Zeszyty PRASOZNAWCZE

Zeszyty PRASOZNAWCZEKraków 2006 R. XLIX, nr 3-4 (187-188)RAFAŁ RIEDELMEDIA W SŁUŻBIE POPULIZMUZwiązki polityki i mediów są relacjami wpływu i władzy. Mamy do czynieniaze skomplikowanym układem zależności, który - o ile wykazujecechy równowagi - może dobrze służyć demokratyczności danego systemu,natomiast w razie występowania (jak to określają psychologowiespołeczni) nad-władzy polityki lub nad-władzy mediów, możemy mówić0 pewnej dysfunkcjonalności systemu politycznego, którego źródeł powinniśmydopatrywać w procesach komunikowania społecznego. KrzysztofTeodor Toeplitz pisał: „W powszechnym i z rzadka weryfikowanym mniemaniurozwój środków przekazu i ich umasowienie, a więc docieranie docoraz większej ilości odbiorców jest równoznaczne z postępami demokracji.Jest to pogląd wysoce uproszczony, a w dzisiejszych czasach (...) corazdalszy od prawdy" (Toeplitz, 2006, 16).Rzeczywiście, wzajemne zależności procesu demokratyzacji i rozwojumediów są korelacjami, które ewoluują bardzo dynamicznie. Jednocześnienie zawsze ewoluują w stronę konsolidowania demokracji i umacniania jejposzczególnych komponentów. W zakresie wzajemnego oddziaływaniaprocesu demokratyzacji i reformy mediów, punktem odniesienia mógłbybyć model zaproponowany w tomie „Media Reform" (Price, Rozumilowicz,Verlust, 2002). Na polski grunt został przeniesiony za sprawą B. Dobek-Ostrowskiej.Nie podejmując zbyt daleko idącej dygresji, która przesunęłabypunkt ciężkości tej analizy w niepożądanym - z punktu widzeniaautora - kierunku, należałoby odnieść się tylko do głównych faz zidentyfikowanychw procesie kształtowania się relacji pomiędzy demokratyzacją1 rozwojem rynku mediów. Etap wstępny reform mediów łączy się z faząprzygotowawczą przejścia do demokracji, etap wtórny zbiega się z konsolidacjądemokracji, natomiast etap dojrzałości media z reguły osiągają wówczas,gdy na obu poziomach instytucjonalnym i społecznym, ugruntuje sięstabilna i dojrzała demokracja.Niewątpliwie aktualny etap demokratyzacji, w którym znajduje się Polska,jak również większość państw Europy Środkowej, to etap konsolidacji.Towarzyszy mu, według zaproponowanego modelu teoretycznego, wtórnyetap reform mediów charakteryzujący się tym, iż się wykształcają cechyi mechanizmy rynkowe regulujące funkcjonowanie mediów masowych,które będą determinowały ich rozwój również w etapie dojrzałości. Ozna-