„Denkmalpflege im Handwerk” Pałac w Sztynorcie - Deutsch ...

Dachkonstruktion aufgenommen worden.
Durch die Durchfeuchtungen und die damit
verbundenen Schäden bis hin zu vollständigen
Substanzverlusten haben die Fußpunkte
des dreigeschossigen Kehlbalkendaches des
Kernbaus größtenteils versagt. Die Aufnahme
der Auflagerlasten aus Eigenlast der Dachdeckung
und der Dachkonstruktion, aus Wind
und Schnee ist nicht mehr gewährleistet. Dies
gilt sowohl für die horizontalen als auch die
vertikalen Kräfte. Es ist zu großen Verformungen
von z.T. mehr als 30 cm gekommen. Das
innere statisch- konstruktive Gefüge des originalen
Dachstuhles ist stark gestört.
Die Drempelkonstruktionen und Dachanschlüsse
der Seitenflügel sind ebenfalls stark
geschädigt. Die hohen Zeltdächer der Pavillons,
die zusätzlich Abstützungen für die massiven
Schornsteinzüge beinhalten, haben in
den Auflagerbereichen große Schäden. Um
die Aufnahme der horizontalen und vertikalen
Auflagerkräfte sicherzustellen, wurde eine einfache
und robuste Abstützungskonstruktion
konzipiert. Ursprünglich wurden durch miteinander
verbundene stabile Dreiecke die Kräfte
aufgenommen und auf die Wandkronen
geleitet. Nun werden durch die Abstützungen
der Notsicherung die Kräfte umgeleitet. Die
Dachkonstruktionen des Kernbaus sind durch
eingebaute Joche vollständig abgestützt, Zugsicherungen
sind eingebaut. Diese Abstützungen
ruhen auf den ihrerseits abgestützten
Deckenkonstruktionen. Insgesamt wurden
grob ca. 2.600 lfd. m Stiele/ Unterzüge/ Zangen
eingebaut, das sind ca. 70 Joche, ca. 90
Abstützungen und zusätzliche Verstrebungen.
Die durchgeführten Maßnahmen hatten
die Sicherung großer Schadensbereiche zum
Ziel. Trotzdem existieren weitere Bereiche, die
partielle Schäden aufweisen. Diese partiellen
Schäden können sich innerhalb relativ kurzer
Zeit zu gravierenden Schäden entwickeln.
z tego wynikłe aż po całkowity zanik substancji
budowlanej, nastąpiło znaczne osłabienie
punktów podparcia więźby trzykondygnacyjnego,
jętkowego dachu budynku głównego.
Przestały one pełnić swoją funkcję. Nie ma
żadnej gwarancji utrzymania się dachu pod
własnym ciężarem, szczególnie, jeśli konstrukcja
zostanie dodatkowo obciążona śniegiem
oraz działaniem wiatru. Dotyczy to zarówno
sił działających pionowo jak i poziomo.
Doszło też do znacznych deformacji, częściowo
większego rzędu niż 30 cm. Statyczność
wewnętrznej konstrukcji nośnej oryginalnej
więźby dachowej jest wyraźnie naruszona.
Konstrukcje ścian kolankowych i przyłącza
dachowe skrzydeł pałacu są również
w znacznej mierze uszkodzone. Wysokie dachy
namiotowe pawilonu, zawierające dodatkowe
podpory dla masywnych kominów,
są silnie uszkodzone na łączeniach. Aby zapewnić
przyjęcie poziomych i pionowych sił
na łączeniach, opracowano prostą i solidną
konstrukcję podporową. Połączone ze sobą
trójkąty pierwotnie zapewniały przyjęcie sił
ciążenia i przekazanie ich koronie ścian. Przez
zainstalowanie podpór bezpieczeństwa zostaną
one przekierowane. Konstrukcje dachowe
głównej bryły budynku całkowicie podparto
wbudowanym przęsłem, dobudowano wzmocnienia
przed ciągiem. Zabezpieczenia te spoczywają
natomiast na – również zabezpieczonych
– konstrukcjach stropu. Łącznie wbudowano
mniej więcej 2.600 mb słupków/ belek/ kleszczy,
tj. około 70 przęseł, 90 podpór i dodatkowych
wzmocnień. Podjęte środki miały zabezpieczyć
obszary najbardziej uszkodzone. Poza
tym, istnieją jednak dalsze obszary, które są
uszkodzone częściowo. Uszkodzenia te mogą
jednak w krótkim czasie się pogłębić.
Umgang mit den gestalteten
Deckenbalken (Achim Krekeler):
Eine denkmalpflegerische und statisch-konstruktive
Herausforderung stellt der Umgang
mit den gestalteten Deckenbalken dar. Die aus
der ursprünglichen Bauzeit stammenden, von
einem Maler aus Rastenburg gestalteten Decken
sind von besonderem kunsthistorischem
Wert. Mit den fragmentarisch erhaltenen Bemalungsresten
an den Wandoberflächen gehören
sie zu den wenigen erhaltenen Resten
der Innengestaltung. Im Zuge der Notsicherungen
wurden Abstützungen eingebaut, die
den Einsturz verhindern.
Zur Rettung der bemalten Deckenbretter
wurden die gestalteten Dielen vor einigen
Jahren demontiert und eingelagert. Dadurch
konnte ein großer Teil der bemalten Dielen
vor der Zerstörung durch Wasser und Pilzbefall
bewahrt werden, jedoch gingen die
ursprünglichen Deckenaufbauten in diesen
Räumen einschließlich der Fußböden vollständig
verloren. Die Replatzierung an den
ursprünglichen Ort erfordert eine umfangreiche
konservatorische Behandlung, trockene
Einbaubedingungen und die Fertigstellung
der Reparaturen an den Deckenkonstruktionen.
Die originalgetreue Rückführung
der bemalten Bretter an den ursprünglichen
Einbauort erfordert zunächst eine systematische
Erfassung des Bestandes. Sowohl die
Bretter als auch die Bemalungen auf den Balken-
bzw. was davon übrig geblieben ist, ist
zu dokumentieren. Da die Schadensprogression
an den Holzbalken sehr hoch ist, besteht
hier dringender Handlungsbedarf!
Unter holzschutztechnischen Gesichtspunkten
ist die Substanz der Holzbalken zu ca. 60 %
zerstört. Durch einen Befall des Echten Hausschwamms
sind nur noch wenige Teilabschnitte
der Balken statisch belastbar und als zukünfti-
Postępowanie z drewnianym stropem
(Achim Krekeler):
Wyzwanie pod względem konserwatorskim
i statycznym stanowi prawidłowe obchodzenie
się z drewnianymi belkami tworzącymi
stropy. Pochodzące z czasów wznoszenia
pałacu i dekorowane przez malarza z Rastenburga
sufity posiadają szczególna wartość
artystyczną. Zachowane fragmentarycznie
resztki malowideł należą do nielicznych, zachowanych
pozostałości oryginalnych wnętrz.
W trakcie instalacji zabezpieczeń pod stropami
wbudowano podpory, mające zapobiec ich
zarwaniu się. W celu uratowania cennych płyt
sufitowych, kilka lat temu zdjęto i złożono
w magazynie ozdobione malowidłami deski.
Znaczna ich cześć mogła dzięki temu uniknąć
uszkodzeń wywołanych przez wodę lub pleśń,
jednak pierwotna zabudowa sufitowa w danych
pomieszczeniach uległa, wraz z podłogami,
zniszczeniu. Przeniesienie desek na właściwe
miejsce będzie wymagało złożonych
działań konserwatorskich, suchego otoczenia
i dokończenia napraw konstrukcji dachowych.
Zgodne z oryginałem ułożenie ich na suficie
wymagać będzie w pierwszej kolejności systematycznego
opracowania. Dokumentacji wymagają
zarówno deski, malowidła na belkach
sufitowych, jak i ich fragmenty. Ponieważ
zniszczenie belek dokonuje się w znacznym
tempie, trzeba natychmiast działać!
Przyjmując za punkt odniesienia normy
ochrony drewnianych konstrukcji, substancja
belek zniszczona jest w mniej więcej 60
%. Wskutek zarośnięcia elementów stropu
stroczkiem domowym (grzybem atakującym
drewno i powodującym zbutwienie),
tylko nieliczne jego fragmenty są statyczne
i w przyszłości mogłyby przyjmować obciążenia.
Jako że na zgniłych belkach przecinających
sufit niejednokrotnie uchowały
się pomalowane drewniane powierzchnie,
36 37