Authentieke versie downloaden (pdf)

4 Moedwillige overtredingen lijken het gevolg te zijn van een combinatie van: de te behalen
economische voordelen, de lage controlekans, de lage detectiekans en de lage sanctiekans.
Bij een deel van de overtredingen is er sprake van administratieve overtredingen. Hiermee
bedoelen bedrijven dat de vergunning niet geheel correspondeert met de lading maar dat,
als zij een vergunning voor die lading hadden aangevraagd, zij deze wel hadden gekregen. De
oorzaak hiervan ligt volgens de bedrijven in de lastige regelgeving waardoor bedrijven niet
exact kunnen bepalen of vanuit kostenoverweging willen bepalen wat exact de samenstelling
van elke afzonderlijke lading is. Daarnaast speelt mee dat bedrijven vergunningen aanvragen
voordat de precieze samenstelling bekend is.
5 De economische voordelen die te behalen zijn bij het maken van overtredingen kunnen
aanzienlijk zijn, bijvoorbeeld omdat hierdoor de stortbelasting kan worden ontdoken. De
voordelen kunnen oplopen tot € 25,- of meer per ton waar normaliter de marge enkele euro’s
bedraagt. Overigens is het bij een dergelijke overtreding wel noodzakelijk dat niet alleen de
vervoerder de wet overtreedt maar ook dat de Duitse verwerker mee dient te werken aan
oneigenlijke praktijken.
6 In het onderzoek hebben wij, op basis van interviews met bedrijven, nog de volgende aandachtspunten
geïdentificeerd:
a gebruik sorteer- en verwerkingscapaciteit neemt af met als gevolg teruglopende investeringen
in Nederland;
b afvalsector wordt niet gezien als economische branche;
c moeilijke verstandhouding tussen bedrijven en controlerende instanties;
d Overtredingen en motieven in de bouw- en sloopafvalketen.
7. Wij signaleren een aantal ontwikkelingen, die invloed kunnen hebben op onder andere de
export:
a stortverbod in Duitsland zomer 2005 waardoor de tarieven zullen stijgen. De vraag is of de
tarieven dusdanig stijgen dat de export grotendeels verdwijnt. Een mogelijkheid is ook dat
de export verschuift naar het voormalige Oost-Europa;
b verschuiving van toezicht op kleine inrichtingen van provincies naar gemeenten. Hierdoor
kan door verschillen in kennisniveau het handhavingsregiem per bedrijf gaan verschillen
met mogelijk nadelige gevolgen;
c verregaande schaalvergroting en internationalisering van bedrijven. Hierdoor kan
enerzijds controle lastiger worden. Anderzijds hebben grotere bedrijven veelal betere
kwaliteitszorgsystemen en zijn gevoeliger voor imagoschade bijvoorbeeld als gevolg van
overtredingen van de wet.
Gebaseerd op de gesprekken met een aantal bedrijven uit de bouw- en sloopafvalketen luiden
onze conclusies op de drie onderzoekvragen als volgt:
1 Indien overtredingen plaatsvinden, lijken deze een gevolg te zijn van de te behalen
economische voordelen gecombineerd met de lage controlekans, de lage detectiekans en de
lage sanctiekans.
2 Het economische voordeel van overtredingen kan oplopen tot meer dan € 25 euro per ton.
Bedrijven percipiëren de pakkans en sanctiekans opgelegd door de overheid als relatief laag.
3 Daarbij signaleren wij dat bedrijven met name potentiële imagoschade zwaar wegen. Tevens
ervaren zij een eventuele strafrechtelijke vervolging van individuele medewerkers als zeer
onaangenaam.
Aanbevelingen
Op grond van bovenstaande conclusies komt KPMG tot de volgende aanbevelingen:
1 Tracht een betrouwbaar kwantitatief beeld te krijgen van het aantal overtredingen in de sector.
Op basis hiervan kunnen dan onderbouwde uitspraken worden gedaan of er sprake is van
relatief veel of weinig overtredingen in de sector.
2 Voorkom dat interpretatieverschillen in Europese regelgeving en verschillen in belastingen tot
grote concurrentieverstoring kunnen leiden.
62
Interventiestrategie Bouw- en sloopafval (BSA)