Innovatie-inspanningen van Vlaamse ondernemingen : een ... - IWT

Hoofdstuk 2 HISTORIEK VAN DE CIS-ENQUÊTE
10 CIS wordt geïnitieerd
en uitgevoerd door
Eurostat en DGXIIII en
uitgevoerd onder de
aegis van het
European Innovation
Monitoring System
(EIMS).
Het wordt ontwikkeld
tussen 1991 en 1993
in samenwerking met
onafhankelijke experten
en de OESO.
Gebaseerd op de
OECD richtlijnen voor
het verzamelen en
interpreteren van data
over technologische
innovatie (Oslomanual)
wordt een
gemeenschappelijke
vragenlijst ontworpen.
>
11 CFS-Stat: Commissie
voor Federale
Samenwerking -
Overleggroep
Inventaris en
Statistieken inzake
O&O.
De CIS-enquêtes zijn rechtstreeks gebaseerd
op het Oslo-handboek. Dit betekent dat zij
vooral handelen over technologische innovatie
(product- en procesinnovatie). Tegelijkertijd
echter voldoen de CIS-enquêtes aan
een groeiende vraag en nood om afstand te
nemen van ad hoc, idiosyncratische, twijfelachtige,
locale dataverzamelingen en te
komen tot een regulier, gestandaardiseerd,
kwalitatief hoogstaand enquête-instrument
met een brede geografische toepasbaarheid
om zo te komen tot internationale benchmarking.
Niet-technologische innovatie wordt echter
onderbelicht. Bovendien wordt de enquête
aanvankelijk (CIS-1) uitsluitend afgenomen
in de verwerkende nijverheid en niet in de
dienstensector. Later (CIS-2 en 3) wordt de
dienstensector weliswaar toegevoegd aan
het doelpubliek, maar met een onvoldoende
aanpassing van de vraagstelling aan de specifieke
eigenheid van de dienstensector.
De eerste CIS-enquête wordt georganiseerd
in 1992. 10 Omdat men wel een gestandaardiseerde
vragenlijst heeft maar geen gestandaardiseerde
populatiebepaling en steekproeftrekking,
laten de resultaten van CIS-1
echter geen gemakkelijke vergelijking toe
tussen landen (EU (1997): 228). De verwachting
was dat CIS-2 wel meer vergelijkbaarheid
zou toelaten (EU (1997): 228), maar ook
bij CIS-2 is vergelijkbaarheid een probleem.
2.1 ADMINISTRATIEF KADER
De CIS-enquête wordt uitgevoerd in
opdracht van de Europese Commissie
(Eurostat). Op Vlaams niveau belast de
Minister-president van de Vlaamse regering,
na de verschuiving van de bevoegdheid voor
innovatie naar regionaal niveau begin jaren
1990, het IWT met de uitvoering van
bedrijfsenquêtes over innovatie en onderzoek
en ontwikkeling (O&O) in opdracht
van internationale instellingen zoals OESO
en EU, en dus ook met de uitvoering van de
CIS-enquêtes.
Aanvankelijk was het echter nog wat zoeken
hoe de samenwerking op Belgisch
zie Jaarverslag IWT. Dirk Maeckelberghe, IWT-Vlaanderen (www.iwt.be)
11
>
niveau het best georganiseerd wordt. Eerst
waren de regionale overheden contractant
van Eurostat (CIS-1). Maar omdat dit moeilijkheden
gaf voor de samenstelling van
een nationale statistiek werd dan weer
voor CIS-2 enkel de Federale overheid als
contractant genomen. Wat CIS-3 betreft,
gebeurt de uitvoering van de enquête in
België in overleg tussen de federale en
regionale overheden, maar hoofdcontractant
met Eurostat zijn de Federale Diensten
voor Wetenschappelijke, Technische en
Culturele Aangelegenheden (DWTC). Alle
betrokken partijen plegen overleg in het
kader van CFS-Stat 11 over vragenlijst, steekproeftrekking,
dataverzameling en datacorrectie.
Vervolgens verzamelen en corrigeren
Gemeenschappen en Gewesten de
gegevens om ze dan aan de DWTC toe te
leveren voor het opstellen van een
Belgische databank, waarna de DWTC ze
aan Eurostat overmaakt.
IWT-Vlaanderen staat in voor de ontsluiting
van de gegevens op Vlaams niveau.
2.2 CIS-1
Zoals eerder vermeld, wordt de CIS-1
enquête afgenomen in 1993 als ‘pilotenquête’.
Ze heeft betrekking op de jaren
1990-1992. Het IWT treedt op als contractant
op Vlaams niveau. De eigenlijke uitvoering
van de CIS-1 enquête werd door het IWT in
opdracht gegeven aan Professor Dr.
Koenraad Debackere en zijn team. Er wordt
vertrokken van een door het NIS gegenereerde
gestratificeerde steekproef van 1.335
bedrijven uit de verwerkende nijverheid in
Vlaanderen met Nace-codes 2000, 3000 of
4000. Het antwoordpercentage bedraagt
47.6% (589 bedrijven), niet slecht voor een
uitgebreide en niet wettelijk verplichte
enquête, en ook vergelijkbaar met andere
Europese landen, maar toch enigszins problematisch
vanuit statistisch oogpunt.
Daarom wordt na afloop van de enquête een
beperkte non-respons-analyse uitgevoerd.
Daaruit blijkt dat het onwaarschijnlijk is dat
een afwezigheid van innovatieve activiteiten
een systematische bias heeft geïntroduceerd
bij niet-respondenten. Het niet deelnemen