Aby rozpocząć lekturę, kliknij na taki przycisk , który da ci pełny ...

WSTĘPW dziejach recepcji twórczości zdarzają się takie osobliwe chwile, gdy dzieło staje siępodatne na wszelkie możliwe interpretacje. Jeszcze nie ustalił się kanon interpretacyjny, a jużnarosła obfita „literatura przedmiotu”. Jeszcze dzieło uczestniczy w sporach epoki, a już zwolna przesuwa się w sferę zjawisk historycznoliterackich. Ten moment, w odniesieniu dobiografii, trafnie uchwyciła Hanna Kirchner.„Kiedy odchodzi poeta, jego biografia nieruchomieje, ale nie na długo. Nie jest prawdą, żenic już w jego życiorysie osobistym i artystycznym zmienić się nie może. Nastaje czaswywoływania ducha, życia wznowionego, a dynamikę żywego istnienia, w którym staleprzybywa faktów, nieustannie odmieniających znaczenia zdarzeń, postaci i dzieła – zastępujedynamika rekonstrukcji biograficznej. Nowy życiorys tworzy się z nowego ruchu cząsteczek:wspomnień bliskich, faktografii świadectw i dokumentów wydobywanych przez badaczy,nagłych wyjawień zakrytych dotąd połaci bytu artysty. W fakty interferują sądy świadków,ich własny obraz pisarza, z którym nie chcą się rozstać, lub stereotyp artysty, eliminującyniepożądane elementy biografii”. 1Oczywiście potem się to ułoży, „jak figa ucukruje, jak tytuń uleży” (Dziady cz. III). Ustaląsię różne, odmienne wersje biografii: na użytek szkolny, na użytek badaczy, na użytekpowszechny.Twórczość (i biografia) Mirona Białoszewskiego znajduje się dziś, w roku 1993, nanieuchwytnej granicy klasyki i współczesności, uczestniczy w aktualnych sporach,przewartościowaniach, ale również daje się traktować jako zjawisko historycznoliterackie.Potrafimy wpisać ją w prądy epoki, ustalić genezę i określić oddziaływanie. Mamy, coprawda nie w wydaniu krytycznym, podstawowy kanon tekstów. Ale jednocześnie: częśćtekstów pozostaje bądź w rozproszeniu, bądź w maszynopisach. Nie ma jeszcze krytycznejbiografii poety. Nie wszystkie aluzje potrafimy odczytać. Chronologia utworów jestniepewna.I wreszcie, co jest regułą w takich przypadkach, różne segmenty twórczości są przebadaneniejednakowo. Jedne były przedmiotem uwagi wielu badaczy, innymi interesowali sięnieliczni, jeszcze inne w ogóle nie były obiektem systematycznych badań. Nieźle jestprzebadana twórczość poetycka Białoszewskiego, gorzej proza, nikt natomiast nie zajmowałsię pisanymi przez niego tekstami piosenek, nikt nie analizował tekstów dziennikarskich. Anapisał ich wiele. Można by rzec – są to marginalne dziedziny jego twórczości. Tak, tylko żew przypadku pisarzy wybitnych, nawet z pozoru marginalne teksty są ważne, częstopozwalają lepiej zrozumieć te istotne. Oświetlają poszczególne epizody biografii, wyjaśniająaluzje.2