Innovatie-inspanningen van Vlaamse ondernemingen : een ... - IWT

HOOFDSTUK 3 > Methodologie van de CIS-3-enquête
al het overige), evenals een pure bottomup
aanpak (antwoorden op “sub-niveau”
vragen hebben de macht het filterantwoord
te wijzigen) uit den boze. Als dusdanig
is dan ook gekozen voor “micro-editing”
met heel wat aandacht voor
individuele cases en de spreekwoordelijke
uitzonderingen op de regels, en werd er
een set van consistente regels uitgewerkt
die moesten toelaten dergelijke problemen
aan te pakken. Een overzicht van de
gebruikte logische regels en de consequenties
op de dataset is beschreven in een
intern werkdocument.
• Impact van ontbrekende gegevens (itemnonrespons)
Men moet ermee rekening houden dat een
enigszins vertekend beeld kan ontstaan,
voor vragen met een (te) beperkt aantal
respondenten. Oorzaken zijn mogelijk dat:
a) de vragen niet duidelijk zijn voor de
respondent of deze het antwoord niet
weet, b) de vragen niet bedoeld zijn voor
de specifieke respondent – in dit geval is
het strict genomen geen item-nonrespons
–, maar dient een onderscheidende code
ingevuld te worden, of c) het feit dat de
respondent het antwoord wel weet maar
beschouwt als confidentiële informatie.
In de cleaningprocedure van Eurostat worden
voor item-nonrespons waarden geïmputeerd
op basis van gelijkaardige antwoordprofielen
van andere respondenten. Dit is
een statistische methode die weinig doorzichtig
is. In zo’n geval is het beter om de
rechtstreekse informatie van de CAPI te integreren,
indien duidelijk is dat er geen grote
vertekeningen worden geïntroduceerd.
Als dusdanig konden tijdens de datacleaning
een aantal observaties in de eerste
plaats geïdentificeerd worden als “problematisch”.
Afhankelijk van de aard van het
probleem, kon desgevallend worden overgegaan
worden tot een correctie (indien
mogelijk), of kon besloten worden de observatie
te beschouwen als onbetrouwbaar
(wegens een onaanvaardbaar grote inconsistentie)
en daarom niet op te nemen in de
analyse. Het moge duidelijk zijn dat datacleaning
niet alle problemen inzake onbe-
22
>
trouwbare observaties kan oplossen.
Ondanks de toepassing van de met zorg uitgekiende
methoden om het voorkomen en
de invloed van verschillende fouttypes te
minimaliseren, kan het bijgevolg nooit uitgesloten
worden dat fouten nog steeds
voorkomen, en zijn ze bovendien in deze
fase van de analyse niet kwantificeerbaar.
3.6 PROBLEMEN
Hoewel uit het verleden reeds een aantal
lessen geleerd werden, kunnen we stellen
dat CIS-3 nog geen afdoend antwoord kon
bieden op de problemen ondervonden bij
CIS-1 en CIS-2 zoals de eigenheid van diensten.
Maar er zijn ook nog heel wat andere,
resterende problemen met deze enquête.
Deze moeten bij het lezen van deze studie
dan ook steeds kritisch in het achterhoofd
gehouden worden. Enige van deze problemen
zijn:
• Onduidelijkheid van de basisdefinities. Zo
wordt bijvoorbeeld in de enquête via een
directe vraagstelling nagegaan of de
onderneming in de laatste drie jaar grondig
vernieuwde producten of processen
heeft geïntroduceerd. Nochtans is het
gebruik van de term “grondig vernieuwd”
aan kritiek onderhevig, vermits deze niet
duidelijk omschreven staat, en bijgevolg
mogelijk aan verschillende interpretaties
onderhevig is. Dit heeft twee implicaties.
Enerzijds betekent dit dat men niet echt
zeker is van de interpretatie die er door de
respondent aan gegeven werd, en anderzijds
moet dit de fixatie op dat ene percentage
van innovatoren relativeren.
• Invloed van gebruikte onderzoeksmethodes.
Waar normaliter de onderzoeksmethode
(mail survey; interview, korte vragenlijst,
lange vragenlijst) weinig of geen
invloed zou mogen uitoefenen op het antwoordgedrag,
valt voor deze enquête op
te maken, dat dit hier wel het geval is. Bij
de analyse van de data werden voor een
aantal vragen namelijk grote verschillen
vastgesteld tussen de respons van de postenquête
en de respons van de persoonlijke
interviews met dezelfde vragenlijst. Dit