OOST-lNDIË. - the Aceh Books website

22
op deze kusten door, en vormden zich de meeste Mohammedaansche
dynastieën, die onze voorouders er vonden.
Wij mogen de vroegere geschiedenis van den Oost-
Indischen Archipel niet eindigen, zonder met een enkel
woord te wijzen op den gewichtigen en bbjvenden invloed
door enkele Europeesche staten verkregen, in gewesten,
waar voorheen nimmer eenig begrip of denkbeeld van
christebjken godsdienst of westersche beschaving was doorgedrongen.
Waren Constantinopel en Alexandrie de stapelplaatsen
geweest, vanwaar de Indische produkten, door Italiaansche
kooplieden naar Venetië gevoerd, over Europa werden
verspreid, zoo deed het omzeilen van Afrika's zuidelijken
uithoek door Bartholomeus Diaz in 1486 de hoop verlevendigen
en het voornemen rijpen, Indië langs dien weg
te bereiken. En dat vertrouwen werd niet beschaamd, die
hoop zou weldra vervuld worden.
In 1498 liet Vasco da Gama het anker voor Kalikoet,
den aiouden zetel van den Indo-Arabischen handel vallen,
en was de eerste schrede gedaan in het nieuwe tijdperk,
dat zich van toen af voor Indië begon te openen.
Weldra werden Goa, Ormuz en Malakka de stapelplaatsen
en Lissabon de hoofdmarkt der Indische produkten
; de handel, waarbij Venetië en Genua zoo vele schatten
gewonnen hadden, was geheel zeehandel geworden en
in Portugeesche handen overgegaan.
Hoewel Goa reeds in 't begin der XVI de eeuw 't middelpunt
was hunner macht op het vaste land van Indië,
zien wij de Portugeezen hunne handelsbetrekkingen ook
over Java, Sumatra en den Archipel der Molukken uitbreiden.
En naarmate die handel toenam, klom de invloed
van dit ondernemend volk al hooger en liooger. Vele
kustlanden waren hun cijnsbaar. Zij bezaten factorijen op
Ceilon even .als op de meeste eilanden van den Archipel
en hadden zich zelfs op Japan on in China gevestigd.
Onder de eerste plaatsen, waar de Portugeezen zich op
Java nederzetten, komen Panaroekan, Japara en Soerabaja
maar vooral Gresik (Grissee) in aanmerking; ook waren