12.07.2015 Views

Aby rozpocząć lekturę, kliknij na taki przycisk , który da ci pełny ...

Aby rozpocząć lekturę, kliknij na taki przycisk , który da ci pełny ...

Aby rozpocząć lekturę, kliknij na taki przycisk , który da ci pełny ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

światopoglądowo. Dość wyobrazić sobie, jak mogłaby ją interpretować np. Zofia Kossak–Szczucka.U Białoszewskiego pozostaje <strong>na</strong>gi szkielet fabularny.Ale żeby tak zapisa<strong>na</strong> fabuła była zdol<strong>na</strong> z<strong>na</strong>czyć jako u t w ó r p o e tycki, <strong>na</strong> grun<strong>ci</strong>ewartoś<strong>ci</strong> literackich musiał się doko<strong>na</strong>ć ten sam proces, <strong>który</strong> doko<strong>na</strong>ł się <strong>na</strong> grun<strong>ci</strong>eaksjologii. No bo niby dlaczego, skoro świat został wysadzony z posad, miałaby trwaćniezmienio<strong>na</strong> poprzednia estetyka?Jak wypowiedzieć świat, <strong>który</strong> został zamordowany? Może tak jak w Tłumaczeniu się ztwórczoś<strong>ci</strong>.chcą od mego pisania <strong>na</strong>brania ży<strong>ci</strong>a otoczeniaa ja ich łapię za słowapo toczniepo tworzeAlbo tak jak w Mironczarni.Męczy się człowiek Miron męczyznów jest zeń słów niepotrafniepewny cozrobieńyeńGdy czytamy pierwszy z tych wierszy, warto pamiętać, że a<strong>na</strong>lizując Obroty rzeczy,Kazimierz Wyka pisał, iż „W całoś<strong>ci</strong> jest to [...] pisarstwo słabo zaangażowane” i do<strong>da</strong>wał:„gdyby Białoszewski z<strong>na</strong>lazł się w Nowej Hu<strong>ci</strong>e, zobaczyłby tylko Cyganów i ich dyluwialnemity”. A z<strong>na</strong>czy to tyle, że iżby poeta stał się <strong>na</strong>prawdę wielki, winien prócz incydentówdojrzeć prawidłowoś<strong>ci</strong>, spośród wielu faktów wybrać te, które są <strong>na</strong>cechowane progresywnie.„Białoszewski stoi z boku”, do<strong>da</strong>je Wyka, i każe to z<strong>da</strong>nie drukować rozstrzelonym pismem.Dobrze, powia<strong>da</strong> Białoszewski, skoro mam „<strong>na</strong>brać ży<strong>ci</strong>a otoczenia”, to poprzez „łapanie zasłowo”, <strong>na</strong> gorącym uczynku, świata, ludzi, z<strong>da</strong>rzeń. Potocznie, tak jak toczy się świat, ale też„po tworze”, czyli – wytworze, efek<strong>ci</strong>e działania. W tym z<strong>na</strong>czeniu słowo to rzadko jestużywane w literackiej polszczyźnie, umiłował je sobie Przybyszewski, ale pojawia się też wjęzyku poetyckim Tadeusz Peipera. Ale też – sugeruje Białoszewski – te twory mogą byćpotworne, przy<strong>na</strong>jmniej w potocznym z<strong>na</strong>czeniu tego słowa. Więc: kalekie, bylejakie...Drugi wiersz dotyczy odmiennego problemu: prawdy wyrazu. Jak mianowi<strong>ci</strong>e z a p i s a ć(nie – opisać, zrekonstuować) stan twórczej niemocy, zachwiania woli, abulii? Może tak, jakwskazano w Tłumaczeniu się z twórczoś<strong>ci</strong>? – „Złapać za słowo”. I tak właśnie się dzieje.Najpierw jest poprawne protokolarne z<strong>da</strong>nie: „Męczy się człowiek Miron męczy”. Co34

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!