„Denkmalpflege im Handwerk” Pałac w Sztynorcie - Deutsch ...

Tagungsleiter Peter Schabe / Prowadzący sympozjum Peter Schabe | T. Korzeniowski
Peter Schabe
Deutsch-Polnische Stiftung Kulturpfl ege und Denkmalschutz
Niemiecko-Polska Fundacja Ochrony Zabytków Kultury
Einleitung
Die Deutsch-Polnische Stiftung Kulturpflege
und Denkmalschutz (DPS) wurde 2006 errichtet,
um die Erhaltung von besonders erhaltenswerten
Baudenkmälern in Polen, die akut
vom Verfall bedroht sind, zu unterstützen und
damit einen Beitrag zur deutsch-polnischen
Verständigung zu leisten. Gründungsväter der
in Görlitz ansässigen privaten rechtsfähigen
gemeinnützigen Stiftung waren der frühere
polnische Generalkonservator Andrzej Tomaszewski
† und der langjährige Vorsitzende des
Vorstands der Deutschen Stiftung Denkmalschutz,
Gottfried Kiesow †. Sie haben dafür
gesorgt, dass der Vorstand der Stiftung paritätisch
deutsch und polnisch besetzt ist und
ihr mit der in Warschau ansässigen Polsko-
Niemiecka Fundacja Ochrony Zabytków Kultury
(PNF) eine polnische Schwesterstiftung
zur Seite gestellt wurde.
Von Beginn ihrer Tätigkeit an wurde die in
Görlitz ansässige DPS gebeten, sich nicht nur
um sakrale Baudenkmäler sondern auch um
die Rettung akut vom Verfall bedrohter Schlösser
und Herrenhäuser zu kümmern. Zunächst
fanden Sichtungsfahrten in das Hirschberger
Tal in Niederschlesien statt, denen Besichtigungen
angetragener Einzelobjekte mit mehr
oder weniger dringlichem Sicherungs- und
Instandsetzungsbedarf folgten. Genannt seien
die Schlösser Dabroszyn/Tamsel (erwähnt
von Theodor Fontane in seinen Wanderungen
durch die Mark Brandenburg), Swobnica/
Wildenbruch ebenfalls in der ehem. Neumark
gelegen, Morawa/Muhrau in Niederschlesien,
Dobra/Daber und Gladysze/Schlodien (beides
Wprowadzenie
Niemiecko-Polska Fundacja Ochrony Zabytków
Kultury (DPS) została założona w roku
2006, w celu ochrony szczególnie wartościowych
oraz poważnie zagrożonych zniszczeniem
zabytkowych obiektów w Polsce, przez
co stanowi również płaszczyznę służącą porozumieniu
polsko-niemieckiemu. Założycielami
tej mającej siedzibę w Görlitz prywatnej
i nie nastawionej na zysk fundacji o profilu
społecznym byli dawny Generalny Konserwator
Zabytków Andrzej Tomaszewski † oraz
Gottfried Kiesow †, wieloletni prezes zarządu
fundacji Deutsche Stiftung Denkmalschutz.
Zadbali oni o parytet polsko-niemiecki w zarządzie
fundacji oraz o wsparcie siostrzanej
organizacji Polsko-Niemieckej Fundacji Ochrony
Zabytków Kultury (PNF).
Fundacja DPS, ze swoją siedzibą w Görlitz,
od początku działalności była proszona nie
tylko o skupienie się na sakralnych obiektach,
ale o ratunek i ochronę zagrożonych zniszczeniem
dworów i pałaców. Najpierw odbywały
się wyjazdy do Kotliny Jeleniogórskiej w celach
oględzin, a następnie przyjrzano się poszczególnym
obiektom będącym w mniej lub
bardziej krytycznym stanie. Wymienić należy
tu pałac w Dąbroszynie/Tamsel (wspomniany
przez Theodora Fontane w „Wędrówkach
przez Marchię Brandenburską”), Swobnica/
Wildenbruch, położona na terenie dawnej Nowej
Marchii, Morawa/Muhrau na Dolnym Śląsku,
Dobra/Daber oraz Gładysze/Schlodien (w
obu przypadkach ruiny), jak również Sztynort/
Steinort (podobnie jak Gładysze w województwie
warmińsko-mazurskim). Zastałą sytuację
24 25