Sayı 02 - Antalya Rehberler Odası

aynı zamanda seramik tekniklerindenve yapılan gelişmelerdende bizleri haberdar etmektedir. (1)Biçimlendirilmiş kil anlamına gelenseramik, köklü geçmişindengünümüze daima tercih edilenbir malzeme olarak kabul görmüştür.Hem araç - gereç, hemde mimaride kullanılan bir yapımalzemesi olarak yüzyıllarca çokdeğişik teknik ve yöntemlerle kullanılmışve kullanılmaya devametmektedir.Seramiğin tarihsel gelişimindebütün sanat alanlarında olduğugibi Endüstri devriminin önemlietkisi olmuştur. Hatırlanacağıgibi el ile yapılan üretim biçimleri,endüstrileşmenin ardından seriüretilmeye başlanmıştı. Sanat iseEndüstri devriminin karşısında birgelişme gösterememişti.Oysa endüstriyel ürünlerin pekçoğu tasarlanmakla yani sanatsalbir çalışmayla biçimlendirilmekzorunda oldukları halde bu iş çoğunluklaikinci planda kalmıştı.Bunun sonucunda yapılan üretimlerzevksiz olarak tanımlanmış vebu da sanatçılar arasında endişeyaratmaya başlamıştı.Bu endişeler, geleneğin savunulmasıve gelenek ile teknolojininbirlikte kullanılabilmesi düşünceleriniharekete geçirmişti. Böyleceortaya çıkan Arts & Crafts akımı,sanat ve zanaat ayrımını ortadankaldırmayı ve endüstrileşmeninkarşısında el emeğine dayananüretimi yeniden canlandırmayısavunuyordu. 19. yy.’ın ikinciyarısında gelişen akım, özgünyaratmayı ve el emeğini yücelterektoplumsal sorumluluk kavramınıda ortaya atmış ve bu haliyle 1919yılında ortaya çıkan Bauhaus’untemellenmesine etken olmuştu.Bauhaus bir sanat okuluydu veöğrencilerin her türden el işçiliğinive beceriyi ustalardan öğrendiğipratik bir eğitim sistemi olaraktarihe geçecekti. (2)Usta ve sanatçının birlikte birarada çalışma yapmalarına,üretmelerine ve ortak bir dil yaratmalarınıöneren sistem bugünatölye çalışmalarında halen tercihedilmektedir. Avrupa’da sıklıklauygulanan bu sisteme ülkemizdeçok rastlanılmamaktadır.2010 yazında Antalya’nın Kaş ilçesindetanık olduğum bir çalışma,yukarıda anlattığım sistemin birokul ortamında değil de bir atölyedeon beş günlük bir çalıştayprogramında gerçekleşiyor olmasıbu yazıyı yazmam konusundabeni heyecanlandırdı.Antalya’nınKaş ilçesinde yaşayan seramiksanatçısı Sibel Düzel’in son yediyılın yaz aylarında gerçekleştirdiğiseramik çalıştayları (workshop)bu konuya verilebilecek önemlibir örnektir.Sibel Düzel ve Kütahyalıseramik ustası, MehmetYıldırım’ın (Efsane Mehmet)bir araya gelerek gerçekleştirdikleriseramik çalıştaylarıtoprak ve suyun birlikteliklerineortam hazırlıyor.Eski çağların gereksinimlerinindışında bir amaçla üretilen seramiklerbu kez yaratıcı düşünceninve usta becerinin katkısıylagerçekleşiyor.Buluşmanın üretme süreci veortaya çıkan eserler bize başkabir seyi daha söylüyor. Sanat vetekniğin bu kez seramik atölyesindeiki usta tarafından on beş günsüreyle yorumlanması, gelenekile sanatın buluştuklarında nelerolabileceğini göstermesi açısındanönem taşıyor.İki büyük ustanın buluşması buyıl Temmuz ayının oldukça sıcakgünlerinde gerçekleşti. O hummalıçalışma ortamına zaman zamantanıklık yapmak ve o heyecanıpaylaşmak uzun yıllar boyuncaüzerinde düşünülen pek çoksorunun da yanıtını bulmamayardımcı oldu.Kültür Bakanlığında tasarım eğitimialmış bir Folklor Araştırmacısıolarak görev yaptığım süre içersindeel sanatlarının tespit edilmesi,geliştirilmesi ile ilgili pek çok projedegörev aldığımda önerilerim;ustaların tasarım düşüncesi ilebuluşturulması yönünde olmuştu.Ancak bu ve benzeri fikirleringerçekleştirilmesi farklı nedenlereFotoğraflar: Yüksel Şahin