22.12.2012 Views

prologo - Academia de l'Aragonés

prologo - Academia de l'Aragonés

prologo - Academia de l'Aragonés

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Juan-José Segura Malagón<br />

diasistematicidat, coherencia paradigmatica y funcionalidat, dara, muit prebablement,<br />

resultaus diferents ta elementos patrimonials, ta extrancherismos,<br />

ta cultismos, etc. Ye dicir: no bi ha solucions que, <strong>de</strong> vez, sigan optimas ta tot.<br />

En conseqüencia, cal establir una grafia prou ampla y flexible, que<br />

siga mes union que no pas interseccion, que pueda acubillar y aplegar sin<br />

<strong>de</strong> violencia totz os elementos lingüisticos, <strong>de</strong> qualsiquier mena.<br />

Y no nos entivoquemos: l’universo <strong>de</strong> parolas a escribir y a suya problematica<br />

no son simples; per tanto, no s’ha <strong>de</strong> creyer inchenuament que ixe<br />

obchectivo se pueda aconsiguir con una grafia simpla. Totas as grafias s’han<br />

d’apren<strong>de</strong>r, mesmo ixas en as que l’aprendizache consiste en “<strong>de</strong>sapren<strong>de</strong>r”<br />

como s’escriben as parolas en quasi totas as luengas, ta achustar-las a o leito<br />

<strong>de</strong> Procrustes <strong>de</strong> lo pretendidament simple.<br />

Pero con tot isto no acoramos totas as posibilidatz que nos ofreix una<br />

grafia.<br />

2.5. Os elementos convencionals d’una luenga, cemento<br />

d’a suya codificacion<br />

L’aragones, con tota la suya policromia dialectal, ye una luenga y no<br />

pas varias. Una luenga contina<strong>de</strong>ra d’a luenga historica propia d’o Reino<br />

d’Aragon, con as lochicas diferencias explicables per lo tiempo, la reduccion<br />

cheografica, la reduccion funcional y social y a presion d’o castellano.<br />

Iste yera l’alazet d’o Manifiesto per a Unidat d’a Luenga que va estar refirmau<br />

per Concellos, Comarcas, Diputacions Provincials, asociacions culturals<br />

y <strong>de</strong> tota mena, y bellas 4000 personas a ran individual.<br />

Iste punto <strong>de</strong> partida, que ya no mereix discusion, nos mena enta una<br />

conclusion: si l’aragones ye una luenga, ya tendra, en os suyos elementos patrimonials,<br />

buena cosa <strong>de</strong> comun. Istos elementos patrimonials comuns son<br />

os ladrillos d’a codificacion.<br />

Pero, ames, a istos ladrillos cal adhibir-ie un cemento: los elementos<br />

convencionals, que, en no estar privativos <strong>de</strong> <strong>de</strong>ngun, pue<strong>de</strong>n fer-se propios<br />

<strong>de</strong> totz. Istos elementos convencionals son, prencipalment, a neolochia y a<br />

grafia. Y, per tal como los elementos neolochicos han <strong>de</strong> tener una representacion<br />

grafica y <strong>de</strong>ntran, per un regular, per via escrita, a grafia ye doplement<br />

important.<br />

XIV

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!