Yargıtayın İş Hukukuna İlişkin 2004 Yılı Kararlarının - Kamu ...

Đkinci konu ibraname konusu. Đbraname konusunu; içtihatlarımızda mümkün
olduğu kadar ilkeleri belirlemeye uğraştık, ama yine de, ben kişisel olarak
tedirginlik duyuyorum. Açıkçası, hangi dosyada ibraname gelirse gelsin bir sıkıntı
duymaktayım; acaba işçi alacağını aldı mı? Aynı şekilde, işveren gerçekten bu
ödemeyi yaptı mı? Çünkü, ibranameler belirli bir şekle tâbi tutulmadığı için özensiz
de yapılabiliyor. Dolayısıyla, ibranameyi doğru bir şekilde okumayan işçinin
zarara uğrayabileceği gibi, içtihatlarımızı takip edemeyen bir işverenin de düzenlediği
ibraname nedeniyle zarara uğraması mümkün.
Gönül isterdi ki, ibranamenin 4857 Sayılı Yasada açıkça düzenlensin; ancak
bu yapılmadı. Borçlar Kanunu Taslağında ibranameyle ilgili hüküm tatmin
edici değil, yol gösterici değil; bence o da eksik bir hüküm olarak kalmaktadır.
Yine düşüncem, benim kişisel düşüncem, yani ben kanun koyucu olsaydım
ibranameyle ilgili hükümde neler yapardım? Aslında, oraya gitmeden önce,
4857 Sayılı Yasada 37’nci madde var; 37’nci maddede diyor ki, “ücret hesap
pusulası düzenlenmesi gerekir” diyor. Fakat, tabii bunu çok kısaca söylüyorum,
37’nci madde aslında etraflı bir madde, bakın 2’nci fıkrası şöyle diyor: “Bu pusulada
ödemenin günü ve ilişkin olduğu dönem, fazla çalışma, hafta tatili, bayram
ve genel tatil ücretleri gibi asil ücrete yapılan her çeşit eklemeler tutarının, vergi,
sigorta primi avans mahsubu, nafaka ve icra gibi her çeşit kesintilerin ayrı ayrı
gösterilmesi gerekir” diyor. Bu nispi emredici bir hüküm, 37’nci madde. Keza,
75’inci maddede de, işçi özlük dosyasında, “diğer kanunlar uyarınca düzenlemek
zorunda olduğu her türlü belge ve kayıtları saklamak ve bunları istediği zaman
yetkili memur, mercilere göstermek zorundadır” diyor; işverene bir yükümlülük
sağlıyor. Bu da yine nispi emredici bir hüküm. Dolayısıyla, ibranamede ödendiği
iddia edilen işçilik alacaklarının, yine bu hükümlerden yararlanarak referanslarının,
yani ödeme belgelerinin aranmak suretiyle bir yola gidilmesi Dairemizi tamamen
rahatlatacaktır.
Rekabet yasağıyla ilgili konuda, rekabet yasağı öğreti tarafından da çok
derinlemesine incelenememiş, ancak yeni bu konu üzerinde durulmaktadır.
Sayın Engin, Borçlar Kanunu 348’inci maddesinde bir karşı edimin düzenlenmesi
öneriliyor. Biz onu, hakkaniyet indirimi şeklinde bir indirimde bulunarak
kısmen telafi ediyoruz. Dolayısıyla, bir indirimde bulunuyoruz; tam olarak
tazminata hükmetmiyoruz. Bu bir nevi karşılık düşünülebilir mi diye düşünüyorum.
Son olarak, Borçlar Kanunu 53’üncü maddeyle ilgili çok kısa bir görüşümü
arz edeceğim.