OOST-lNDIË. - the Aceh Books website

239
vorstin van Boni, die haren broeder in de regeering was
opgevolgd, achterwege bleven, werd op den 7 den Aug.
het vernieuwd Banggaisch tractaat te Oedjoeng Pandang
door de bondgenooten geteekend en den volke bij proclamatie
bekend gemaakt.
Tanette was inmiddels door do Stuers getuchtigd, en
de sultan door zijne zuster vervangen; men had ongelukkigerwijze
voor Soepa het hoofd gestooten. Ook een nieuwe
aanval mislukte, en toen Boni bleef weigeren het tractaat
te onderteekenen en vijandig optrad, brak even na het
vertrek van den opperlandvoogd, de opstand opnieuw in
zuidelijk Celebes uit, en maakte eene meer krachtige
expeditie noodzakelijk. In 't begin van 1825 was zij gereed,
en in Maart werden Sandjai en Badjoa door de troepen
van den generaal Van Geen bemachtigd, zonder dat het hun
echter gelukte zich van de koningin Aroe Datoe, die met
de rijkssieraden naar het binnenland gevlucht was, meester
te maken. De vorst van Soepa gaf zich over, de
kracht van Boni was gebroken en de rust tijdig genoeg
op Celebes hersteld, om de expeditionaire macht deel
te doen nemen aan een oorlog die bereids op Java was
aangevangen.
Bij zijne komst in de Molukken vond de gouv.-gen. de
toestand der bevolking op Amboina en de Banda-eilanden
nog ongunstiger dan hem door de H.H. de Graaff, Meijlan
en Merkus was gerapporteerd. Voorloopig werden de
hongi-tochtcn, de gedwongen leveringen en de meest drukkende
heerediensten afgeschaft, en zoodoende de eerste
stap tot opheffing xan het monopoliestelsel gedaan. Op
Banda werden den perkeniers do perken in eigendom toegewezen,
het bestuur, de rechtspleging en politie beter
geregeld, met Tidor en Ternate nieuwe contracten gesloten
en vele bestaande misbruiken opgeheven. De komst
van v. d. Capellen was deze gewesten ten zegen geweest,
en voortaan zou de zeeroover alleen, de rust in dezen
heerlijken Archipel verstoren.
In Augustus 1828 werd het westelijk gedeelte .van
Nieuw Guinea tot op den 141 ste " graad o. 1. van Greenwich
door Merkus, als gouv. der Molukken, plechtig in
bezit genomen en aan de Tritons-baai het fort du Bus