Helsińska Fundacja Praw Człowieka - idm - International Society for ...

Załączniki
Rola związków zawodowych w walce z dyskryminacją
1. Co to są związki zawodowe?
Związek zawodowy jest zorganizowaną wspólnotą pracowników, której celem jest obrona i popieranie
praw oraz interesów pracowniczych a także reprezentowanie ich na różnych szczeblach (miejsce
pracy, sektor, forum ogólnokrajowe).
Pierwotnie związki zawodowe reprezentowały poszczególne zawody (fryzjerów, nauczycieli,
pracowników budownictwa), ale coraz bardziej powszechne są związki o szerszym charakterze (np.
pracownicy handlu czy sektora publicznego). Związki zawodowe mogą być organizowane w
poszczególnej firmie/przedsiębiorstwie (co jest charakterystyczne dla niektórych państw) albo w
ramach sektora (edukacja, transport, itd.) Związki mogą być również organizowane jako federacje,
mogą także być członkiem europejskich lub międzynarodowych sieci.
W niektórych krajach związki zawodowe mają historyczne więzi z określonymi ugrupowaniami
politycznymi, ideologicznymi lub wyznaniowymi (socjalistyczne, komunistyczne, liberalne,
chrześcijańskie), kilka ma także bliskie relacje z partią polityczną.
Jednakże, wspólną i najistotniejszą cechą wszystkich związków zawodowych jest to, że są to
organizacje demokratyczne i niezależne.
Demokratyczne, ponieważ są oparte na zasadzie członkostwa i reprezentacji, każdy członek związku
ma prawo głosu w procesie podejmowania decyzji.
Niezależne, ponieważ muszą być niezależne od pracodawców i władz publicznych po to, by móc
odpowiednio odgrywać swoją rolę jako przedstawiciele pracowników, rolę, w której częścią gry są nie
tylko negocjacje i kompromisy ale i konflikty (takie jak strajki).
Związki zawodowe są zazwyczaj finansowane ze składek członkowskich.
2. Jaka jest rola związków zawodowych w walce z dyskryminacją?
Rozważając rolę jaką związki zawodowe mają spełniać w walce z dyskryminacją trzeba wziąć pod
uwagę w jaki sposób ta rola została określona w artykule 7 i 11 Dyrektywy 2000/43/EC, oraz artykule
9 i 13 Dyrektywy 2000/78/EC.
Związki zawodowe są bezspornie ważne dla rozwoju spokojnych, demokratycznych, dobrze
zarządzanych, zdrowych i prosperujących miejsc pracy, gdzie promowana jest równość szans i
poprzez miejsce pracy mogą się przyczynić do osiągnięcia tych samych celów w całym
społeczeństwie.
Związki zawodowe jako instrument dialogu społecznego mogą walczyć z dyskryminacją podejmując
następujące działania:
• negocjowanie z pracodawcami zapewniające eliminację dyskryminacji w miejscu pracy i
promowanie równych szans;
• dostarczanie środków/sposobów do wyrażania i adresowania potrzeb pracowników, którzy są
dyskryminowani w miejscu pracy;
• wspieranie ofiar dyskryminacji podczas zawierania porozumienia z pracodawcą (alternatywne
rozwiązywanie konfliktów);
• wspieranie ofiar dyskryminacji w ich poszukiwaniach dostępu do organów sprawiedliwości;
• promowanie równości i różnorodności w miejscu pracy i sektorze;
• tworzenie mechanizmów do wpływania na podejmowanie decyzji przez pracodawców i Rząd;
• upowszechnianie niedyskryminacji i równego traktowania w polityce i działaniach;
• wzywanie pracodawców, organizacji i władz do walki z dyskryminacją;
• monitorowanie, dokumentowanie i ujawnianie dyskryminacji;
• zapewnianie, aby problematyka równości była ważna w politycznych programach oraz
65