OOST-lNDIË. - the Aceh Books website

81
„punten en artikelen in forma van Generale Instructie
voor Gouverneur-Generaal en Raden" door de XVII vastgesteld,
waarbij den opperlandvoogd in 't bijzonder „onderhoud
van goede justitie en politie" werd aanbevolen, die
ook door de „christelijke gereformeerde religie moest gesecundeerd
worden."
Het getal der ordinaire raden werd op zes bepaald,
behalve de buitengewone met adviseerende stem; de G.-G.
was als hoogste bewindvoerder alléén aan de XVII rekenschap
en verantwoording verschuldigd; hij had met den
raad het recht van gratie en van benoeming der ambtenaren
, uitgezonderd van de raden van Indië, de leden van
den raad van justitie en de predikanten.
Ambtenaren en militairen bleven intusschen slecht bezoldigd,
en inlanders werden uithoofde van de groote
sterfte onder de Europeesche troepen als soldaten aangenomen;
ook kon door de gestrenge bepalingen voor het
goederen-vervoer uit en naar het moederland, de zoogenaamde
„morshandel" niet worden belet, en de bovenlast
der smokkelwaren deed menig schip te gronde gaan.
Ofschoon voel omtrent inwendig bestuur, handel en
administratie geregeld was, werden de grove misbruiken
niet weggenomen, en dit „fundament der hooge regeering"
bleef grootendeels tot 1741 van kracht, toen de „Consideration,
enz." van den gouverneur-generaal van Imhoff tot
vele wijzigingen aanleiding gaven. Wel was er in 1762,
1765 en 1771 sprake van eene nieuwe instructie, maar
die van 1650 schijnt niet vóór 1807 door een andere te
zijn vervangen.
Ook gedurende het vijfjarig bewind van van der Lijn
wordt onze aandacht meer in 't bijzonder tot de Molukken
bepaald; vooraf echter verdienen enkele belangrijke gebeurtenissen
op Java, Ceilon en Sumatra voorgevallen,
eenige vermelding.
Na de langdurige regeering van Tjakra Koesoema Ageng,
onder welke de Javaansch-Mohammedaansche jaartelling
werd aangenomen, was do kroon van Mataram in 1645
op Ngalaga Mangkoe-rat — later Tagal Wangi geheeten —
overgegaan, en had de groote maar wreede soenan de
erfenis zijner vaderen in bloeienden toestand achtergelaten.
6