Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin 2004 Yılı Kararlarının - Kamu ...

demiş. Bizimde kabul ettiğimiz bir uluslararası sözleşme var. O da Avrupa Sosyal
Şartı. Şartın 2. maddesi çalışanlara en az iki haftalık ücretli yıllık izin verilmesini
öngörüyor. Arkasından Đş Kanununun yedi-sekiz maddesi (m.53-61) bu konuyu
ele almış ve belli şartları yerine getiren işçinin yıllık ücretli izin hakkına sahip
olduğu, hatta iznin işveren tarafından verileceği kanunda öngörülmüş. Đşçi istemese
dahi, işveren onu vermek zorunda. Đş Kanunu 59’uncu maddesi, çalışanının
eğer çalışmakta iken kazanıp da kullanamadığı izinler olursa bu hakkın hizmet
akdi sona erdikten sonra bir alacak hakkına dönüştüğünü, bir parasal alacak hakkına
dönüştüğünü, çünkü başka telafi olanağı olmadığından, bunun işçiye ödenmesi
gerektiğini söylüyor. Şimdi, olayda, işçi çalışırken, öyle anlıyorum ki, işveren
vermiyor bu izni, işçi istediği hâlde vermiyor. Her hâlde işçi hak da kazandı.
Ne yapacak? Akdin sonunu mu bekleyecek? Bu dinlenme hakkı, anayasal hak.
Buna saygı gösterilmediği için akdi bağ devam ederken taraflar arasında ihtilaf
doğmuş, işçi işverene edimini gerçekleştirmedin diyor. Bir ihtilaf doğmuş, artık
hukuki ilişki devam ederken böyle bir ihtilafın pekâlâ tespiti mümkün olmalı.
“Kanunun tespit ettiği, kanunun düzenlediği bir hususun tespiti olmaz” sözüne
ben katılmıyorum. Her şey kanun tarafından tespit ediliyor. Burada, işçinin kazandığı
bir hakkın tespiti söz konusu. Değerli Hocamın, Baki Kuru’nun temelini
attığı, eda davası açılacak yerlerde tespit davası açılmasında davacının bir hukuki
yararı yoktur ya da tespit davası açılamaz diyen meşhur bir ilke vardır. Doğru.
Ama, burada eda davası açamıyor ki işçi. Sözleşmenin sonunu beklemesi lazım.
Pekâlâ, çalışmakta iken eğer iznini alamıyorsa, bu izin hakkının olduğunun tespiti,
belki işveren üzerinde bir baskı olurda, bu hakkı işçiye kullandırabilir diye
düşünüyorum. En azından ilerideki alacak davasının ispatını kolaylaştırır. Bu
bakımdan, Yargıtay’ın aksi yöndeki kararına katılmıyorum; Murat Engin gibi
düşünüyorum.
Teşekkür ederim.
Oturum Başkanı : Ben teşekkür ederim Sayın Tuncay.
Müsaade ederseniz, zamanı ayarlama bakımından, söz vereceklerim tamamladıktan
sonra, eğer mümkünse diğer isteklilere de söz vereceğim, şimdi
sırada ben varım.
Aldığım notlara göre, önce, bir işyerinde emek arz eden kimseyle kurulan
ilişkinin bir iş ilişkisi olup olmadığı konusunda Yargıtay’ın bağımlılık ilişkisini
esas alması tamamen isabetlidir. Sayın Ergin, burada, bağımlılık değil, yeni getirilen
iş organizasyonuna dayanmak lazım gelir görüşünü açıkladı. Đş organizasyonu
içinde, iş sözleşmesi dışında çalışanlar da bulunabilir; vekalet akdi, istisna akdi,
yayın sözleşmesi, nakliye sözleşmesi gibi. Đş organizasyonuna girmek, otomatik-