Buch_Pflege f. Angehörige

Buch_Pflege f. Angehörige_Pflege für Angehörige 17.01.2018 18:04 Seite 19
Demans Hastalığı ile Yaşamak
Stres, anksiyete veya depresyon kişiyi daha unutkan hale getirebilir. Bu duygular nedeniyle ortaya
çıkan unutkanlık genellikle geçicidir ve bu hisler kaybolduğunda unutkanlık da geçer. Fakat bu
hisler uzun sürerse, bir profesyonelden yardım almak gerekir. Tedavisi psikolojik danışmanlık
ve/veya ilaç olabilir.
Yaşlılarda en sık görülen demans türleri Alzheimer ve Vasküler demanstır. Alzheimer’da beynin
belirli yerlerindeki sinir hücreleri değişiklikleri çok sayıda hücrenin ölümüne yol açar. Alzheimer belirtileri
yavaş başlar ve kalıcı şekilde kötüleşir. Hastalık ilerledikçe, belirtiler hafif çaplı unutkanlıktan
düşüncede, yargılamada ve günlük aktivitelerde ciddi düzeyde bozukluklara kadar uzanır. Sonunda
hastaların tam bir bakıma ihtiyacı olur.
Vasküler demansta, beynin kan akımındaki değişiklikler veya kesilme beyin dokularının ölmesine
yol açar. Beyindeki bu kan akışının kesildiği bölgeler semptomların şiddetini belirler. Semptomlar
genellikle aniden başlar ve kademeli bir biçimde ilerler. Bu noktadan sonra beyne verilen hasar
düzeltilemez, fakat sonrakilerin oluşması önlenebilir.
Demans hastalığının nedenleri nelerdir?
Demans hastalığına yol açan birçok etken olabilir. Bu ağırlıklı olarak kişinin yaşam biçimi ve kendine
has özellikleriyle ilgilidir. Çünkü yaşlı insanların hepsinde demans hastalığı görülmez.
Demans hastalığında etkenlerden birisi genetik geçiştir. Ayrıca kişinin sigara ve alkol kullanması,
aşırı kilolu olması, yüksek kolesterol düzeyine sahip olması, yüksek kan basıncı gibi etkenler demans
hastalığında rol oynayabilir. Çünkü tüm bunlar beyne de zarar verebilen etkenlerdir.
Beyinde meydana gelen bir tümör, inme, parkinson hastalığı veya bir yaralanma da demansa yol
açabilir. Alınan bazı ilaçlar, vitaminler ve vitamin destekleri tetikleyici etkiler yapabilir.
Demansın Evreleri
Demansın erken evresinde ılımlı bir unutkanlık dışında çarpıcı belirtiler bulunmayabilir. Çoğu kişinin
önemseyebileceği isimleri, bazı olayları unutma gibi duruma özgü olmayan belirti ön plandadır.
Hemen her zaman bu unutkanlık bir yakınma nedeni olmadığı gibi, üstüne üstlük hasta tarafından
ustaca gizlenmeye çalışılır. Ancak bu yitimler hastayı mutsuz etmekte, endişeye sevk etmektedir.
Neşesizlik, huzursuzluk, uyku düzensizliği, içe kapanma gelişir. Hasta yitimlerin büyük oranda
farkındadır. Hastanın çevresindekiler ise bu değişimin farkına varmakta güçlük çekerler ya da
olağanlaştırırlar.
Orta evrede ise unutkanlık artık iyice belirginleşmiştir. Bu evre genellikle hastanın çevresindekilerin
farkına vardığı evredir. Bellek bozukluğu ile hasta nerede olduğunu, ne yapacağını, evi dahil bildiği
yerlere nasıl ulaşacağını bilmez hale gelir. Aynı soruları tekrar tekrar sorar. Burada üzüntü, sıkıntı
gibi ruhsal belirtilerin yerini öfke, kızgınlık gibi ruhsal sorunlar alır. Çevresindekileri tanımakta güçlük
çeker. Önceden yüklendiği hiçbir sorumluluğu yerine getiremez. Küçük kazalara neden olur. Artık
hemen hiçbir aleti kullanamaz olur. Anlama güçlüğü nedeniyle, onu ikna çabalarını
değerlendiremez; bu durum dışarıdan hastalık gibi görünür. Kuşkuculuk, alınganlık, cimrilik
belirginleşir. Bu dönemde hastanın bu belirtilere karşı farkındalığı pek yoktur. Hastanın yakınları
ise onu tedavisi konusunda ikna etmeye uğraşırlar, harekete geçerler.
19