prologo - Academia de l'Aragonés
prologo - Academia de l'Aragonés
prologo - Academia de l'Aragonés
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Juan-José Segura Malagón<br />
caso, formas palatalizadas y no palatalizadas tienen a mesma grafia, cosa<br />
que no suce<strong>de</strong>ria con grafias , .<br />
A funcionalidat ye un punto fuerte: con tot y estar un digrafo, a suya<br />
equivalencia fonica ye natural <strong>de</strong> tot, como hemos dito, lo qual ye una avantalla<br />
ta personas que quieran apren<strong>de</strong>r aragones proce<strong>de</strong>nts d’atras tradicions<br />
graficas. Y, last but not least –ni muito menos–: evita las continas<br />
incompatibilidatz d’os caracters exoticos con as nuevas tecnolochias.<br />
3.7. Digrafo ta la palatal africada xorda<br />
S’emplega en totz es casos, mesmo en ixos que a suya etimolochia ye<br />
, . Si bien iste caso pue<strong>de</strong> pareixer una excepcion (y, <strong>de</strong> feito, en<br />
ye) a ixe criterio inspirador que nos ha permitiu <strong>de</strong> fer una grafia compatible<br />
quasi a o 100% con a neolochia, cal parar cuenta que ni o gallego (l’aca -<br />
<strong>de</strong>mico actual, no pas o reintegracionista), ni tampoc l’asturiano, no han<br />
puesto adoptar as solucions etimolochicas en istos casos (ells, con fonema<br />
fricativo xordo).<br />
Ye important, <strong>de</strong> totas trazas, no mezclar as cosas y no ficar en o<br />
mesmo saco lo problema <strong>de</strong> , verda<strong>de</strong>rament etimolochicas y que<br />
afectan a helenismos, con os problemas <strong>de</strong> , , pseudoetimolochicas<br />
(o problema <strong>de</strong> , ye quasi exclusivo d’a familia <strong>de</strong> iectare). <br />
en cuentas <strong>de</strong> no ye una mala solucion tant y mientres que , <br />
per , ye unatro apunt en a columna <strong>de</strong>be. Y a referencia a gallego<br />
y asturiano s’ha <strong>de</strong> prener per lo que ye: como sincusa y no pas como argumento.<br />
3.8. zaguera etimolochica. Plurals en <br />
A recuperacion <strong>de</strong> zaguera en parolas como dolent (plural dolents)<br />
permite <strong>de</strong> fer platera a coherencia paradigmatica (feminino dolenta), mantiene<br />
una tradicion grafica que, <strong>de</strong> seguras, s’habria continau si l’aragones<br />
no hese sufierto ixa fractura <strong>de</strong> continidat en o suyo emplego escrito entre<br />
1500 y 1650, y fa mes fesable la supresion d’accentos graficos.<br />
Ta las parolas con final en vocal + /t/ la solucion ye muito mes clara: a<br />
luenga meyeval y o benasques mantienen ixa /t/ en totz os casos: voces populars<br />
u cultismos. Atras variedatz d’aragones mantienen ixa consonant en<br />
XXX