„Denkmalpflege im Handwerk” Pałac w Sztynorcie - Deutsch ...

Schloss Lomnitz / Pałac w Łomnicy | E. von Küster
Nach dem Fall des eisernen Vorhanges
beschloss daher mein Mann, Ulrich v. Küster,
der jüngste Enkelsohn von Constanze v.
Küster, die das Gut bis 1945 besessen hatte,
an diese Familiengeschichte anzuknüpfen.
Konkreter Anlass war die Information von
polnischen Freunden, das das zu einer völligen
Ruine verfallene Schloss von der Dorfgemeinde
verkauft werden sollte. Der bis heute
amtierende Denkmalpfleger der Wojewodschaft
Jelenia Góra, Wojciech Kapałczyński
gab gleich nach der Wende einen mehrsprachigen
Verkaufskatalog heraus, der die am
stärksten bedrohten Baudenkmäler vor allem
an ausländische Investoren anbot. Mit
Po upadku żelaznej kurtyny mój mąż,
Ulrich von Küster, najmłodszy wnuk Constanze
von Küster – właścicielki tych ziem do
1945, postanowił nawiązać do tej rodzinnej
historii. Konkretnym bodźcem, który uruchomił
inicjatywę, okazała się informacja
od naszych polskich przyjaciół, że całkowicie
podupadły pałac miał zostać sprzedany
przez władze gminy. Urzędujący do dziś wojewódzki
konserwator zabytków w Jeleniej
Górze, Wojciech Kapałczyński, wydał zaraz
po 1989 roku wielojęzyczny katalog z ofertą
budowlaną, w którym do kupna najpoważniej
uszkodzonych zabytków zachęcano właśnie
zagranicznych inwestorów. Katalog ten
diesem Katalog begann unser Projekt „Rettung
von Schloss Lomnitz“.
Eine sehr freundliche und aufgeschlossene
Atmosphäre vor Ort, vor allem der Zuspruch
und die Hilfe des Denkmalpflegers
Kapałczyński, der von Anbeginn unsere Pläne
unterstützte, die wunderbare Landschaft
und auch die günstige zentrale Lage mitten
in Europa, all dies führte zu der spontanen
Entscheidung, hier einen Rettungsversuch zu
wagen und das kurz vor dem totalen Einsturz
stehende Schloss zu erwerben. Das schon zu
großen Teilen eingestürzte Dach, die herabgestürzten
Deckenbalken, fehlende Fenster und
Türen, eine Hausmülldeponie direkt vor der
Eingangstür, all das wirkte abschreckend, aber
auch motivierend zugleich, denn es forderte
regelrecht zu einer Veränderung heraus. Es
dominierte der Wunsch das Schloss zu retten,
da es selbst für uns als Laien erkennbar war,
das es eigentlich schon fünf nach 12 Uhr war.
Rechtliche Hürden, eine komplizierte Verwaltung,
Kommunikationsschwierigkeiten,
all diese Themen drängten wir zur Seite und
begannen einfach mit der Rettung. Ausgestattet
mit einer lächerlichen Ausrüstung, einer
Schubkarre und Spaten vom Baumarkt am
Kurfürstendamm in Berlin und nur sehr geringen
finanziellen Mitteln.
Die Anfänge waren beschwerlich, ein polnischer
Partner und Freund aus Studienzeiten
stand uns treu zur Seite, doch sahen wir uns
allein vor zum Teil fast unlösbare Aufgaben
gestellt. Erst mit den Jahren, etwa ab 1993 begann
sich ein dann doch schnell immer größer
werdender Kreis von zuerst ausschließlich mit
Schlesien eng verbundenen Heimatvertriebenen
zu entwickeln, der dann recht bald auch
um denkmalbegeisterte Kunstliebhaber aus
Deutschland und Polen erweitert wurde. Persönlichkeiten
wie Arne Franke, Ellen Röhner,
stanowił początek projektu „Ratunek dla pałacu
w Łomnicy“.
Bardzo przyjazna i otwarta atmosfera
w okolicy, przede wszystkim przyjęcie oferty
i pomoc konserwatora Kapałczyńskiego,
wspierającego nasz plan od samego początku,
piękny krajobraz jak i korzystne położenie
w sercu Europy – wszystkie te atuty przyczyniły
się do spontanicznej decyzji o nabyciu
i podjęciu odważnej próby ratowania pałacu
zagrożonego zawaleniem. W znacznych częściach
zapadnięty już dach, zarwane stropy,
brakujące okna i drzwi, wysypisko śmieci przy
samym wejściu, wszystko to działało odstraszająco,
lecz motywowało również do działania.
Pragnienie ratowania pałacu wzięło górę,
gdyż nawet dla nas laików sprawa była jasna
– było już pięć po dwunastej.
Przeszkody prawne i administracyjne, problemy
z porozumieniem się, wszystkie te zagadnienia
odgarnęliśmy na bok, aby móc zwyczajnie
zająć się najbardziej pilnymi pracami.
Wyposażeni w sposób budzący politowanie,
mając do dyspozycji taczkę i szpadle ze sklepu
budowlanego przy Kurfürstendamm w Berlinie
oraz bardzo skromny kapitał finansowy.
Początki były bardzo trudne i choć wspierał
nas nasz wierny polski partner i przyjaciel
jeszcze z czasów studiów, zdawaliśmy sobie
sprawę, że części problemów, przed którymi
staliśmy, nie da się rozwiązać. Dopiero z upływem
lat, mniej więcej od roku 1993, krąg zainteresowanych
zaczął rosnąć. Na początku należały
do niego wyłącznie osoby wypędzone
ze Śląska, bardzo do tego regionu przywiązane.
Z czasem dołączyli do nich zainteresowani
zabytkami miłośnicy sztuki z Niemiec i Polski.
Wkrótce w Łomnicy zaczęły działać osobistości
takie jak Arne Franke, Ellen Röhner, Ulrike
Treziak, których wkład w odrodzenie Kotliny
Jeleniogórskiej pozostaje nieoceniony do dziś.
80 81