OOST-lNDIË. - the Aceh Books website

258
voor Java verscheidene nieuwe takken van nijverheid
en productie deed ontspruiten en later eene mildvloeiende
bron van inkomsten voor Neêrlands schatkist
opende.
HOOFDSTUK III.
VAN DEN VIJFJARIGEN OORLOG OP JAVA TOT AAN HET
BESTUUR VAN DEN GOUVERNEUR-GENERAAL JAN
JACOB ROCHUSSEN.
1830—1845.
De geschiedenis van Nederlandsen Oost-Indië en die
van Java in 't bijzonder, treedt thans een tijdperk in,
waar diep ingrijpende maatregelen een geheelen ommekeer
van verschillende toestanden zullen teweeg brengen. Het
cultuurstelsel, die „reusachtige uitbreiding van het stelsel
der voormalige O. I. C", dat ongeveer 20 jaren lang geheel
de inwendige huishouding van Java beheerschto, is
hier de belangwekkende zaak waarom al het overige zich
groepeert. Trots de door du Bus ingevoerde bezuinigingsmaatregelen
en hervormingen, moest Indië nog
altijd door het moederland geldelijk worden ondersteund.
Thans zouden die hervormingen door v. d. Bosch worden
opgenomen en voortgezet, in de hoop door het invoeren
van zijn landbouwstelsel en nieuwe cultures,
Java zóo winstgevend te maken voor Nederland, als do
stoutste verbeelding zich niet had durven voorstellen. Tot
eiken prijs moest in den bestaanden, en ten gevolge van
den Belgischen opstand steeds toenemenden geldnood
worden voorzien; dit zou naar zijne meening kunnen geschieden
door den vruchtbaren Indischen bodem en de
werkkrachten zijner bewoners, dienstbaar te maken aan
de behoeften van de Europceschc markt. Elout, die zich