Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>LİSELİ</strong> <strong>GENÇLER</strong> VE <strong>AKRAN</strong> <strong>ZORBALIĞI</strong> ARAŞTIRMASI <strong>LİSELİ</strong> <strong>GENÇLER</strong> VE <strong>AKRAN</strong> <strong>ZORBALIĞI</strong>: İSTANBUL ÖRNEĞI<br />
47<br />
İzole edici/İlişkisel şiddete şahit olma haricindeki tüm şiddet türlerinde liseler arasında<br />
anlamlı farklar bulunmaktadır. Fiziksel/Tehdit şiddetine en çok maruz kalanlar sırasıyla<br />
Sağlık Meslek Lisesi, Çok Programlı Lise <strong>ve</strong> Endüstri Meslek Lisesi’nde okuyan gençlerdir.<br />
Fiziksel/Tehdit şiddetine en çok şahit olanlar ise yine bu liselerde okuyan gençlerdir. Bu üç<br />
lise türünün de düşük <strong>ve</strong> orta eğitsel arka plana sahip olduğunu hatırlatmakta fayda vardır.<br />
Fiziksel/Tehdit şiddetine en az maruz kalanlar ise yüksek eğitsel arka plana sahip Anadolu<br />
Öğretmen Lisesi, Anadolu İmam Hatip Lisesi <strong>ve</strong> Anadolu Lisesi’nde okuyan gençlerdir.<br />
Sözel/Rencide edici şiddet faktörünü incelediğimizde maruz kalmada Kız Teknik <strong>ve</strong> Meslek<br />
Lisesi, Sosyal Bilimler Lisesi <strong>ve</strong> Endüstri Meslek Lisesi’nin listenin en üstünde yer aldığı<br />
görülmektedir. Şahit olmada ise Anadolu Lisesi öne çıkmaktadır.<br />
Her ne kadar şiddet türleri birbirini doğursa da belli liselerde şiddet sözel düzeyde kalabilir.<br />
Hatta Sözel/Rencide edici şiddetin uygulanmasında ortalamanın altında olan Anadolu<br />
Lisesi’nde bu şiddetin şahitliği en yüksek orandadır. Bu noktadaki çıkarımımız Anadolu<br />
Lisesi <strong>ve</strong> aynı profili taşıyan liselerde şiddetin dar bir kümeye uygulandığı yönündedir.<br />
Fakat hatırlatmakta fayda var ki, şiddet kendisine türlü faktörlerle fırsat bulduğunda,<br />
şiddetin güzergahı çok daha geniş bir genç kitlesini bünyesine alacak şekilde yeniden<br />
tasarlanabilir.<br />
İzole edici/İlişkisel şiddetin ise sosyal, ekonomik <strong>ve</strong> kültürel ayrımın fazla olduğu liselerde<br />
yoğun olduğunu söylemek yanlış olmaz. Arkadaş grubuna alınmama, kimsenin gençle<br />
konuşmaması maddelerini içeren faktör, aynı sosyal, ekonomik <strong>ve</strong> kültürel statüye sahip<br />
gençlerin olduğu liselerde daha azdır. <strong>Örneği</strong>n, kendi içlerinde aynı sosyal, ekonomik <strong>ve</strong><br />
kültürel statüye sahiplik üzerinden homojenleşen Ticaret Meslek Lisesi <strong>ve</strong> Özel Lise gençleri<br />
bu şiddete maruz kalmamaktadır. Farklılık olgusunun liselerde müfredat kapsamında ele<br />
alınış biçiminin tekrar gözden geçirilmesi bu noktada önemli bir adım olabilir. Bununla<br />
birlikte, tek yönlü varyans analizine göre maruz kalınan her üç şiddet türü de lise türlerine<br />
göre anlamlı bir fark üretmektedir. Bir başka deyişle, devam edilen okul maruz kalınan<br />
şiddetin artmasına ya da azalmasına neden olmaktadır.<br />
Şiddet maddeleri lise türlerine göre detaylıca incelendiğinde isim (lakap) takmanın en çok<br />
Ticaret Meslek Lisesi’nde (%67,1), en az Özel Lise’de (%35,3) deneyimlendiği beyan edilmiştir<br />
(Tablo 38). Sıklık sorgusunda ise “sürekli” cevabını en çok <strong>ve</strong>ren lise türünün Genel Lise<br />
(%11,3) olduğunu vurgulamak gerekir. Alay ise en çok Sosyal Bilimler Lisesi’nde (%48,7), en<br />
az Ticaret Meslek Lisesi’nde (%29,1) gözlenmiştir. Sıklıkta ise Kız Teknik <strong>ve</strong> Meslek Lisesi<br />
(%7,5) gençlerinin en yoğun “sürekli” cevabını <strong>ve</strong>rdiği görülmektedir. Endüstri Meslek<br />
Lisesi’nde okuyan gençlerin %19,1’i “Başıma kötü şeyler geleceğine dair tehdit edildim”<br />
derken bu şiddet türünü en az yaşayan lise türünün Anadolu Öğretmen Lisesi (%6,6) olduğu<br />
görülmüştür. Kötü şakaların yapılması yoluyla uygulanan şiddetten en mustarip lise<br />
türü Kız Teknik <strong>ve</strong> Meslek Lisesi’dir (%65). Buna karşın Anadolu Öğretmen Lisesi bu şiddet<br />
türüne maruz kalma listesinin en altındadır (%36,8). Arkadaş grubuna alınmama, en yoğun<br />
Sağlık Meslek Lisesi’nde yaşanmaktadır (%25). Ticaret Meslek Lisesi ise bu durumun en<br />
az yaşandığı lise türüdür (%2,5). Sağlık Meslek Lisesi’nde en yoğun uygulanan bir diğer<br />
şiddet türü eşyaların kırılmasıdır (%41,7). Bununla birlikte bu şiddet türünün “sürekli”<br />
yaşandığını yine en çok bu liseye giden gençler söylemiştir (%8,3). Bu şiddet türü en az<br />
Anadolu Lisesi’nde yaşanmaktadır (%15,6). Saldırıya uğrama/dövülme (%16,7), kimsenin<br />
konuşmaması (%18,9), gençler hakkında kötü şeylerin yazılması (%19,4) <strong>ve</strong> itme/dayak/tokat<br />
atma (%14,3) en çok Çok Programlı Lise’de gözlenmektedir.
Change language