OOST-lNDIË. - the Aceh Books website

186
tot gouv.-gen. van de Hollandsche bezittingen beoosten de
Kaap de Goede Hoop, aan alle weifeling en onzekerheid
een einde gemaakt.
En nu de voor een oogenblik afgebroken draad der
geschiedenis weder opnemende, zien wij de zaken in Indië
er niet op verbeterd. Overal verslapping in 't bestuur,
onwil en moedeloosheid bij de verschillende bevelhebbers,
gebrek aan verdedigingsmiddelen en eenheid van inzicht
bij de hooge regeering. Ten gevolge van die nadeelige
invloeden, bleef de algemeene toestand in de koloniën,
die gedeeltelijk door de Engelschen waren teruggegeven,
zeer gespannen.
De Kaapkolonie ging onder den generaal J. W. Janssens
reeds in Januari 1806, niettegenstaande de omvangrijke
plannen door hem en den comm.-gen. J. A. de Mist tot
verbetering en uitbreiding dezer bezitting beraamd en den
goeden geest harer bevolking, bij capitulatie weder aan
de Engelschen over; en de vice-admiraal Hartsinck, die
als commandant der marine in Indië optrad, scheen ongezind
, zelfs met medewerking van den Franschen schoutbij-nacht
Linois, iets tegen hen te ondernemen. Ten
gevolge van die werkeloosheid, gepaard aan onverschilligheid
en plichtverzuim, kwam onze scheepsmacht al
meer en meer in verval, en kon ze niet beletten dat op
nieuw een Britsch smaldeel onder den admiraal Edward
Pellew (later Lord Exmouth), Java's kusten bezocht,
Grissee hem in handen viel, een deel van Neêrlands
koopvaardijvloot prijs gemaakt en eene schandelijke capitulatie
te Soerabaja gesloten werd. De Engelschen beijverden
zich om het vroeger aangevangen doch onafgedaan
gebleven vernielingswerk voort te zetten en geheel te voltooien.
Weldra was er van de Hollandsche zeemacht geen
enkel schip over, en in 1807 bevonden zich de O. I. bezittingen
zoo goed als weerloos tegenover hunne machtige
bestrijders.
Ook in 't binnenland bleef het niet rustig toen een
jongere broeder in plaats van den ouderen erfgenaam den
sultanszetel van Tjeribon innam. Opgewonden door de
geestdrijverij van godsdienstige dweepers (tapas), en
vooral de steeds toenemende contingenten , verplichte Ie-