FethiyeAltan ÇELİK, RehberÖlüdeniz Kum Burnu, Fotoğraf: Altan Çelik“Aslan uçtu” diye söylenirmethi; Bu kutsal toprağınçocuğu Fethi, Kahrolur darbenleelbet her zaman Olursamaksat yan ve bakışeğri; Bak, Fethiye oldu sayende,Meğri, Kartalım! gölgendehürdür bu vatan.12 belde, 72 köyü ve 182 bin kişiliknüfusu ile Türkiye’nin en büyükilçelerinden birisi…65 bin hektar tarım alanı ve 20 binçiftçi ailesi ile Türkiye tarımınınönemli üretim ve ihracat merkezlerindenbir tanesi...167 km’lik kıyı uzunluğu, 180civarında irili ufaklı koyu ve körfezi;körfezin gerdanına inci gibidizilmiş 18 adası; dünyaya namsalmış Ölüdeniz’i, KelebeklerVadisi; dünyanın en gözde yamaçparaşütü parkuru Babadağ’ı;tarihsel ve kültürel gelişmelereve değişimlere tanıklık etmiş 13antik kenti ile Türkiye turizmininparlayan yıldızı...Fethiye...Behçet Kemal ÇAĞLARTarihi kaynaklar Fethiye ve çevresininHellenistik dönemde Likyaolarak anıldığını bildirmekteler.Likya’nın sınırları, DalamanÇayı’ndan (Indus/Indos/LindosPotamos) <strong>Antalya</strong>’nın Kemer ilçesinekadar uzanmakta ve bu bölgegünümüzde Teke Yarımadasıolarak adlandırılmaktadır.Fethiye ve çevresinin tarihselgeçmişi Likya’dan daha eskileredayanmaktadır. Hitit ve Mısır yazılıkaynaklarında Lukka olarak anılanbu yerler, Luvi soyundan insanlarınyaşadıkları bölge olarak kabuledilmektedir. Hitit yazılı belgelerinegöre Lukka topraklarının Hititlertarafından, İÖ 14. yüzyılın ortalarında,Şuppiluliuma’nın egemenliğidöneminde zaptedildiğini ancaksık sık ayaklanmalar çıkması nedeniylerahatlıkla kontrol altındatutulamadığı anlaşılmaktadır. Mısır’dakiTel-El-Amarna tabletlerindeise, aynı döneme ait bir grupdeniz akıncısı arasında Lukki’densöz edilmektedir. Bununla birlikteyine bazı kaynaklarda Lukkatopraklarında Dalawa adında birşehirden söz etmektedir. Bu şehirçok büyük olasılıkla Likya dilindeliTlawa, yani Ksanthos Vadisi’ndekiTlos’dur ve böylece Lukka’nın 14.yüzyıldaki yeri saptanmış olur.Fethiye Müzesi’nde yapılacak birgezintide, çevredeki antik kentlerden,özellikle de Tlos (Yaka Köy)Antik Kenti’nden çıkartılmış ve MÖ3000’lere tarihlenen bir çok eserbulunmaktadır. Bununla birlikteFethiye Müzesi müdürü Sayınİbrahim MALKOÇ ile yaptığımızsöyleşide, 2009 ve 2010 yıllarındabölgede yapılan kazı çalışmalarındaMÖ 7000’lere dair izler bulunmayabaşlandığını belirtmektedir.Fethiye ve çevresinde bu kadareskiye dayanan bir yerleşim vekültür mevcutken birçok kaynakFethiye ve çevresinin tarihiniGirit’ten gelen Sarpedon ile başlatmaktadır.Herodotos’a göre,sadece barbarların oturduğuGirit’ten sürgün edilen Sarpedon,Asya’ya Milyas topraklarınayerleşir. Milyas’ın, Likya bölgesinineski adı olduğunu belirtenHerodotos, bölgenin Likya adınıalmasını da, Sarpedon ile birliktesürgün gönderilen Atina’lı Pandionoğlu Lykos’a bağlamaktadır. Fakatsonrasında bununla ilgili detaylıherhangi bir bilgi vermemesi, bubilgiyi etkisiz kılmaktadır. Bununlabirlikte İlyada destanında Sarpe-8>9 ANTALYA REHBERLER ODASI DERGİSİ
don, Likya’dan savaşa giden veTruva’lılara destek veren birliklerinkomutanı olarak karşımızaçıkmaktadır.Bölge’nin Likya/Lykia (Işık Ülkesi)adını almasına ilişkin enyaygın anlatım ise güneş tanrısıApollon ile ilişkilendirilmektedir.Azra Erhat, Mitoloji Sözlüğü’ndeApollon’un güneş tanrısı olmadığını,güneş tanrısı niteliklerinitaşımadığını belirtse de, genelkabul gören görüş bunun aksinedir.Hikâyeye göre baştanrı Zeus,Leto ile ilişkiye girer ve Leto hamilekalır. Hera’nın bu hamileliğiöğrenmesinden sonra, onun hışmındankorkan herkes Leto’yadoğumunda yardımcı olmaktanve ona yurtluk etmekten sakınır.Ama Leto, Zeus’un da yardımıylaçocukları Apollon ve Artemis’iLikya’nın Patara sahilinde dünyayagetirir ve güneş tanrısının doğduğutopraklar olması bakımındanbu bölgeye Işık Ülkesi anlamınagelen Liky/Lykia dendiği anlatılır.Bugün, Fethiye’nin Eşen BeldesiKumluova Köyü sınırları içerisindekalan ve Leto’ya adanmış olan LetoonAntik kenti, o dönemin kutsalalanı olarak kabul edilmektedir.Yan yana üç tapınağın yer aldığıkutsal alandaki tapınaklardan birisininzemininde, Apollon’u simgeleyenlir ve Artemis’i simgeleyenok ve yay sembolleri ile ortada birgüneş motifinin olduğu yer mozaiğibu tapınakların Leto, Apollonve Artemis üçlüsüne ait olduğudüşüncesini sağlamlaştırmaktaır.Fethiye ve çevresinde Yunankolonilerinden sonra Pers hakimiyetininetkin olduğu bilinmektedir.Karia satrabı Mausolos’unhakimiyetini sürdürdüğü MÖ IV.yüzyılda, Likyalılar kendi içindebirlik çabalarına giriştiği ve Persidaresine karşı, Telmessos şehrininde katıldığı bir askeri seferdüzenlendiği tarihi kayıtlarda mevcuttur.Pers dönemine ışık tutanen önemli eserlerden birisi yineLetoon kutsal alanında ele geçirilenüç dilli yazıttır. Likya dilinde(Likçe 41 satır), eski Yunanca (35satır) ve Aramice (27 satır)’denoluşan bu yazıt, Pers Devleti’ninçıkardığı yeni bir kanunla Simianadlı rahibeye, yeni bir tanrı kültükurması için görev verildiğini belirtmektedir.Bölgedeki Pers egemenliğine sonveren Büyük İskender herhangi birdirenişle karşılaşmamıştır. İdariyönden büyük bir değişiklik getirmeyenBüyük İskender, satraplıkyönetimini kendi tayin ettiği Nearkhosaracılığıyla sürdürmüştür.İdari bir karar mı yoksa tesadüfmü bilinmemekle birlikte, Likyayazısının İskender’den sonra kullanılmadığınadair önemli ipuçlarıbulunmaktadır.İskender’in ölümünden sonra Likyabölgesi, başlangıçta AntigonosMonophtalmos yönetimindekiMakedonyalıların elindedir. MÖ310’da Ptolemaioslar’ın, 301’dede Lysimakhos’un eline geçer.MÖ 197’de Seleukos Kralı III.Antiokhos’un Anadolu’yu ele geçirmeçabaları 190’da Magnesiaharbinde yenilinceye kadar sürer.Bundan sonra Lykia bölgesi doğuile yakından ilgilenen Roma’nınetkisiyle Rodos kontrolüne verilir.Rodos’a karşı gösterilen hoşnutsuzluk,Likya Birliği’nin dahaçabuk gelişmesinde etkili olmuştur.Bu hoşnutsuzluğun RomaSenatosu’na intikali sonucu Kariaile birlikte Likya özgürlüğünekavuşur. MÖ 88 yılında Pontuskralı I. Mithradates bölgeyi işgaletmiş olsa da, bu istila fazla uzunsürmez ve Likya yeniden özgürlüğünekavuşur. Bu dönemde bağlarıdaha da kuvvetlenen Likyabirliğinin en etkili şehirleri, birlikiçinde 3 oy hakkına sahip olanLetoon 3 dilli yazıt, Fotoğraflar: Altan Çelik
- Page 2: Seydiþehir - Konya Yolu, 2. kmT: 0
- Page 10 and 11: FethiyeAşıklar Tepesi’nden Feth
- Page 12 and 13: Fethiyerinde de Türkler ve Rumlar
- Page 14 and 15: FethiyeAfkule Manastırı, Gemiler
- Page 16 and 17: Fethiyedurumunu merak eden Belcekı
- Page 18 and 19: Fethiyeİncirköy - Üzümlü - Cad
- Page 20 and 21: Fethiyeçağda yapılan kale ve sur
- Page 24 and 25: RöportajA. Zeki APALI, RehberProf.
- Page 26: Röportajdeli mega projelerimizden
- Page 29 and 30: Gürsu Mahallesi 322 SokakVilla Ýp
- Page 31 and 32: kara yoksa zıpkın elden gidebilir
- Page 33 and 34: Çanak Çömleksiz Neolitik ÇağKa
- Page 35 and 36: Çanak Çömlekli Neolitik ÇağTap
- Page 38 and 39: Göbekli TepeYeniden KeşifTapınak
- Page 40 and 41: Göbekli TepeAraştırma Tarihçesi
- Page 42 and 43: Göbekli TepeGürcütepe ve Yeni Ar
- Page 44 and 45: Göbekli TepeFotoğraf: Özgür Do
- Page 46 and 47: Göbekli TepeKazı alanından, Foto
- Page 48 and 49: Göbekli TepeKazı alanından, Foto
- Page 50 and 51: Göbekli Tepehayvan ise, taş yüze
- Page 52 and 53: Türk Şiirinden Üç Şair I. Böl
- Page 54 and 55: Kaç bin yıllık hasretimin koncas
- Page 56 and 57: Bitkiler de GezerTuncay NEYİŞÇİ
- Page 58 and 59:
Rehberlerin SigortalılığıŞeyla
- Page 60 and 61:
Rehberlerin Sigortalılığıkanund
- Page 62 and 63:
Toprağı Sanata DönüştürenlerY
- Page 64 and 65:
Toprağı Sanata DönüştürenlerF
- Page 66:
Toprağı Sanata Dönüştürenlert
- Page 69 and 70:
var. Örneğin; bir kafeye oturupbi
- Page 71 and 72:
Büyük Kanal, Fotoğraf: M. Ali Ka
- Page 73 and 74:
Collesium, Fotoğraf: M. Ali Karal
- Page 75 and 76:
aya tekrar geliniyormuş. Banaoldu.
- Page 77 and 78:
Herkesin önünde yapılan vaftiz t
- Page 79 and 80:
lerden öğreniyoruz. Bugün Vezüv
- Page 81 and 82:
Pompei Kalıntıları, Fotoğraf: M
- Page 84 and 85:
Biraz da GülelimOktay TİLKİ, Reh
- Page 86:
Sizden GelenlerA. Nejat ŞARDAĞI,
- Page 89:
ENGÝN MERDANSÝGORTAENGÝN MERDANC
- Page 92:
HaberlerAROCafe & BistroAçıldıİ
- Page 95 and 96:
“Antalya’da turizmin verehberle
- Page 98 and 99:
ARO BulmacaSoldan Sağa1- “Likya