06.05.2013 Views

november/december 1 9 9 7 vn-vrouwen verdrag roniek ... - Aletta

november/december 1 9 9 7 vn-vrouwen verdrag roniek ... - Aletta

november/december 1 9 9 7 vn-vrouwen verdrag roniek ... - Aletta

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

een specialis is ten opzichte van art.<br />

247 Sr.<br />

Precies het verweer dat in de Tweede<br />

Kamer werd gevreesd is dus in deze<br />

zaak gevoerd; en met succes, zij het,<br />

gegeven de juist met het oog daarop gewijzigde<br />

redactie van het delict mensenhandel,<br />

ten onrechte.<br />

Roelof Haveman<br />

WETGEVING<br />

Voortgezet verblijf na scheiding<br />

Vlak voor het zomerreces zijn de nieuwe<br />

beleidsregels voor gescheiden buitenlandse<br />

mannen en <strong>vrouwen</strong> in de<br />

staatscourant gepubliceerd. 1 De inkomenseis<br />

bij zelfstandig verblijf na<br />

scheiding is verscherpt.<br />

Korte historie<br />

In 1979 is het beleid inzake voortgezet<br />

verblijf na scheiding ingevoerd. 2 De inkomenseis<br />

gold niet voor <strong>vrouwen</strong> met<br />

jonge kinderen. De argumentatie daarvoor<br />

was dat na een periode van drie<br />

jaar ononderbroken verblijf een dermate<br />

nauwe band met de samenleving<br />

aanwezig werd geacht, dat het afhankelijk<br />

karakter van de vergunning tot<br />

verblijf diende te worden opgeheven in<br />

daartoe strekkende gevallen. In 1985 is<br />

de desbetreffende bepaling uit de<br />

Vreemdelingencirculaire geschrapt,<br />

maar volgens de Rechtbank Zwolle (19<br />

<strong>december</strong> 1988, RVR 1992,193, m.nt.<br />

Sarah van Walsum) zou die nog moeten<br />

gelden zolang Justitie niet uitdrukkelijk<br />

afstand had genomen van het oude<br />

beleid.<br />

Het nieuwe beleid - dat <strong>vrouwen</strong> met<br />

jonge kinderen aan de inkomenseis dienen<br />

te voldoen - wordt desondanks<br />

meer en meer gecontinueerd, maar van<br />

een vaste beleidslijn in deze is geen<br />

sprake. 3<br />

De Adviescommissie vreemdelingenzaken<br />

gaat er - in 1995 - nog van uit<br />

dat de oude gedragslijn bestaat. Zij<br />

dringt aan op verwerking van de (geheime)<br />

gedragslijn dat voortgezet verblijf<br />

aan alleenstaande <strong>vrouwen</strong> wordt<br />

toegestaan bij aanwezigheid van een<br />

kind. Het beleid dient kenbaar te zijn en<br />

moet daartoe worden opgenomen in de<br />

Vreemdelingencirculaire (Staatssecretaris<br />

van Justitie beschikking 7 augustus<br />

1995, MR 1996,1). Desalniettemin<br />

blijkt in de praktijk dat ook <strong>vrouwen</strong><br />

met jonge kinderen met de inkomenseis<br />

worden geconfronteerd. 4<br />

WETGEVING<br />

Hoe ziet de regeling er nu uit<br />

Verbreking van de relatie - na drie jaar<br />

huwelijk waarvan het laatste jaar legaal<br />

in Nederland - hetzij door overlijden<br />

van de man hetzij door feitelijke of juridische<br />

scheiding, leidt niet automatisch<br />

tot uitzetting van de vrouw. De<br />

overheid zal moeten kijken of er reden<br />

is tot voortgezet verblijf op andere<br />

gronden dan waarvoor de verblijfstitel<br />

aanvankelijk was verleend (zie Vc B<br />

1/2). Verbreking van de relatie is op<br />

zichzelf geen grond voor verblijfsbeèindiging.<br />

In dergelijke gevallen zal<br />

de vrouw een vergunning tot verblijf<br />

krijgen onder de beperking 'voor het<br />

verrichten van arbeid al dan niet in<br />

loondienst', ook al heeft zij op dat moment<br />

geen werk, (Vc B 1/2.2). Na een<br />

jaar wordt deze vergunning verlengd<br />

alleen als de vrouw voor nog ten minste<br />

één jaar beschikt over werk dat een<br />

inkomen oplevert ter hoogte van het<br />

minimumloon. Werken in deeltijd,<br />

flexibele arbeidscontracten, tijdelijke<br />

functies, uitzendwerk, dé arbeidsmogelijkheden<br />

juist voor deze groep <strong>vrouwen</strong>,<br />

voldoen niet aan deze strenge criteria.<br />

Vrouwen, meestal laag geschoold<br />

en weinig Nederlands sprekend, zullen<br />

ieder aanbod aannemen, ongeacht<br />

werkomstandigheden en arbeidsvoorwaarden<br />

en ongeacht bijvoorbeeld een<br />

discriminerende en/of sexistische sfeer<br />

op de werkvloer. Van een totale afhankelijkheid<br />

van de partner gedurende de<br />

eerste jaren van hun verblijf, is hun zogenaamde<br />

zelfstandige verblijfstitel nu<br />

volledig afhankelijk van hun werkgever.<br />

5 Ook bij verdere verlengingen van<br />

de verblijfsvergunning zal worden gekeken<br />

naar haar inkomenspositie (Vc<br />

Bl/2.2joVcBl/l).<br />

Zorg voor kinderen<br />

Zoals gezegd houdt deze regelgeving<br />

geen rekening meer met de zorg voor<br />

kinderen. Dit is opmerkelijk.<br />

Bij het verzoek om toelating van de<br />

partner (gezinshereniging) worden wel<br />

uitzonderingen gemaakt voor de alleenstaande<br />

ouder met kinderen onder<br />

de vijf jaar. 6 (Het betreft hier een verzoek<br />

om voortgezet verblijf en bij gezinshereniging<br />

gaat om een eerste toelating.)<br />

Terwijl na langer legaal verblijf<br />

juist minder stringente voorwaarden<br />

passen. 7<br />

In alle recente nota's over emancipatiebeleid<br />

wordt de nadruk gelegd op de<br />

mogelijkheden tot het combineren van<br />

arbeids- en zorgtaken. Er dient ruimte<br />

te zijn om arbeids- en zorgtaken te kun- .<br />

nen combineren, zo wordt gesteld in de<br />

laatst verschenen Emancipatienota. 8 In<br />

een eerdere nota kondigde het kabinet<br />

aan de mogelijkheden te onderzoeken<br />

voor het versterken van het zogenaamde<br />

zelfstandige verblijfsrecht. 9 Het<br />

tegenovergestelde echter gebeurt. Er<br />

gelden steeds strengere inkomenseisen<br />

bij de toelating en - nu dus - bij de<br />

voortzetting van het verblijf. In het<br />

rapport van de Commissie Groenman<br />

wordt .daarom ook de aanbeveling<br />

gedaan om emancipatie-effectrapportages<br />

uit te voeren ten aanzien van het<br />

bestaande gezinsherenigings- en gezinsvormingsbeleid<br />

en hierbij de departementale<br />

voorstellen tot versoepeling<br />

van de inkomenseis te betrekken. 10<br />

De centrale doelstelling van het VN<strong>vrouwen</strong><strong>verdrag</strong><br />

is immers de verplichting<br />

voor de staten om discriminatie te<br />

bestrijden.<br />

Verschillen tussen de ministeries<br />

De ministeries van Justitie ën Sociale<br />

Zaken verschillen van mening over de<br />

vraag of allochtone <strong>vrouwen</strong> met een<br />

niet-Nederlandse nationaliteit na een<br />

echtscheiding verplicht zijn een baan te<br />

zoeken. 11 In de Abw wordt een ieder<br />

verplicht om werk naar vermogen te<br />

zoeken. Een uitzondering wordt gemaakt<br />

voor alleenstaande ouders met<br />

kinderen jonger dan vijf jaar (art. 107<br />

Abw). De minister (SZW) licht dit beleid<br />

toe met het argument: 'dat als de<br />

kinderen zo jong zijn, het oordeel van<br />

de ouder zelf dat de verzorgingstaak<br />

niet kan worden gecombineerd met arbeidsverplichtingen,<br />

moet worden gerespecteerd.'<br />

12 Volgens het ministerie<br />

van Sociale Zaken hebben ook allochtone<br />

<strong>vrouwen</strong> met kinderen onder de<br />

vijf na echtscheiding recht op een bijstandsuitkering.<br />

De Bijstandswet kent<br />

geen uitzonderingen en maakt geen onderscheid<br />

tussen autochtonen en allochtonen.<br />

13<br />

Het vreemdelingenbeleid is daarentegen<br />

niet consistent. Bij de ene wijziging<br />

volgt het vreemdelingenbeleid<br />

wel de regels van de algemene bijstandswet.<br />

14 Bij de aanscherping van<br />

de inkomenseis na scheiding gebeurt<br />

het tegenovergestelde en laat de staatssecretaris<br />

zich niets gelegen liggen aan<br />

de regels van de bijstand en aan de<br />

wens tot een geïntegreerd vreemdelingenbeleid.<br />

Deelname aan de arbeidsmarkt:<br />

integratie<br />

Integratie is één van de doelen van de<br />

regeling. 15 Alleen door deel te nemen<br />

aan het arbeidsproces kan men geuite- ,<br />

greèrd raken in de Nederlandse samenleving.<br />

Zorg voor kinderen, contacten<br />

1997 nr 6 31

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!