november/december 1 9 9 7 vn-vrouwen verdrag roniek ... - Aletta

More documents

Recommendations

Info

dere plannen om de naam van de moeder ook binnen huwelijk te laten prevaleren waren kennelijk niet haalbaar. 52 De rapportagecommissie van het VN-vrouwenverdrag acht het nieuwe naamrecht in strijd met het verdrag. 53 Intussen lijken de voorwaarden waaronder een wijziging van de achternaam van kinderen in die van hun moeder plaatsvindt, door de administratieve rechter enigszins te zijn versoepeld. 54 Naar verluidt wordt gewerkt aan een nieuwe richtlijn voor geslachtsnaamswijziging. Overigens is niet iedereen van plan zich bij het nieuwe naamrecht neer te leggen. Volgens Van Dijk past er maar één antwoord op het nieuwe naamrecht: 'See you in court'. 55 Ik ben benieuwd. Partnerschapsregistratie Naast het huwelijk zal op 1 januari 1998 een nieuwe burgerlijke staat zijn intrede in Nederland doen: geregistreerd partnerschap. Althans, als de streefdatum van inwerkingtreding van de wet Geregistreerd partnerschap wordt gehaald. Deze wet werd op 1 juli 1997 aangenomen door de Eerste Kamer en is inmiddels gepubliceerd in het Staatsblad. 56 Volgens de nieuwe wet kunnen twee personen hun 'partnerschap' laten registreren bij de burgerlijke stand. Geregistreerd parnerschap is bedoeld als alternatief voor het huwelijk. De registratiemogelijkheid zal zowel aan homosexuele als aan heterosexuele paren worden geboden. Een vereiste voor het aangaan van geregistreerd partnerschap is dat partner(s) die de Nederlandse nationaliteit niet bezitten over een (rechts)geldige verblijfstitel beschikken. 57 Anders dan het huwelijk heeft de partnerschapsregistratie alléén rechtsgevolgen voor de relatie tussen twee volwassenen onderling. De bepalingen terzake van de rechten en plichten tussen de echtgenoten zijn van overeenkomstige toepassing verklaard op de geregistreerde partners. De rechtsgevolgen die het huwelijk heeft voor de verhouding met de staande huwelijk geboren kinderen, zijn uitdrukkelijk van overeenkomstige toepassing uitgesloten. Er onstaan dus geen familierechtelijke betrekkingen met de eventuele kinderen van de partner. De beëindiging van geregistreerd partnerschap kan bij onderlinge overeenstemming buiten de rechter om geschieden. 58 52. Voor een blik over de grens waar de naam van de moeder wel prevaleert zie: Heide-Jorgensen, L., Het naamrecht in Denemarken, FJR 1997, nr 3, p. 62-63. 53. Groenman, L. e.a., Het Vrouwenverdrag in Nederland anno 1997, SZW/VUGA 1997, p. 53-54 en 112. 54. Raad van State, 14 maart 1996 en Besluit staatssecr. 23 september 1996, Rechtshulp 1997, nr 6/7, p. 44-49, m.nt. IdH en NH. 55. Het nieuwe naamrecht: eenfalende wetgever, Nemesis 1997, p. 122-123. 56. Wet van 5 juli 1997 tot wijziging van het Burgerlijk Wetboek en van het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering in verband met opneming daarin van bepalingen voor het geregistreerd partnerschap, Staatsblad 1997, 324 (wetsvoorstel 23 761). Op 18 juni 1997 is wetsvoorstel 25 407 (Aanpassingswet geregistreerd partnerschap) bij de TK ingediend. 57. Vergelijk art. 80a lid 1 en 2 van de nieuwe wet. 58. Zie voor een gedetailleerde bespreking van het wetsvoorstel: Hoevenaars, P.P.M., Het wetsvoorstel partnerschapsregistratie, WPNR 1997, nr 4, p. 226-232. 59. Merkwaardig genoeg is het instituut later eveneens voor hetero- KRONIEK VAN HET PERSONEN- EN FAMILIERECHT ANNELIES HENSTRA Het is positief te noemen dat er eindelijk iets is geregeld voor homosexuele paren. 59 Van een volwaardig substituut voor het huwelijk is echter geen sprake. Terecht spreekt Jessurun d'Oliveira van een gecastreerd huwelijk nu de gevolgen voor kinderen van de registratie zijn afgesneden. 60 Kenmerkend voor het huwelijk is nu juist dat het de driehoeksrelatie tussen twee volwassenen en hun kind(eren) regelt. Een ander belangrijk en niet te rechtvaardigen verschil met het huwelijk is het vereiste van een geldige verblijfstitel bij gebreke van de Nederlandse nationaliteit. 61 Om in aanmerking te komen voor een verblijfstitel moet een ongehuwd paar aan scherpere inkomens- en huisvestingseisen voldoen dan een gehuwd paar. Homosexuelen blijven dus op dit punt in een nadeliger positie verkeren dan heterosexuelen omdat zij niet kunnen trouwen. De rapportagecommissie van het VNvrouwenverdrag acht het nieuwe naamrecht in strijd met het verdrag. Echtscheidingsrecht Vorig najaar verscheen het rapport Anders scheiden van de Commissie Herziening Scheidingsprocedure. 62 De voorstellen van de zogenoemde Commissie-De Ruiter zijn gericht op de totstandkoming van een eenvoudige scheidingsprocedure en het bevorderen van echtscheidings- (en omgangsbemiddeling. Echtscheidingsbemiddeling wordt vrij algemeen gezien als succesvolle methode van conflictoplossing. 63 De gedachte is dat een soepel verlopend scheidingsproces waarin tegenstellingen eerder worden verzoend dan aangescherpt, toekomstige conflicten over met name de gezags- en omgangsregeling kan voorkomen en aldus bijdraagt aan een duurzame oplossing van scheidingsproblemen. De Commisie-De Ruiter stelt voor om scheiden zonder rechter mogelijk te maken indien partijen door bemid- sexuele paren opengesteld, zie o.a. M.J.A. Mourik, Geregistreerd partnerschap'. WPNR 1997, nr. 4, p. 225-226. 60. Jessurun d'Oliveira, H.U., Geregistreerd partnerschap en de Europese Unie, Kanttekeningen over de internationale reikwijdte vanhetwetsvoorstel,NJB 1995,nr.43,p. 1566-1570. Overigens zijn de kanttekeningen deels achterhaald door latere wijzigingen. 61. In haar advies wijst de Commissie-Kortmann deze eis af. Zij acht de eis niet gerechtvaardigd, mede in aanmerking genomen het feit dat het aangaan van een geregistreerd partnerschap in zeer veel opzichten gelijkt op het aangaan van een huwelijk. De eis wordt echter vooralsnog gehandhaafd. De staatssecretaris wil eerst de evaluatie van de schijnhuwelijkenregeling afwachten maar is daarna wel bereid eenzelfde regeling (met het oogmerk schijnhuwelijken of - registraties tegen te gaan) voor beide instituten te gaan invoeren, zie EK 1996-1997, 23 761, nr 157d, p. 2. Het advies van de Commissie is als bijlage bij deze nadere memorie gevoegd. 62. Den Haag, 2 oktober 1996. 63. Lees over bemiddeling bijvoorbeeld: Gijbels, L.J.H., De reden van het succes van (scheidings)bemiddeling, FJR 1996, nr. 2, p. 31- 34. 192 NEMESIS
KRONIEK VAN HET PERSONEN- EN FAMILIERECHT deling van een advocaat of notaris tot overeenstemming zijn gekomen over de gevolgen van hun scheiding. De overeenkomst moet worden vastgelegd in een convenant. Het rapport bevat een opsomming van onderwerpen waarover een regeling niet mag ontbreken en stelt als voorwaarde dat het gezamenlijk gezag blijft gehandhaafd. Uit de verplichte mede-ondertekening van een advocaat of notaris blijkt (alleen) dat het convenant aan de gestelde vormvereisten voldoet. De ambtenaar van de burgerlijke stand kan vervolgens de echtscheiding op verzoek van beide echtgenoten tot stand brengen. De huidige echtscheidingsprocedure met verplichte procesvertegenwoordiging wordt daarnaast gehandhaafd als keuzemogelijkheid. 64 Op het rapport van de Commissie-De Ruiter is wisselend gereageerd. 65 Alhoewel de methode van echtscheidingsbemiddeling op zich positief wordt benaderd, is een voornaam punt van zorg in de commentaren het ontbreken van (rechterlijk) toezicht op het resultaat van de bemiddeling. Dit is met name problematisch indien er sprake is van ongelijkwaardigheid van de partijen en indien er kinderen aanwezig zijn. Zo is het nog maar de vraag of de bemiddelaar oog zal hebben voor de maatschappelijke ongelijkheid tussen mannen en vrouwen die onder andere kan bestaan uit financiële afhankelijkheid van de vrouw in verband 64. Zie voor een uitgebreide beschrijving van de inhoud van het rapport: Oldenborgh, J.W.D. van, Anders scheiden, Het rapport van de Commissie De Ruiter, Echtscheidingsbulletin 1996, nr. 10, p. 1-6. 65. Terwijl de Emancipatieraad ook positieve kanten ziet aan 'Anders scheiden' (zie adviesbrief d.d. 25 februari 1997), toont Von Brucken Fock zich kritisch: Is anders scheiden ook behoorlijk scheiden! FJR 1996, nr. 11, p. 229-239. 66. Marijke Meindersma wijst erop dat het belangrijk kan zijn voor ANNEL1ES HENSTRA met de zorg voor kinderen. Te denken valt ook aan ongelijkwaardigheid door verschillen in conflictbenadering tussen vrouwen en mannen. 66 De Emancipatieraad adviseert onder meer een toetsingscommissie voor convenanten in te stellen. De Bruijn-Lückers, Von Brucken Fock alsook de Emancipatieraad zijn van mening dat de voorgestelde procedure onvoldoende waarborgen biedt voor een behoorlijke belangenbehartiging van de kinderen. 67 Intussen heeft de staatssecretaris te kennen gegeven de tijd nog niet rijp te achten voor een wetsvoorstel dat scheiden zonder rechter mogelijk maakt. Middels lokale experimenten wil zij eerst onderzoeken hoe buitengerechtelijk scheiden in de praktijk gestalte moet krijgen. 68 Tot slot Het huidige kabinet heeft zich ontpopt als een voortvarende wetgever op het terrein van het familierecht. Bij het resultaat van deze wetgevingsoperatie kunnen met het oog op de positie van vrouwen op zijn minst een aantal vraagtekens worden gezet. Hopelijk wordt de doortastende aanpak ook aangewend om nog voor het einde van de kabinetsperiode tenminste adoptie voor homoparen te realiseren. Het wachten is nu op het rapport van de Commissie-Kortmann. Maar daarover meer in een volgende kroniek. vrouwen een eigen advocaat in de arm te nemen die uitsluitend haar belangen behartigt en die haar er zo nodig op wijst dat zij rechten prijsgeeft 'om de lieve vrede', Buitengerechtelijk scheiden: goed voor vrouwen?, Nemesis 1997, nr 2 (Actualiteitenkatem) p. 33-35. 67. De Bruijn-Lückers, M.L.C.C, De zwakke partij bij 'anders scheiden' (editorial), FJR 1996, nr. 10, p. 193. 68. TK, vergaderjaar 1996-1997, 25 451, nr. 1 (reactie op de voorstellen van de Commissie-De Ruiter). 1997 nr 6 193
Page 1 and 2: NOVEMBER/DECEMBER 1997 SEXUEEL MISB
Page 3 and 4: Bestrijding sexueel geweld verstand
Page 5 and 6: I ARTIKEL tuele algehele herziening
Page 7 and 8: ing in deze notitie. De motie Van d
Page 9 and 10: I KRONIEK VAN HET PERSONEN- EN FAMI
Page 11: KRONIEK VAN HET PERSONEN- EN FAMILI
Page 15 and 16: ACTUAUTEITENKATERN Samenstelling El
Page 17 and 18: 2.5. Verworpen moet worden de opvat
Page 19 and 20: 5. Het oordeel van de Commissie De
Page 21 and 22: PENSIOEN Nr 798 (RN-kort) Rechtbank
Page 23 and 24: ken met die van Rechtbank Amsterdam
Page 25 and 26: sioenstortingsplicht als zelfstandi
Page 27 and 28: De ambtenaar van de burgerlijke sta
Page 29 and 30: het overige bewijsmateriaal louter
Page 31 and 32: het aan Y. toegebrachte leed uitzon
Page 33 and 34: ting als medeplegers voor hun reken
Page 35 and 36: volging neemt een aanvang vanaf het
Page 37 and 38: Verkrachting Nr812(RN-kort) Rechtba
Page 39 and 40: mende redenen van humanitaire aard
Page 41 and 42: duidt er op dat de werkzaamheden va
Page 43 and 44: Voor vrouwen die als zelfstandigen
Page 45 and 46: een specialis is ten opzichte van a
Page 47 and 48: 8. Voortgangsbrief emancipatiebelei
Page 49 and 50: ling op enig moment later in de pro
Page 51 and 52: het EG-verdrag plaatsgevonden. Het
Page 53 and 54: echt. 26 Ter aanvulling daarop kan
Page 55 and 56: wen in horizontaal perspectief, SEW
Page 57 and 58: Overwerkvergoeding voor deeltijders
Page 59 and 60: gens mij biedt het karakteriseren v
Page 61 and 62: WOMEN'S LEGAL STUDIES First Announc
Page 63 and 64:
Seks en sport (...) Verkrachting is
show all

november/december 1 9 9 7 vn-vrouwen verdrag roniek ... - Aletta

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?