oraz w Spandau pod Berlinem 14 . W tej sytuacji Zbigniew Benbenek,współwłaściciel Media Express, złożył w lutym 2004 roku w UrzędzieOchrony Konkurencji i Konsumentów wniosek o wszczęcie postępowaniaantymonopolowego wobec Axel Springer Polska. Jednakże w grudniu 2005roku postępowanie to zostało umorzone, a prezes UOKiK uznał, że „Fakt"nie jest drapieżnikiem cenowym 15 . Tym samym upadły oskarżenia o stosowaniedumpingowej ceny, chociaż nawet w prasie niemieckiej pojawiająsię głosy potwierdzające ten zarzut 16 .Próby walki z dumpingiem nie były zresztą jedynymi działaniami podjętymiprzez polskich wydawców. Spółka Media Express radykalnie zwiększyłaśrodki przeznaczone na promocję swojego tytułu, dając początek swoistej„wojnie promocyjnej", zauważalnej szczególnie w Warszawie wskutek korzystaniaz tzw. żywych słupów ogłoszeniowych 17 . Natomiast Agora nadała swojemugratisowemu pismu Metro częstotliwość dziennika, rozprowadzonegow coraz większej liczbie dużych miast polskich i mającego wyraźnie bulwarowycharakter, co jednoznacznie odczytano jako chęć powstrzymania wpływówFaktu w tej grupie gazet 18 . Od chwili ukazania się gazety Springera narynku wydawcy Gazety Wyborczej musieli bowiem myśleć o czynnym przeciwstawieniusię planom niemieckiego koncernu. Taki zamysł odczytujemyw zapowiedziach wprowadzenia na rynek własnego tabloidu, co sygnalizowanojuż w momencie pojawienia się Faktu 19 .Jednakże do realizacji tego projektu doszło dopiero pod koniec 2005 roku.Jeszcze przed ukazaniem się pierwszego numeru kierownictwo Agorypodkreślało, że nowy dziennik ma być „popularną gazetą środka", wzorowanąna brytyjskim piśmie Daily Mail, sformatowanym z myślą o kobietachi młodych czytelnikach (z grupy 15-34 lat) i patrzącym na świat przez„pryzmat ludzkich historii" 20 . Popularny charakter nowego tytułu oznaczałpodjęcie rywalizacji zarówno z Faktem, jak i Super Expressem. Przejście doofensywy było zdaniem prezesa Agory Wandy Rapaczyńskiej „zdecydowanielepszym strategicznie wyborem niż przyjęcie postawy wyczekującej" 21 .Pierwszy numer gazety Nowy Dzień pojawił się na rynku 14 listopada2005 r. w nakładzie 812 tys. egzemplarzy, a jej wydawcy zakładali, żew ciągu roku średniotygodniowa sprzedaż dziennika ustabilizuje się na poziomie250 tys. egzemplarzy dziennie. Nowy tytuł miał tym samym wejśćdo pierwszej trójki najlepiej sprzedających gazet ogólnopolskich 22 .1 4Zob. A. N a 1 c w a j k: Fakty o „Fakcie"..., s. 32.15Zob. „Fakt" to nic drapieżnik, Gazeta Wyborcza 2005, nr z 23.12., s. 30.1 6Zob. T. Ros er: Springers publizistische Offensive in Polen, Stuttgarter Zeitung 2006, nr z 10.04.,s. 12.17Zob. A. N a 1 e w a j k: Fakty o „Fakcie"..., s. 33.1 8Zob. O. Sundermeyer: Sandwicz des Boulvard, Frankfurter Allgemeine Zeitung 2005, nrz 7.10., s. 40.1 9Zob. M. J a n i c k i: Nowy „Fakt" prasowy..., s. 105.2 0Zob. R. G1 u z a, G. Kopacz: Gazeta Nowa, Press 2005 nr 10, s. 30-31.2 1Zob. V. Makarenko: Mamy „Nowy Dzień", Gazeta Wyborcza 2005, nr z 15.11., s. 25.2 2Tamże.
Niemiecka prasa uznała inicjatywę Agory za atak na pozycję Springerana rynku dzienników w Polsce oraz za podjęcie walki o wyraźnie ekonomicznymcharakterze 23 .1 ta ocena potwierdziła się w praktyce. Dla Agorynajważniejsza stała się promocja nowego tytułu. Na ten cel przeznaczonow ostatnim kwartale 2005 r. kwotę 25-30 min zł, co jednak znacznie odbiegałood nakładów Springera, który na promocję Faktu wydał w roku 2003sumę 15-20 min euro 24 .Ten wielki wysiłek finansowy nie przyniósł spodziewanych efektów.Średnia sprzedaż w ciągu trzech pierwszych miesięcy ukazywania się NowegoDnia wyniosła 190 tys. egzemplarzy, podczas gdy opłacalność zapewnićmogło 250 tys. egz. Wskutek tego Agora poniosła w ostatnim kwartale2005 r. stratę operacyjną w wysokości 27,3 min złotych, a zysk wyniósłzaledwie 8,6 min zł, czego zapewne nie przewidywali nawet najwięksi pesymiści25 . Na złe wyniki finansowe natychmiast zareagowała giełda i kur$Agory spadł na początku 2006 r. o 8 proc. Brak poprawy sytuacji spowodował,że Agora zdecydowała się na wycofanie tytułu z rynku i ostatni numerNowego Dnia ukazał się 23 lutego 2006 roku.Ta porażka Agory mogła umocnić Springera w zamiarze bezpośredniegouderzenia w pozycję rynkową Gazety Wyborczej. Tak bowiem kierownictwoAgory odczytało zapowiedź niemieckiego koncernu o wprowadzeniuna rynek kolejnego dziennika ogólnopolskiego o poważnymprestiżowym charakterze. Wydawcy Wyborczej wyrazili przy tym gotowośćobrony swojego pisma nawet za cenę wyższych wydatków promocyjnychi kosztem krótkoterminowych celów 26 . Pierwszym obszarem walki stały sięceny. Kiedy Springer ogłosił (11 kwietnia 2006 r.), że jego nowy dziennikbędzie kosztował 1,50 zł., następnego dnia zarząd Agory podjął decyzjęo obniżce ceny Gazety do tego samego poziomu 27 . Gdy zaś ukazały siępierwsze wydania springerowskiego Dziennika stało się jasnym, że nowytytuł ma ambicje przełamania opiniotwórczego monopolu Wyborczej, cozgodnie podkreślali rodzimi i niemieccy obserwatorzy polskiego rynku prasowego28 . Dodatkowo - pewnie chcąc podważyć pozycję Wyborczej, Springer-jak się wydaje - świadomie zdecydował się też na to, by swoją gazetęadresować do podobnej grupy publiczności, jaką tworzyli czytelnicy Wyborczej.Chodziło o ludzi młodych, dobrze wykształconych, mieszkających2 3Zob. M.Ebert: Ein Blatt für Familienmenschcn, Berliner Zeitung 2005, nr z 5.12., s. 34; H ü l s c n:Agora nimmt Kampf gegen Springer auf, Financial Times Deutschland 2006, nr z 18.04., s. 5;T. U rb an: Fakt für Fakt, Süddeutsche Zeitung 2006, nr z 19.04., s. 17.2 4Zob. V. Makarenko: Mamy „Nowy Dzień" s. 25.2 5O skali spadku może świadczyć fakt, że w całym 2005 roku Agora uzyskała zysk w wysokości 127min zł. Pesymiści zakładali najniższy zysk w ostatnim kwartale 2005 na poziomic 14 min zł. Zob.V. Makarenko, M. Sa mci k: Agora szykuje się do bitwy, Gazeta Wyborcza 2006, nr z 17.02.,s. 31.2 6Tamże. Zob. też R. F i 1 a s: Rynek prasy codziennej w Polsce przed Faktem i z Faktem, <strong>Zeszyty</strong> Prasoznawcze2005, nr 3-4, s. 7-32.2 7Zob. Bcnbcnek znowu zaskarży Axcla Springera, Gazeta Wyborcza 2006, nr z 14.04., s. 29.2 8Zob. A. R y b a k: Wojna gazet..., s. 20-21 ; H-P. Siebenhaar: Axel Springer startet zweite Tageszeitungin Polen, Handelsbaltt 2006, nr z 12.04., s. 25; O. S u n d c r m c y c r: Springer in Polen, FrankfurterAllgemeine Zeitung 2006, nr z 18.04., s. 40.
- Page 2 and 3: RAFAŁ RIEDEL, dr, Instytut Politol
- Page 4 and 5: SPIS TREŚCIOd redaktora 5ROZPRAWY
- Page 6 and 7: Od redaktoraSpieszcie się czytać
- Page 8: hamulców." Dla równowagi wypada d
- Page 11 and 12: cza to więc, że etap ten jest klu
- Page 13 and 14: wość sprzężenia zwrotnego; „i
- Page 15 and 16: dwójnej roli - jako odbiorcy i kon
- Page 18 and 19: Zeszyty PRASOZNAWCZEKraków 2006 R.
- Page 20 and 21: przyczynowo-skutkowym zawarte jest
- Page 22 and 23: B. Petkowic i S. Baksić-Hrvatin z
- Page 24 and 25: monopolowego, a wtedy - jeśli decy
- Page 26 and 27: adiowego ze względu na zapobiegawc
- Page 28 and 29: według prawa medialnego (RStv). Je
- Page 30: źniejszego zaznaczenia się proces
- Page 33: wydawców 5 . Na polski rynek dzien
- Page 37 and 38: stacji radiowych, w spółkach świ
- Page 39 and 40: W sumie Agora jest największym pod
- Page 41 and 42: IV. Główne skutki konfrontacjiZma
- Page 44 and 45: Zeszyty PRASOZNAWCZEKraków 2006 R.
- Page 46 and 47: 2003/2004 do lutego 2006 roku. Obec
- Page 48 and 49: W roku 1992 konieczne stało się z
- Page 50 and 51: cji humanistycznej, wierszówki od
- Page 52 and 53: Za wyniki w okresie od r. 1995 do s
- Page 54 and 55: finiowano jego formułę, wskutek c
- Page 56 and 57: najbardziej dotkliwie uderzyło w p
- Page 58 and 59: wzrostu sprzedaży w Krakowie, uzys
- Page 60 and 61: Zeszyty PRASOZNAWCZEKraków 2006 R.
- Page 62 and 63: się podkreśla, że praktyka dzien
- Page 64 and 65: dyscypliny (pedagogika, hermeneutyk
- Page 66 and 67: Żeby adekwatnie poznać rzeczywist
- Page 68 and 69: W sektorze ekonomicznym na pierwszy
- Page 70: dleń" pisze badacz norweski, S. Ho
- Page 73 and 74: Jak widać, modele w prasie polskie
- Page 75 and 76: 2.3. ...referendum było zatem form
- Page 77 and 78: 5) Model ZdrowieW modelu zdrowia wy
- Page 79 and 80: 7.5. ...pośledni mofnost utrhnout
- Page 81 and 82: 10.1. Zajmująca się finansowaniem
- Page 83 and 84: 13.1. EU je hospodáfsky obr, ...al
- Page 86 and 87:
Zeszyty PRASOZNAWCZEKraków2006 R.
- Page 88 and 89:
obrażalnej wręcz skali, kryzys la
- Page 90 and 91:
wszystkich dużych miast sowieckich
- Page 92 and 93:
nych weksli, brak jest kredytu, zmn
- Page 94 and 95:
dżet ministerstwa wojny wynosi 42
- Page 96 and 97:
dację poszczególnych urzędów do
- Page 98 and 99:
czeństwie sowieckim świadomość
- Page 100:
zwykłe predyspozycje do sprawowani
- Page 103 and 104:
nie na rzecz rozwoju czasopism kult
- Page 105 and 106:
„Art&Business"Art&Business jest m
- Page 107 and 108:
awnymi historyjkami, bogato ilustro
- Page 109 and 110:
sma jest od początku związany z r
- Page 111 and 112:
ić się do głównego obiegu sztuk
- Page 113 and 114:
tualna, sztuka kobiet, ekologia, no
- Page 115 and 116:
ścią pozyskiwania wartościowych
- Page 118 and 119:
Zeszyty PRASOZNAWCZEKraków 2006 R.
- Page 120 and 121:
Stan prawnyŚwiecka interwencja pra
- Page 122 and 123:
wśród naukowców co do tego, co j
- Page 124 and 125:
żone na niepożądane stykanie si
- Page 126 and 127:
Zdaniem dystrybutorów, w Polsce is
- Page 128 and 129:
Zeszyty PRASOZNAWCZEKraków 2006 R.
- Page 130 and 131:
nii 3 , a jednocześnie różnią s
- Page 132 and 133:
wanych pism nie znalazłem ani jedn
- Page 134 and 135:
Dział: Wprost Przegląd Polityka N
- Page 136 and 137:
Muzyka opisywana w tygodnikach opin
- Page 138 and 139:
Okazuje się, że płyta w analizow
- Page 140 and 141:
właśnie na rok 2005. Wprost i New
- Page 142 and 143:
CO STOI ZA NAZWAMIWARTOŚCI?JĘZYK
- Page 144 and 145:
goło wy ch, a kończąc na ich uog
- Page 146 and 147:
Brachfogela, „Medialna mitologia
- Page 148 and 149:
mediów elektronicznych, A. Jaskier
- Page 150 and 151:
dakcja Sygnałów Płockich ma pod
- Page 152 and 153:
domością, że te grupy nie są ca
- Page 154 and 155:
K R O N I K AJerzy Mikułowski Pomo
- Page 156 and 157:
SUMMARIESRafał R i e d e 1: THE ME
- Page 158 and 159:
Nasz Dziennik, MF Dnes, Lidove novi