15.04.2013 Views

o costumeiro de pombeiro - Repositório Aberto da Universidade do ...

o costumeiro de pombeiro - Repositório Aberto da Universidade do ...

o costumeiro de pombeiro - Repositório Aberto da Universidade do ...

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

possi<strong>de</strong>re elegerunt sibi claustrum quasi propriam mansionem ubi possunt<br />

segernari a consortio aliorum secundum licenter exercere ocium. Secundum<br />

vero ocium est non solum a seculi actibus alienari verum etiam discipline<br />

studii celestis in <strong>de</strong>sinenter vacari. Et sciendum quia sicut in claustro<br />

regulahter vivere perfectio salutis est sic in eo irregulariter conversari iuditium<br />

<strong>da</strong>mpnacionis. Et i<strong>de</strong>o sicut nee extra corporaliter vagari licet sic intus ocio se<br />

minime commorari <strong>de</strong>cet. Sciendum ergo sumopere quam sapienter in<br />

claustro custodiri opportet. Ucet enim ambitu parietum simus circumsepti nil<br />

tamen hostis incorporei et invisibilis insidiis obstat quin intrent et mactet et<br />

per<strong>da</strong>t incaptos» (f.103r/v). Este otium a que se refere não implica a<br />

ociosi<strong>da</strong><strong>de</strong>, mas nutrir-se duma imensa perseverança para atingir a<br />

regulari<strong>da</strong><strong>de</strong> <strong>da</strong> vi<strong>da</strong> e a contemplação <strong>da</strong>s coisas celestes .<br />

Também o autor <strong>da</strong> Benedictina Lusitana se refere ao silêncio que se<br />

observava no mosteiro, e que era cumpri<strong>do</strong> com gran<strong>de</strong> rigor: ao costume <strong>da</strong><br />

Quaresma, que obrigava ao silêncio às segun<strong>da</strong>s, quartas e sextas-feiras; à<br />

observância <strong>de</strong> sumo silêncio no <strong>do</strong>rmitório, refeitório e igreja, e mesmo<br />

quan<strong>do</strong> se mostrava o mosteiro a algum hóspe<strong>de</strong> comunicava-se por sinais<br />

ao entrar nestes locais. Por dia, só falavam duas vezes: «huma pella menhã<br />

<strong>de</strong>pois <strong>de</strong> sahirem <strong>do</strong> capitolo até tangerem à Missa Matinal, outra <strong>de</strong>pois <strong>da</strong><br />

523<br />

Meridiana antes <strong>da</strong> Véspera» .<br />

Também o Or<strong>do</strong> Cluniacensis se manifesta quanto ao silêncio e ao<br />

tempo <strong>de</strong> conversa <strong>do</strong>s monges beneditinos: «post capitulum locutio est in<br />

claustro, post Sextam quoque dum fratres loquuntur pulsatur signum» (pars<br />

II, cap. IV, p.287). Este <strong>costumeiro</strong> tem mesmo um capítulo <strong>de</strong>dica<strong>do</strong> aos<br />

tempos <strong>do</strong> ano em que é permiti<strong>do</strong> falar no claustro (pars II, cap. XX). Os<br />

Decreta Lanfranci têm um capítulo <strong>de</strong>dica<strong>do</strong> ao silêncio (cap.98). Também os<br />

Consuetudines Hirsaugienses se referem ao silêncio <strong>do</strong> mosteiro e aos sinais<br />

utiliza<strong>do</strong>s pelos monges para substituir as palavras (lib. I, caps. V, VI).<br />

522 MATTOSO José - Le monachisme ibérique, p.292.<br />

523 S THOMAZ, Frei Leão <strong>de</strong> - Benedictina Lusitana, t. II, cap. VU, § m. pp.62-63, «Tinhão mais os<br />

monges <strong>de</strong> Pombeiro certos outavarios <strong>de</strong> silencio, em que não falavão. senão com Deos no Choro e<br />

Altar e to<strong>do</strong> o mais tempo délies gastavão em oração, lição e recolhimento. Estes erao o Outavano <strong>do</strong><br />

Natal o Outavano <strong>da</strong> Paschoa, o Outavano <strong>do</strong> Espirito Santo. De maneira que com silencio festejayáo<br />

as maiores festas <strong>do</strong> armo. immitan<strong>do</strong> aos Bemaventura<strong>do</strong>s no Ceo [...]. Por que se no Choro e Altar<br />

cantavão Hymnos e cânticos pêra louvar e engran<strong>de</strong>cer a Magesta<strong>de</strong> <strong>de</strong> nosso Deos. nos mais tempos e<br />

lugares o louvavão com seu silencio».<br />

522<br />

127

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!