OOST-lNDIË. - the Aceh Books website

91
kust verliet, noch de geringe ondersteuning van Cau dieeen
handvol troepen ontscheepte, of de zelfopoffering van
een Antonius Hambroek, die zijn leven aan het een»
gegeven woord ten offer bracht, waren in staat die kostbare
bezitting voor de O. I. C. te behouden. Toen do
ongelukkige bevelhebber, na eene heldhaftige verdediging,
waarbij men zegt dat 10,000 Chineezen omkwamen, en
eene eervolle capitulatie, bij meerderheid van den krijgsraad
besloten, met het overschot der zijnen te Batavia
aankwam, werd dat verlies aan hem geweten. Hij moest
voor de geleden schade boeten, en een onteerend vonnis
over hem uitgesproken, werd door eene levenslange verbanning
naar Poelo Ai gevolgd. De voorspraak van een
Willem III was er noodig, om hem in 1674 zijne vrijheid
te doen herkrijgen. Terecht werpt het „verwaarloosd
Formosa" eene onuitwischbare vlek op Maetsuijkers bestuur.
Thans blijft nog over de reden op te geven waarom
reeds in 1665 het Octrooi tot 1700 werd verlengd, om
daarna den voor een oogenblik afgebroken draad der geschiedenis,
van 't op Java en in de Molukken gebeurde,
weder op te vatten.
Tijdens den tweeden Engelschen oorlog was tusschen
de Staten en de Comp, overeengekomen, het octrooi
voor zulk een geruimen tijd te verlengen, mits zij aannam
„twintig oorlogschepen aan den lande te leveren en
te onderhouden, zoo lang de krijg met Engeland duurde;"
maar door geleden verliezen aan scliepen, niet bij machte
daaraan te voldoen, verbond zij zich gedurende den oorlog,
jaarlijks twaalf tonnen gouds aan 't land te betalen-
Bij de al meer en meer toenemende schaarschte aan geld,
was deze verlenging duur gekocht, te meer daar de Comp,
in 1672 nog twee millioen guldens ter beschikking stelde
van de Staten van Holland en Zeeland, welke som lateiin
obligation werd terugbetaald. Sedert dien tijd begonnen
de Kamers gelden te leenen, schuldbrieven uit te geven,
belangrijke sommen aan zoegenaamde anticipatie-penningen
(eene vooruitbetaling op de aanstaande specerij-veiling)
op te nemen, en was de eerste kiem van dien schuldenlast
gelegd waaronder zij later moest bezwijken,
Java ging steeds onder zijn despotisch bestuur gebukt'