15.04.2013 Views

o costumeiro de pombeiro - Repositório Aberto da Universidade do ...

o costumeiro de pombeiro - Repositório Aberto da Universidade do ...

o costumeiro de pombeiro - Repositório Aberto da Universidade do ...

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Uma primeira re<strong>da</strong>cção <strong>do</strong>s costumes <strong>de</strong> Cluny <strong>da</strong>taria <strong>do</strong> tempo <strong>do</strong> aba<strong>de</strong> S.<br />

Maiolo (964-994). Esta re<strong>da</strong>cção tem por base as tradições monásticas trazi<strong>da</strong>s<br />

<strong>de</strong> Baume por Bernão. Uma segun<strong>da</strong> re<strong>da</strong>cção pertence ao aba<strong>da</strong><strong>do</strong> <strong>de</strong> S.<br />

Odilão, entre 996 e 1030; a terceira é conheci<strong>da</strong> impropriamente pelo nome <strong>de</strong><br />

Consuetudines Farfanses, e foi redigi<strong>da</strong> cerca <strong>de</strong> 1042-1049 142 . Sob o<br />

aba<strong>da</strong><strong>do</strong> <strong>de</strong> S. Hugo, cerca <strong>de</strong> 1070, o monge Bernar<strong>do</strong> <strong>da</strong>va uma nova edição<br />

<strong>do</strong>s costumes <strong>do</strong> seu mosteiro 143 . Entre 1079 e 1087, Ul<strong>da</strong>rico <strong>de</strong> Cluny redige,<br />

por sua vez, os Consuetudines Cluniacenses 144 . Guilherme <strong>de</strong> Hirsau a<strong>da</strong>pta-<br />

os aos países germânicos e introduz esses costumes nas abadias <strong>da</strong> sua<br />

reforma 145 . Os costumes <strong>de</strong> Fleury e <strong>da</strong> Lorena foram edita<strong>do</strong>s por Jean<br />

Dubois, por Bruno Albers e por Martène 146 . Aparenta<strong>do</strong>s aos costumes <strong>de</strong><br />

Cluny, <strong>da</strong> Lorena e <strong>de</strong> Fleury, os Consuetudines Sigberti abbatis encontram-se<br />

num manuscrito <strong>do</strong> século XI-XII 1 .<br />

Os costumes <strong>do</strong>s países germânicos inspiram-se nos <strong>do</strong> movimento<br />

reformar<strong>do</strong>r na Lotaríngia. Os Consuetudines monasteriorum Germaniae estão<br />

conserva<strong>do</strong>s em duas re<strong>da</strong>cções 148 , as ditas <strong>de</strong> Trêves e as <strong>de</strong> Einsie<strong>de</strong>ln. A<br />

essas é necessário acrescentar o grupo <strong>do</strong>s <strong>costumeiro</strong>s <strong>de</strong> Amorbach ou <strong>de</strong><br />

Ful<strong>da</strong>: o Or<strong>do</strong> Ful<strong>de</strong>nsis, <strong>de</strong> inícios <strong>do</strong> século XI, passou para Alsemburg, para<br />

Michelsberg <strong>de</strong> Bamberg e para Abdinghof.<br />

Em Inglaterra, a Regularis Concordia 149 é obra <strong>de</strong> S. Ethelwold, e foi<br />

elabora<strong>da</strong> sob a influência <strong>de</strong> S. Dunstan <strong>de</strong> Cantuária e <strong>de</strong> S. Owald <strong>de</strong><br />

Worcester e com a aju<strong>da</strong> <strong>do</strong>s monges <strong>de</strong> Fleury e <strong>de</strong> Gand, receben<strong>do</strong> ain<strong>da</strong><br />

influências <strong>do</strong>s Consuetudines monasteriorum Germaniae e <strong>do</strong> Or<strong>do</strong> qualiter.<br />

Os Consuetudines Fructuariensis, ou Costumes <strong>de</strong> Fruttuaria, obra <strong>de</strong><br />

142<br />

ALBERS, Bruno - Consuetudines rnonasticae, t. IL p. 1-30, 31-61; t. I, p. 1-206; VALOUS, Guy <strong>de</strong> -<br />

Le monachisme clunisien, vol.1, pag 19; sobre o mais antigo <strong>costumeiro</strong> <strong>de</strong> Cluny ver: ALBERS, Bruno<br />

- Le plus ancien coutumier <strong>de</strong> Cluny in «Revue Bénédictine», t. XX, 1903, pp. 174-184.<br />

143<br />

HERRGOTT, M. - Vêtus Disciplina Monástica, Paris, 1726. pp. 134-364.<br />

144<br />

PL, t. CXLIX, col. 635-778.<br />

145<br />

PL, t. CL, col. 927-1446; HERRGOTT, M. - Vêtus Disciplina Monástica, Paris, 1726, pp.375-570.<br />

146<br />

DUBOIS, Jean - Floriacensis vêtus biblioteca benedictina, t. I, Lyon, 1605, pp.390-412; ALBERS,<br />

Bruno - Consuetudines rnonasticae, t. V, pp. 137-151 e 113-133; MARTÈNE - De antiquis Ecclesiae<br />

ritibus, t. IV, 1764, pp.297-301; Corpus consuetudinum monasticarum, ed. K. Hallinger, Siegburg, 1963<br />

ss, t. VII, vol. III e t. IX.<br />

,4?<br />

Edita<strong>do</strong> por ALBERS, Bruno - Consuetudines rnonasticae, t. II, pp.65-116.<br />

148<br />

ALBERS. Bruno - Consuetudines rnonasticae, t. V, pp. 1-110.<br />

149<br />

PL, t. CXXXVII, col. 475-503; Corpus consuetudinum monasticarum, ed. K. Hallinger, Siegburg<br />

1963 ss, t. VII, vol. III.<br />

69

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!