Zeszyty PRASOZNAWCZE

poglądów na temat przyszłości rynkumedialnego, w tym zwłaszcza prasy codziennej.Rynek dzienników - oceniłS. Blumsztajn - jest tak naprawdę rynkiemw zawieszeniu. Cały rynek mediów jest bardzoniestabilny i nikt nie wie tak naprawdęjak będzie dostarczana i odbierana informacjaza najbliższe 20 lat. Czy to będzie tylkow Internecie? Czy gazety upadną? Czy to będzietak, że będziemy je mieli na wideo. Jaksię podzieli ten rynek - czy to będą radia, telewizje,Internet czy gazety? Jaka formaprzekazu informacji zwycięży? (...) Każdykoncern medialny próbuje się usytuować wewszystkich tych sferach, żeby jak któraś wygra,to żeby już tam być (...) cały rynek medialnyjest czymś bardzo trudno przewidywalnym.Wydaje się, że wartość omawianej książkiwidoczna jest na dwóch płaszczyznach:poznawczej i praktycznej. Zawiera bowiemanalizę i ocenę sytuacji mazowieckich mediówlokalnych i regionalnych na początkuXXI w. Ocena jest ambiwalentna. Nie ulegawątpliwości, że media lokalne spełniają ważnąrolę w procesie demokratyzacji życiaspołecznego w miastach, gminach czy powiatach,sprzyjają aktywizacji i integracjilokalnych środowisk, grup zawodowych itp.Z drugiej strony jednak przyszłość tych mediów,zwłaszcza pism lokalnych i sublokalnych,jest niepewna. Już obecnie borykająsię bowiem z licznymi trudnościami kadrowymi,techniczno-organizacyjnymi i finansowymi.Te ostatnie wydają się decydującew walce o „być albo nie być" mediów lokalnych.Wiesław SonczykEinzelveröffentlichungen des DeutschenHistorischen Instituts Warschau, seria, której15. pozycją jest prezentowana książka, przynosiprace polskich i niemieckich historyków,dotyczące często trudnych polsko-niemieckichproblemów. Po raz pierwszy w tej seriiukazuje się książka z dziedziny badań propagandy.Autor, Lars Jockheck, jest badaczemz Uniwersytetu Bundeswehry w Hamburgu,stypendystą DHL Przedmiotem jego zainteresowańjest narodowosocjalistyczna propagandaprasowa oraz holocaust.Prasa, wydawana przez okupanta w GeneralnymGubernatorstwie w języku polskim,była przedmiotem badań i analizw Polsce już od lat 60. XX wieku (tu wypadawspomnieć pracę Lucjana Dobroszyckiego,która doczekała się wydań niemieckich i angielskich1 ). Terminologia, używana w odniesieniudo tych gazet i czasopism,wywoływała dyskusję co do zasadnościi słuszności określeń ,jawna", „legalna",„koncesjonowana". Najczęściej i w zasadziebezdyskusyjnie stosowanym stało się określenie„gadzinowa". Powstały liczne opracowania,zarówno poświęcone poszczególnymtytułom gadzinowych dzienników, jak i systemowipropagandy prasowej na okupowanychterenach Polski.Później i mniej uwagi poświęcono prasie,również wydawanej pod auspicjamiokupanta, ale w języku niemieckim. Tu należyodnotować studium Piotra Kołtunowskiego,który przeanalizował głównyniemieckojęzyczny dziennik GeneralnegoGubernatorstwa - Krakauer Zeintung 2 .Można więc przyjąć, że Jockheck podjąłtemat nie nowy, analizowany i dyskutowanyjuż w wielu aspektach. Przyjmując jednak zapunkt wyjścia przekaz propagandowy, skierowanyw GG do dwóch różnych grup odbiorców- czytelnika polskojęzycznegoi czytelnika niemieckojęzycznego (ze świa-PRZECIWSTAWNAPROPAGANDALars Jockheck: Propaganda im Generalgouvernement.Die NS-Besatzungspressefur Deutsche und Polen 1939-1945. FibreVerlag, Osnabrück 2006. S. 408.1Lucjan Dobroszycki: Prasa jawna dla ludnościpolskiej w Generalnej Guberni, mpis niepubl.w archiwum IH PAN, 1967; tenże, Die legalepolnische Presse im Generalgouvernement1939-1945, Monachium 1977; tenże, Reptile Journalism.The Official Polish-Language Press underthe Nazis, 1939-1945. Londyn 1994. Wartozwrócić uwagę na zmiany określeń w tytule.2Piotr Kołtunowski: Strategia propagandyhitlerowskiej w Generalnym Gubernatorstwie napodstawie „Krakauer Zeitung" (1939-1945). Studiumhistoryczno-filologiczne, Lublin 1990.Wcześniejsze publikacje tego autora w ZeszytachPrasoznawczych: Prasowy aparat propagandowyIII Rzeszy i GG, ZP 1987, nr 1, s. 29-40; Charakterystykahitlerowskiego dziennika KrakauerZeitung, ZP 1987, nr 2, s. 41-56.