Sprawozdanie z działalności Komisji Nadzoru Finansowego w 2010 r.

Zdaniem KNF zaliczenie kwoty odszkodowania do majątkuwspólnego małżonków nie zmienia faktu, iż roszczenie o wypłatęodszkodowania z tytułu szkody na osobie wyrządzonej przezmałżonka poszkodowanego jest zawsze składnikiem jego majątkuosobistego. Wbrew twierdzeniom ubezpieczycieli, małżoneksprawcy szkody nie jest więc jednocześnie uprawnionym douzyskania odszkodowania. W roku 2010 kontynuując realizacjęniniejszego zadania wydano zalecenia dla 7 zakładów ubezpieczeń,deklarujących stosowanie niniejszej praktyki. Wszyscyubezpieczyciele zadeklarowali wykonanie zaleceń.6.3.2. Zaspokajanie roszczeń o zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego w ramach ubezpieczenia OCposiadaczy pojazdów mechanicznychW roku 2009 Urząd KNF zbadał praktykę rozpatrywania roszczeńo zwrot kosztów najmu pojazdu zastępczego. Analiza wykazałaistnienie rozbieżności w sposobie traktowania poszkodowanychwystępujących z takim roszczeniem wobec ubezpieczycieli.Dotyczyły one w szczególności zasad refundowania kosztówzwiązanych z pojazdem zastępczym, w sytuacji gdy z roszczeniemwystępowała osoba nieprowadząca działalności gospodarczej.W celu usystematyzowania praktyki rynkowej, Urząd KNF opracowałstosowne rekomendacje zawierające wzorcowy modeltraktowania roszczeń poszkodowanych o zwrot kosztów najmupojazdu zastępczego. W roku 2010 w wyniku prac organu nadzorui Polskiej Izby Ubezpieczeń doszło do implementowania przezubezpieczycieli wydanych rekomendacji poprzez opracowanieprzez Izbę szczegółowych wytycznych w tym zakresie dla likwidatorówszkód.6.3.3. Podejmowane przez banki działania w sprawie wierzytelności trudnychWyniki przeprowadzonej w 2009 roku analizy wskazały na występowanienieprawidłowości w działaniach podejmowanych przezbanki wobec klientów, którzy nie regulują w pełni swych zobowiązańwynikających z umów kredytu lub pożyczki w terminachokreślonych w zawartej umowie, tzw. wierzytelności trudnych– w szczególności w zakresie tzw. windykacji twardej. W celuwyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości w roku 2010w działaniach kontrolnych uwzględniono zagadnienia, mającena celu zweryfikowanie przestrzegania przez wybrane bankiprzyjętych wewnętrznych procedur windykacyjnych, oceny jakościfunkcjonowania systemu kontroli wewnętrznej banku, jakrównież prawidłowości praktyki banków w zakresie badaniazdolności kredytowej – celem doprowadzenia do spełnieniaprzez banki oczekiwań KNF w tej kwestii. Zasygnalizowanorównież Prezesowi UOKiK przedmiotowy problem w obszarachnie objętych nadzorem KNF (firmy windykacyjne, którenabyły wierzytelności od banków), w celu podjęcia przez niegokontroli prawidłowości podejmowanych przez te podmioty działańwindykacyjnych wobec konsumentów oraz zastosowaniaodpowiednich środków w przypadku stwierdzenia naruszeniazbiorowych interesów konsumentów.Efektem podjętych działań w omawianym zakresie jest znaczącyspadek liczby skarg kierowanych do organu nadzoru na problemydotyczące działań windykacyjnych banków.6.3.4. Udzielanie promes kredytowych przez bankiW wyniku przeprowadzonej analizy wśród wybranych bankówzdiagnozowano problemy związane z udzieleniem promes kredytowych,w szczególności: różnorodność w zakresie interpretacjiprzez banki pojęcia promesa, braku sprecyzowania zakresuokreślającego warunki oraz zasady udzielenia promes kredytowych,i in. W związku z powyższym skierowano pismo doZwiązku Banków Polskich oraz Krajowego Związku BankówSpółdzielczych z prośbą o podjęcie przez te instytucje zrzeszającestosownych działań zmierzających do wypracowania jednolitychstandardów dobrych praktyk w zakresie wykorzystania instytucjipromesy przy zawieraniu przez osoby fizyczne umowy o kredythipoteczny na zakup nieruchomości.6.3.5. Bancassurance w zakresie ubezpieczeń okołokredytowychZbadano sposób wykorzystywania przez banki ochrony z umówubezpieczenia, jako instrumentu ograniczającego zakres ryzykakredowego. W tym zakresie analizowano przede wszystkimgrupowe umowy ubezpieczenia zawierane przez banki na rzeczkredytobiorców. Przystępując do takiej umowy, kredytobiorcazostawał objęty ochroną ubezpieczeniową i jednocześnie zobowiązanybył do pokrycia kosztów składki ubezpieczeniowej, natomiastbank upoważniony był do odbioru odszkodowania. Ponadtoanalizie poddano niektóre umowy ubezpieczenia niskiego wkładuwłasnego przy kredycie hipotecznym, w przypadku których bankiprzerzucały na klientów koszt składki, chociaż klient nie tylkonie był beneficjentem tego ubezpieczenia, ale musiał się liczyćz regresem ubezpieczyciela po wypłacie odszkodowania na rzeczbanku. Na bazie obu rodzajów ubezpieczeń skierowano do PrezesaUOKiK zawiadomienie o praktykach mogących naruszaćzbiorowe interesy konsumentów, w postaci:żądania od klienta wniesienia opłaty tytułem pokrycia kosztówubezpieczenia, w sytuacji, gdy znaczącą część tej opłatystanowiło wynagrodzenie banku orazżądania pokrycia przez klienta kosztów ubezpieczenia interesumajątkowego banku.134 Sprawozdanie z działalności Komisji Nadzoru Finansowego w 2010 roku