Helsińska Fundacja Praw Człowieka - idm - International Society for ...

Problematyka dyskryminacji ze względu na przyczyny określone w dyrektywach unijnych (43 i 78, z
2000 r.) co do zasady nie znajduje odzwierciedlenia w dostępnych dokumentach związkowych,
planach rozwoju, czy strategiach, nie jest także poruszana na stronach internetowych związków.
Jednak w ostatnim czasie w związku ze współpracą międzynarodową oraz różnymi projektami kilka
badań miało miejsce, czy to przeprowadzonych przez związki, czy we współpracy ze związkami (np.
badanie dyskryminacji osób w wieku +50; badanie przez związek zawodowy różnych przyczyn
dyskryminacji).
4. Czy te organizacje pozarządowe/ związki zawodowe są zarejestrowane w kraju? Czy ich
rejestracja nastręcza trudności?
Zgodnie z polskim prawem wszystkie organizacje pozarządowe muszą zostać zarejestrowane w
Krajowym Rejestrze Sądowym, niezależnie od tego, czy są to stowarzyszenia, fundacje, czy federacje.
Wyjątkami są „stowarzyszenia zwykłe”, liczące mniej niż 15 członków, niemające prawa
otrzymywania grantów; organizacje społeczne działające na podstawie specjalnych przepisów i
porozumień międzynarodowych; kościoły; stowarzyszenia i organizacje religijne, komitety wyborcze i
partie polityczne. Procedura jest prosta. Aby uzyskać osobowość prawną, organizacja składa podanie
w sądzie rejestrowym funkcjonującym w ramach sądu okręgowego w stolicy danego województwa.
Na wspomniane podanie składają się wypełniony formularz oraz załączniki, takie jak statut
organizacji, lista założycieli, sprawozdanie z posiedzenia komitetu założycieli oraz tekst przyjętych
wtedy uchwał. Sąd rejestrowy podejmuje decyzję w sprawie rejestracji danej organizacji po
upewnieniu się, że jej statut jest zgodny z Konstytucją oraz innymi aktami prawnymi, a jej członkowie
spełniają warunki zawarte w przepisach o powoływaniu do życia tego typu organizacji. Jeśli wszystkie
z tych wymogów okazują się spełnione, zainteresowana organizacja zostaje zarejestrowana w
Krajowym Rejestrze Sądowym i uzyskuje osobowość prawną.
Co do związków zaw. to teoretycznie nie jest je trudno założyć, wymaga to co najmniej 10 osób.
Wszystkie związki z. są zarejestrowane na poziomie krajowym (w Krajowym Rejestrze Sądowym). W
praktyce jednak zdarzają się liczne naruszenia wolności zrzeszania się w związkach z., wiele
prywatnych firm i pracodawców jest de facto przeciwnych istnieniu związków.
5. Co do zasady jak duże są zazwyczaj organizacje pozarządowe/ związki zawodowe
(proszę wspomnieć liczebność głównych z.z.)?
Nie istnieją żadne reguły określające wielkość organizacji pozarządowych zajmujących się
działalnością anty-dyskryminacyjną. Dla uproszczenia wszystkie te organizacje można podzielić na
trzy grupy:
(X) Organizacje pozarządowe, których działalność opiera się przede wszystkim na pracy
zatrudnionych w nich osób;
(Y) Organizacje pozarządowe, których działalność opiera się przede wszystkim na pracy
wolontariuszy;
(Z) Organizacje pozarządowe, których działalność opiera się na pracy zatrudnionych w nich osób i na
wolontariuszy;
Z reguły największe są organizacje z grupy (X), najmniejsze zaś te z grupy (Z). Pod względem
wielkości organizacje pozarządowe z grupy (Y) mieszczą się w tej klasyfikacji pośrodku. Jest to
jednak zasada ogólna, w której istnieją wyjątki. Najmniejsze organizacje pozarządowe mogą być
zaangażowane w realizację tylko jednego projektu (prowadzonego przez 1 lub 2 osoby, aktywistówwolontariuszy)
największe są w stanie realizować około 15, projektów, spośród których 1-3 dotyczą
zwykle działalności anty-dyskryminacyjnej. Te drugie organizacje są przy tym w stanie zatrudniać
ponad 30 osób. Większość z polskich organizacji pozarządowych dysponuje zespołem liczącym od
pięciu do ośmiu osób (wolontariuszy lub stałych pracowników) i jest zaangażowana w realizację około
trzech projektów (w tym np. jednego dotyczącego przeciwdziałania dyskryminacji).
14