OOST-lNDIË. - the Aceh Books website

117
Fimala Darma Soeria eene meer getrouwe naleving der
liestaande traktaten aanbevolen. Omstreeks denzelfden tijd
werden onze kantoren te Ceilon en in Voor-Indië, door
Rheede tot Drakestein, heer van Mijdrecht, als commissaris-generaal
bezocht, die de schandelijkste misbruiken
zoowel in don handel als in de administratie ontdekte, doch
veelal ongestraft moest laten, daar de opzending of vervanging
der oneerlijke, hooggeplaatste ambtenaren meer wrevel
verwekte dan verbetering aanbracht. Na zijn dood in 1691,
werd dan ook van verdere inspc-ctiën afgezien, waardoor
de zaken nochtans niet vooruitgingen en de Comp, millioenen
schade leed. In Bengale en op Japan ging de
oneerlijkheid zelfs zóo ver, dat Compagnies schepen geheel
voor particulieren handel gebezigd werden.
Een nieuwe en betere regeling van den Perzischen
handel, vooral in zijde, was reeds in 1684 door de Casembroot
en v. d. Heuvel voorbereid of ingevoerd. Beiden waren
op een door den eersten veroverd maar later teruggegeven
eiland in de Perzische golf overleden, toen Johan van
Leene, buitengewoon raad van Indie , aan 't hoofd van
oen met rijke geschenken voorzien gezantschap plechtig
door den sjah werd ontvangen, waardoor in 1694 een
voordeelig verdrag tot stand kwam dat later nog gewijzigd
werd, ten einde de drukkende banden los te maken
die den handel aan die kusten belemmerden.
De Kaap-kolonie, verkreeg door het toezenden van eenige
réfugiés uit Frankrijk en Piémont als volkplanters, eene
uitbreiding die vrij goede vruchten droeg, terwijl de vaart
op Japan, waar de handel tot één kantoor en de waarde
van invoer tot een maximum beperkt was, al meer en meer
in verval geraakte. Alléén het eigenbelang der hoogste
ambtenaren deed de loge op Décima behouden.
Thans nog een enkel woord over Borneo. Hoewel waarschijnlijk
een vrij aanzienljjko handel met dit diamantrijke
eiland, voor particuliere rekening werd gedreven, had de
Comp, zich van alle inmenging onthouden. t
In 1699 echter ging de hooge Indische regeering, in
overeenstemming met en medewerking van Aboe'l Mahasin
toenmalig sultan van Bantam er toe over, den sultan van
Soekadana ten gevolge van zijn wederrechtelijken aanslag