José Miguel de Azaola Urigüen - Euskomedia Fundazioa
José Miguel de Azaola Urigüen - Euskomedia Fundazioa
José Miguel de Azaola Urigüen - Euskomedia Fundazioa
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
72<br />
Hamar sortzaileek egindako <strong>de</strong>iari inguru eta i<strong>de</strong>ologia<br />
<strong>de</strong>sberdineko pertsonak erantzuten joan ziren, harik eta beste 16 ki<strong>de</strong><br />
bildu arte, lehen jarduera aldian modu erregularrean parte hartuko<br />
zutenak. Café Suizo-n egindako bi bileren ondoren, Ateneoa izan zen<br />
jarduera horren gertaleku nagusia, Carlton hotel distiratsuaren atzeko<br />
al<strong>de</strong>an kokatua. Hauek izan ziren: Lauaxeta – Esteban Urkiagaren<br />
kazetari izenor<strong>de</strong>a, Euzkadi astekari abertzalearen euskara saileko<br />
zuzendaria–, Jaime Delclaux –olerkaria eta El País Vasco egunkariko<br />
teatro kritikaria–, Manuel Mª <strong>de</strong> Arredondo, Antonio Elías Martinena,<br />
Nicolás Martínez Ortiz –euskal kartelismoaren izen handietako bat eta<br />
Álea-ren sinboloa zen albatrosaren sortzailea–, Blas <strong>de</strong> Otero olerkari<br />
gaztea, Roberto <strong>de</strong> Urquiola –irratiko kazetari ezaguna–,Verónica eta<br />
Ramón <strong>de</strong> la Sota MacMahon anai-arrebak, Jenaro Morales biolin<br />
jotzailea, <strong>José</strong> Ramón <strong>de</strong> Amézola, Vicente <strong>de</strong> Artadi, Carlos <strong>de</strong> Zubiría,<br />
Luis Mª <strong>de</strong> Vilallonga, Regina Soltura <strong>de</strong> Vallejo eta Eugenio Beitia<br />
doktorea.<br />
Literatura, filosofia, musika eta teatroa zen, batez ere, tal<strong>de</strong>ari<br />
gehien interesatzen zitzaiona, nahiz zientziaren aurrerapenak –iraultza<br />
atomikoa gertatu zen urte haietan– bazter ez utzi. 1936ko otsailetik<br />
maiatzera, Áleak hamar «solasaldi intimo» antolatu zituen, hona horien<br />
gaietariko batzuk: Sofokles (Lauaxeta), garaiko espainiar eleberria<br />
(Perico <strong>de</strong> Ybarra), mitologia helenikoa (Manolo Arredondo), edo<br />
paneuropar i<strong>de</strong>iaren historia, <strong>José</strong> <strong>Miguel</strong> <strong>de</strong> <strong>Azaola</strong> europeista guztiz<br />
goiztiarraren ardurapean.<br />
Baina aleatek, intelektualen kapera txiki hartan biltzeari nahikoa ez<br />
iritzirik, gorabehera handiagoko proiektuak zituzten: Hermes ereduaren<br />
antzeko aldizkaria, zine kluba, oroitzapenezko ospakizun batzuk, musika<br />
kontzertuak, teatro emanaldiak… Gerra Zibila 1936ko uztailean piztean,<br />
asmo horiek guztiak zapuzturik geratu ziren. Gerran Lauaxeta, Jaime<br />
Delclaux gaztea eta Paco osaba hilko ziren; eta tal<strong>de</strong>ko beste ki<strong>de</strong><br />
batzuek erbestera al<strong>de</strong> egin behar izan zuten.<br />
Altxaldiaren bezperan berean, 17an, <strong>José</strong> <strong>Miguel</strong>, Carlos <strong>de</strong> Zubiría<br />
eta Perico Ybarra Alemaniara bi<strong>de</strong>an jarri ziren Bayreuth eta Salzburgoko<br />
musikaldietara eta Berlingo Olinpia<strong>de</strong>tara joateko asmoz. Berria jakin<br />
zutenean, Frantzian jadanik, hasieran ez zioten garrantzi handiegirik eman<br />
eta bidaiatzen jarraitu zuten. Ondoko hilabetean, Euskal Herrira itzultzean,