Aby rozpocząć lekturę, kliknij na taki przycisk , który da ci pełny ...

wspomnieniach. Byłoby jednak prostodusznością traktować te teksty jako relacjepamiętnikarskie, choć stopień kreacyjności jest zapewne inny niż w tradycyjnych narracjach.Ten obszar dokonań pisarza stanie się zapewne przedmiotem szczegółowych badań,wówczas też będzie można ściślej ustalić relacje między prawdą a zmyśleniem, realiami ikreacją.Powiedzieliśmy, że mamy tu do czynienia z podwójnym uniwersum przestrzennym, któretworzy zespół, wchodzący z nim w różnorakie interacje.Nie idzie tu o zwykłe porównania, że Chinatown to jakby znane z dzieciństwa Nalewki, żew Buffalo „same ulice parterowe, domki. Jak w Rembertowie, w Otwocku. Domki. Drzewa idomki”. Cambridge w Bostonie jest „[...] nudniejsze od Pragi”.Tak naprawdę dokonuje tu autor zabiegu podobnego do tego, który opisuje notując wzbiorze Odczepić się (1978) doświadczenia osiedlenia się na dziewiątym piętrze w„mrówkowcu” przy ulicy Lizbońskiej, „w Chamowie”: oswojenia. Sprowadzenie nieznanegodo znanego.Co znaczy także: urządzić się w tym obcym. Nieznanym. Być może wrogim, być możeprzyjaznym, ale na pewno: nieprzewidzianym.Ten mechanizm znakomicie można prześledzić w Zawale (1977). „Złapało mnie to wtunelu” – notuje narrator, już z perspektywy dokonanego. Zaraz jednak przerzuca się wtamten czas, notuje ułamkowe wrażenia:„Staję, nie pomaga. Wywlekam się schodami na górę, na Marszałkowską”. To opisdziałań. Po nich następuje rekonstrukcja doznań i pragnień: „Jeszcze nie rezygnuję zkupowania czapki w domach towarowych, bo chodzę z gołą głową. Koło rotundy PKOrezygnuję. Właściwie już wiem, że muszę zrezygnować natychmiast z wielu rzeczy. Boliniesamowicie”.Dalsze działania narratora podporządkowane są dyrektywie: „muszę zrezygnować”. Alerównocześnie – jakby nie do końca. Z dotychczasowych przyzwyczajeń i nawyków zachowaćile się da.Moglibyśmy powiedzieć: na planie biografii „życiowej” Zawał jest tym, czym na planiespołecznym był Pamiętnik z powstania warszawskiego.42