Sayı 02 - Antalya Rehberler Odası

Rehberlerin Sigortalılığıkanunda detaylı bir şekilde açıklanmıştır.Çalışmamızda sadece rehberlerinsigortalılığı irdelendiğindenkanunun 6. maddesinde sıralanansigortalı sayılmayanların tamamıburada dikkate alınmamıştır.5510 sayılı Kanununa göre bağımsızçalışanlardan olup gelir vergisindenmuaf, esnaf ve sanatkârsiciline kayıtlı olanların (rehberleri)durumu yoruma açıktır. Kanunun6/(k) bendine göre: Kendi adına vehesabına bağımsız çalışanlardangelir vergisinden muaf olup, esnafve sanatkâr siciline kayıtlı olanlardan,aylık faaliyet gelirlerinden bufaaliyetine ilişkin masraflar düşüldüktensonra kalan tutarı, primeesas günlük kazanç alt sınırınınotuz katından az olduğuna dairbeyanlarını içeren başvuruları dikkatealınarak, Esnaf ve SanatkârlarOdaları Birliği’nden, bunların bulunmadığıyerlerde meslek odalarındanalacakları muafiyet belgesi ilebelgeleyenler, sigortalı sayılmazlar.Kanundaki bu hüküm ile yasa koyucugelir vergisinden muaf olupesnaf ve sanatkâr siciline kayıtlıolan kişilerin bir kısmının sigortalısayılamayacağına hükmetmiştir.Kanaatimizce kanun koyucu, vergidenmuaf bazı esnafın aylık faaliyetgelirinin hiç olamayabileceğini veyabu kimselerin çok az gelirlerininolabileceğini ve bu gelirin esnafıngeçinmesine yetmeyecek düzeydeolabileceğini dikkate alarak hükümtesis etmiştir.Batman ve diğerlerinin (2000)yaptıkları araştırmada bir kısımrehberin aylık 200 $’dan daha azkazanç elde ettiği tespit edilmiştir.Dünyadaki son ekonomik krizinyarattığı ekonomik durgunluk dikkatealınırsa, geliri kendisini geçindirmeyeyetmeyecek olanlarınsigorta primini ödeyemeyeceği deaşikârdır.5510 sayılı Kanunun 6/(k) hükmünegöre vergiden muaf meslekerbabından olup esnaf ve sanatkârsiciline kayıtlı olan ancak sigortalısayılamayacağı hususunda beyanileri süren ve bu beyanını belgelendirenkimse, kanunen sigortalısayılamaz. Kanunun sigortalı saymadığıkişiler arasında vergidenmuaf meslek erbabı olarak esnaf vesanatkâr siciline kayıtlı rehberlerinde yer alacağı açıktır.Sonuç:Çalışma biçimi olarak şahsimesaiye, ilmi veya meslekibilgiye veya ihtisasa dayananrehberlik mesleğinde;- Serbest meslek faaliyeti birişverene bağlı olarak da yerinegetirilebildiğinden, bağımlı(işçi) olarak çalışan rehberlerinsosyal güvencesi 5510sayılı Kanunun 4/(a) maddesiile sağlanmıştır.- Serbest (bağımsız) olarakçalışan rehberlerin sosyalgüvencesi 5510 sayılı Kanunun4/(b) maddesi ile sağlanmıştır.- Kamu hizmetlerinin ifasındamihmandar olarak görevlendirilenrehber belgesi sahibimemurlar 5510 sayılı Kanunun4/(c) maddesi gereğincesigortalı sayılır.Durumu kanunun 4/(a), 4/(b-1) ve 4/(c) maddesine uyanrehberlerin sigortalı sayılmalarındayasal bir engel bulunmamaktadır.Ancak durumukanunun 4/(b-2) maddesineuyan rehberlerden olup kanunun6/(k) maddesindekihükme göre durumunu belgeleyenbağımsız çalışanrehberler sigortalı sayılmaz.Durumu kanunun 6/(k) maddesineuyanların sigortalı sayılıpsayılmayacakları ile ilgilihusus 5510 sayılı Kanununamir hükmüdür.5510 sayılı Kanunun uygulanmasında,rehberlerintamamının sigortalılığınınsağlanamaması ve mesleğintaşıdığı riskler dikkatealındığında tüm rehberlerinzorunlu sigortalılığını sağlayacakyeni bir düzenlemeyegidilmesi gerekir.IOUMS0076-5 kodlu standardagöre rehberler Türkiye’ninimajını en iyi şekilde yansıtmaklayükümlüdür. İmaj ilesosyal güvenlik arasında yakınbir ilişki bulunmaktadır.Şeyla DEMİRCAN, Antalya, 1997 dönemi kokartlı rehber. Ekonomi eğitimi görmüş olup, turizm işletmeciliği ve otelcilik yüksek lisansı yapmıştır.Mürşidin DEMİRCAN, Antalya, 1999 dönemi kokartlı rehber. Ekonomi eğitimi görmüş olup, maliye yüksek lisansı yapmıştır.60>61 ANTALYA REHBERLER ODASI DERGİSİ