OOST-lNDIË. - the Aceh Books website

BO
Reael, die in den gespannen toestand waarin men
verkeerde, naar Bantam was overgekomen, om zich met
den directeur-generaal omtrent verschillende zaken te verstaan,
had zijne standplaats te Ternate weder ingenomen,
toon hij op zijn reeds vroeger te kennen gegeven wensch zijne
hooge waardigheid neder te leggen, een gunstig antwoord
' ontving. Die wensch stemde geheel met het verlangen
der Kamer van XVII overeen. Zij verlangde namelijk
Coen als zijn opvolger te benoemen, van wiens opperbeleid
meer veerkracht, meer doortastende en afdoende
maatregelen waren te verwachten. In deze verwachtingwerd
zij dan ook niet bedrogen. De moeilijke omstandigheden,
waaronder hij zijn bestuur overgaf, hielden Reael
echter tot in Augustus 1618 in den Archipel terug. Lateimocht
hij het moederland nog vele en belangrijke diensten
bewijzen, en 't Realen-eiland te Amsterdam houdt de herinnering
aan den naam van den vriend van Hooft, Huygens
en Vondel, ook bij den nazaat levendig.
De onwrikbare geestkracht en onverzettelijke wil van
den nieuwbenoemden gouverneur-generaal deden hem te
midden der dreigende gevaren bovendien aan twee machtige
tegenstanders, — de toenemende ijverzucht van Engeland
en Indiaansche trouweloosheid -- voortdurend het
hoofd bieden. Dientengevolge werd het echter noodig, den
zetel van 't bestuur naar Jakatra over te brengen en de
loge aldaar tot een verdedigbaar fort in te richten.
Van toen af begon een strijd tusschen Indiaansche sluwheid
en Europeesch beleid, waarbij Engeland niet altoos
de waardigste rol vervulde: een strijd, waarin Neêrlands
landvoogd eindelijk op Bantams rijksbestuurder pangeran
Aria Rama di Mangala de zege behaalde. Deze, zich den
haat van den vorst — zijn vroegeren pleegzoon — tegen
de Hollandsche kafirs (ongeloovigen) ten nutte makende,
voor den steeds toenemenden westerschen invloed beducht
en door eigenbelang gedreven, wist tevens op behendige
wijze van der Britten handelsnijd en de zelfzucht van Jakatra's
regent partij te trekken. Al die elementen moesten
samenwerken, om op een door hem gekozen oogenblik Hollands
macht te vernietigen. Mocht hij dat kunnen bewerken,