SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI NAJWYŻSZEJ IZBY KONTROLI W 2013 ROKU

II. Działalność kontrolna
Wystąpienia pokontrolne
Rozdział Vii Rozdział Vi Rozdział V Rozdział IV Rozdział Iii Rozdział Ii
Wyniki kontroli przeprowadzanych przez NIK są prezentowane w wystąpieniu pokontrolnym. Jest ono adresowane do
kierownika jednostki kontrolowanej, zgodnie z zasadą podmiotowości 7 . Wystąpienie, zgodnie z art. 53 ust. 1 ustawy o NIK,
powinno m.in. zawierać zwięzły opis ustalonego stanu faktycznego i ocenę kontrolowanej działalności, w tym ustalone
na podstawie materiałów dowodowych znajdujących się w aktach kontroli nieprawidłowości i ich przyczyny, zakres i skutki
oraz osoby za nie odpowiedzialne, a także uwagi i wnioski w sprawie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości.
W wystąpieniu pokontrolnym może być także zawarta ocena wskazująca na niezasadność zajmowania stanowiska lub
pełnienia funkcji przez osobę odpowiedzialną za stwierdzone nieprawidłowości.
Wystąpienie pokontrolne podpisuje kontroler prowadzący kontrolę oraz dyrektor właściwej jednostki kontrolnej. Wystąpienie
pokontrolne skierowane do: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu, Prezesa Rady
Ministrów, Prezesa Narodowego Banku Polskiego oraz osób kierujących instytucjami, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy
o NIK, podpisuje Prezes Najwyższej Izby Kontroli. Wystąpienia kierowane do ministrów oraz kierowników urzędów
centralnych podpisuje wiceprezes NIK. Dane o liczbie wysłanych w 2013 r. wystąpień, według kategorii adresatów oraz
w porównaniu z analogicznymi danymi z 2012 r., przedstawia tabela nr 3.
Tabela 3. Wystąpienia pokontrolne wysłane w latach 2012-2013
44
2012 r. 2013 r.
Lp.
Wystąpienia pokontrolne skierowane do:
Struktura
Struktura
Liczba
Liczba
(w %)
(w %)
1. Prezesa Rady Ministrów 3 0,1 1 0,1
2. Prezesa NBP 2 0,1 3 0,1
3. Ministrów i kierowników urzędów centralnych 1/ 181 6,2 157 6,1
4. Wojewodów 2/ 105 3,5 67 2,6
5. Kierowników pozostałych skontrolowanych jednostek 2.639 90,1 2.335 91,1
Razem 2.930 100% 2.563 100%
1/ W tym osób kierujących instytucjami, o których mowa w art. 4 ust. 1 ustawy o NIK.
2/ Oraz kierowników organów szczebla wojewódzkiego.
Źródło: Bazy danych systemu PILOT.
Zastrzeżenia do protokołów kontroli i wystąpień pokontrolnych
Zgodnie z zasadą kontradyktoryjności w postępowaniu kontrolnym kierownikowi jednostki kontrolowanej przez NIK
przysługuje prawo zgłoszenia umotywowanych zastrzeżeń do wystąpienia pokontrolnego, w terminie 21 dni od dnia jego
przekazania. Zgodnie z ustawą postępowanie w sprawie rozpatrywania zastrzeżeń do wystąpień pokontrolnych jest
jednoetapowe. Prezes NIK powołuje jedną komisję rozstrzygającą, która orzeka w trzyosobowych zespołach. Członkami
komisji mogą być tylko kontrolerzy. Są oni w zakresie orzekania niezależni, decyzje podejmują kolegialnie, w formie uchwały.
Wiceprezesi NIK uczestniczą w rozpatrywaniu zastrzeżeń tylko podczas posiedzeń Kolegium NIK.
Po nowelizacji ustawy o NIK wyniki kontroli rozpoczętych po 2 czerwca 2012 r. są prezentowane w jednym dokumencie,
tj. wystąpieniu pokontrolnym. Według starej procedury kontrolnej sporządzane były dwa dokumenty: protokół kontroli oraz
wystąpienie pokontrolne. W 2013 r. kierownicy jednostek kontrolowanych zgłosili zastrzeżenia do ustaleń kontroli opisanych
w dwóch protokołach kontroli (w 2012 r. – 41 protokołach), zaś adresaci wystąpień pokontrolnych zastrzeżenia do ocen, uwag
i wniosków zawartych w 349 dokumentach (w 2012 r. – w 266 wystąpieniach). Dane z tego zakresu zawiera tabela nr 4.
Tabela 4. Protokoły kontroli i wystąpienia pokontrolne, do których w latach 2012-2013 zgłoszono zastrzeżenia
2012 r. 2013 r.
Lp.
Wyszczególnienie
Do których zgłoszono
Do których zgłoszono
Ogółem
Ogółem
zastrzeżenia
zastrzeżenia
1. Protokoły kontroli 1.575 41 10 2
2. Wystąpienia pokontrolne 2.930 266 2.563 349
Źródło: Departament Prawny i Orzecznictwa Kontrolnego.
7 E. Jarzęcka-Siwik, B. Skwarka, Postępowanie kontrolne NIK po nowelizacji, „Kontrola Państwowa” nr 4, 2012, s. 34.