Innovatie-inspanningen van Vlaamse ondernemingen : een ... - IWT

More documents

Recommendations

Info

12 DEBACKERE en FLEURENT HOOFDSTUK 2 > Historiek van de CIS-Enquête aan de enquête kan dus niet worden verklaard door een systematische afwezigheid van innovatieve activiteiten bij niet respondenten. Bijgevolg bevestigt dit de representativiteit van de enquête-resultaten. Enkele belangrijke resultaten van de CIS-1enquête zijn de volgende 12 : • 61% van de respondenten verklaart in de periode 1990-1992 bezig te zijn geweest met het invoeren van technologisch nieuwe producten, diensten of processen. • 51% verklaart aan O&O te hebben gedaan. Het O&O-budget bedraagt in 1992 gemiddeld 130.000 BF per werknemer of 2.8% van de omzet. • De relatie tussen de grootte van de ondernemingen en de omvang van hun innovatie- of O&O-budget verloopt volgens het patroon van een omgekeerde U. De ondernemingen tussen de 100 en de 200 werknemers kennen met een O&O-budget van gemiddeld 6.7% van hun omzet de grootste O&O-intensiteit. • De verschillen tussen bedrijven naar grootte zijn statistisch minder relevant dan deze naar sector. De bedrijven in de sectoren voeding, textiel, leder- en schoennijverheid scoren het zwakst (zij maken meer dan de helft uit van de steekproef en ook nog 40% van de bedrijven die aan O&O doen). • De drie belangrijkste informatiebronnen bij het innovatieproces zijn respectievelijk deze binnen de eigen onderneming, binnen de groep en de klanten/afnemers. De diffusie van de wetenschappelijke kennis uit onderzoeksinstellingen lijkt in Vlaanderen nog een probleem: universiteiten en instellingen voor hoger onderwijs krijgen slechts een 10de plaats op 13. • Dit beeld wordt gecomplementeerd door het antwoord op de vraag naar de objectieven van innovatie: daar blijken het behoud en/of uitbreiding van het marktaandeel en de verhoging van de productkwaliteit de hoogste prioriteit te krijgen. 12 - Inzake bescherming van de resultaten van het innovatieproces is er weinig belangstelling voor de formele technieken zoals octrooien en registratie en is er een voorkeur voor geheimhouding en tijdsvoorsprong. Dit kan eveneens wijzen op de relatief geringe formele kenniscomponent in het innovatieproces en het groot belang van kennis gedragen door de mensen binnen de bedrijven zelf. • De vraag over de wijze van overdracht van de technologische kennis, sluit aan bij de voornoemde tendensen. Opgedeeld naar geografische oorsprong van deze externe kennis is het aantrekken van gekwalificeerd personeel veruit de belangrijkste bron van verwerving en overdracht van kennis in België (bij 38% van de innovatieve bedrijven). Op Europese schaal is echter de aankoop van specialistische apparatuur veruit de belangrijkste bron van kennisverwerving (bij 46% van de innovatieve bedrijven). Technologische kennis is nog veelal ‘belichaamde kennis’ in de Vlaamse industrie. • Tot slot bieden de antwoorden op de vraag over de knelpunten in het innovatieproces ook stof tot nadenken omdat hier de antwoorden van de innovatieve ondernemingen kunnen vergeleken worden met die van de niet-innovatieve ondernemingen. Deze laatsten blijken andere accenten te leggen waarbij het ontbreken aan gelegenheid tot samenwerking met andere bedrijven en onderzoeksinstellingen een belangrijker knelpunt is dan bij de reeds innovatief actieve bedrijven. Door beide groepen wordt echter de te lange terugverdien-periode van de immateriële investering als voornaamste knelpunt opgegeven, wat ook kan geïnterpreteerd worden als een probleem van korte termijndenken, of een gebrek aan financiële hefboom. De bovenvermelde resultaten zijn licht problematisch in die zin dat ze waarschijnlijk een overschatting inhouden van het innovatief karakter van de Vlaamse bedrijven: “Het hoge aantal bedrijven die signaleren dat zij met “O&O” bezig zijn duidt op een zekere
HOOFDSTUK 2 > Historiek van de CIS-Enquête overschatting die wellicht te maken heeft met de wijze waarop deze activiteit geïnterpreteerd wordt. Er is immers binnen de gestelde vragen een onderscheid gemaakt tussen enerzijds onderzoek en ontwikkeling, en anderzijds innovatie van nieuwe producten en processen. Positief gesteld kan men deze mogelijke overschatting echter ook interpreteren als een openheid van een grote groep ondernemingen voor de noodzaak om zich technologisch te vernieuwen”. 2.3 CIS-2 De CIS-2-enquête werd uitgevoerd door de DWTC in 1997 voor de periode 1993-1995. In tegenstelling tot de uitvoering van de CIS-1enquête, waarbij geen problemen werden ondervonden, was dat wel het geval bij CIS- 2. Ondanks een hoge respons van 60% kwam men daarmee in de innovatiestatistiek van Eurostat tot een onrealistisch lage innovatiegraad van 34% in de verwerkende nijverheid en 18 % in de dienstensector. Maar uit vergelijking met andere informatiebronnen (technologie-enquêtes in de jaren negentig, zie verder) en uit internationale vergelijkingen (ongeloofwaardige ranking van België op de hoogte van Portugal, Turkije en Mexico) blijkt dat de statistieken die door Eurostat afgeleid werden uit de CIS-2-enquête niet betrouwbaar zijn. Een belangrijke aanduiding is het zeer grote verschil tussen de innovatiegraad die berekend werd uit de 60% respons (26% voor de verwerkende nijverheid) en deze uit de nonresponsenquête bij 10 % van de nonrespons (44% van die ondernemingen zijn innovatief!). De herweging door Eurostat tot de uiteindelijke 34% innovatiegraad is dan een antwoord op een probleem van vertekening door verschillende samenstelling van de twee deelpopulaties. Maar die hypothese dat niet-respondenten zoveel innovatiever zouden zijn dan de respondenten kan niet worden onderscheiden van de hypothese dat er een verschil in antwoordgedrag bestaat tussen ondernemingen die een volledige vragenlijst moeten invullen (respons) en degene die een korte vragenlijst moeten/mogen invullen (non-respons). De rapportering bij de respons kende immers een 13 > opvallend hoge item non-respons en tevens bleek die uit te gaan van ‘ongeschikte’ contactpersonen (b.v. bij de boekhouding) die niet geïnformeerd en/of gemotiveerd zijn om een accuraat antwoord te geven. Nietinnovatief zijn is administratief de makkelijkste/kortste manier voor het beantwoorden van het formulier! 2.4 TECHNOLOGIE-ENQUÊTES IWT-STUDIES > >> 45 Naast de CIS-enquêtes, werd in 1992, 1994 en 1997 een ‘Technologie-enquête’ georganiseerd die werd geconcipieerd door de Stichting Technologie Vlaanderen (onderdeel van de SERV – Sociaal-Economische Raad voor Vlaanderen) op een moment dat er nog geen sprake was van een Europese innovatie-enquête. De Vlaamse enquête was ook meer gericht op diffusie en gebruik van technologie, maar stelde ook een vraag naar innovatieactiviteit als het op de markt brengen van ‘nieuwe of sterk verbeterde producten’ en ‘nieuwe of sterk verbeterde diensten’. De referentieperiode voor deze producten diensteninnovatie bedroeg echter geen drie jaar zoals in de CIS-enquête, maar slechts twee jaar. Ondanks deze kortere referentieperiode werd in 1997 voor de jaren 95-96 (dus gelijktijdig met de CIS-enquête) een innovatiegraad genoteerd van 47% bij de kleine bedrijven (met minder dan 50 werknemers) en 66% bij de grote bedrijven, wel te verstaan enkel voor producten en diensten (procesinnovaties werden niet op gelijkaardige wijze onderzocht). Zie IWTstudie Bourdeaud’hui. De enquête werd afgenomen bij een steekproef van 1776 bedrijven uit alle sectoren (of 11% van de beschouwde populatie van 16.351 vestigingen; 70% respons op de getrokken steekproef) via persoonlijke interviews bij productieverantwoordelijken. Er werd daarbij uitgegaan van de assumptie dat per cel 35 observaties voldoende zijn voor een representatief resultaat (onder assumptie van een normaal verdeelde populatie). Zoals gezegd is deze enquête niet helemaal vergelijkbaar met de CIS-enquête (vestigingen ipv ondernemingen op hoofdzetel; kor-
Page 1 and 2: Innovatie-inspanningen van Vlaamse
Page 3 and 4: INHOUD 3 IWT-STUDIES > >> 45 INHOUD
Page 5 and 6: VOORWOORD De kracht én de zwakte v
Page 7 and 8: Hoofdstuk 1 ALGEMENE INLEIDING Inno
Page 9 and 10: 5 De ‘technology balance of payme
Page 11: Hoofdstuk 2 HISTORIEK VAN DE CIS-EN
Page 15 and 16: Hoofdstuk 3 METHODOLOGIE VAN DE CIS
Page 17 and 18: HOOFDSTUK 3 > Methodologie van de C
Page 23: HOOFDSTUK 3 > Methodologie van de C
Page 26 and 27: HOOFDSTUK 4 > Analyse van de result
Page 62 and 63:
HOOFDSTUK 4 > Analyse van de result
Page 64 and 65:
Page 66 and 67:
Page 68 and 69:
Page 70 and 71:
Page 72 and 73:
> HOOFDSTUK 4 > Analyse van de resu
Page 74 and 75:
Page 76 and 77:
Page 78 and 79:
Page 81 and 82:
Hoofdstuk 5 CONCLUSIES > 5.1 METHOD
Page 83 and 84:
HOOFDSTUK 5 > Conclusies ten, hoofd
Page 85:
REFERENTIES • BAUMOL, William J.
Page 88 and 89:
BIJLAGE 1 > Tabellen populatie en s
Page 90 and 91:
Page 92 and 93:
Page 94 and 95:
Page 96 and 97:
Page 98 and 99:
Page 100 and 101:
100
Page 102 and 103:
DE DERDE EUROPESE INNOVATIE-ENQUÊT
Page 104 and 105:
*de belangrijkste activiteit is die
Page 106 and 107:
* grootste deel van de omzet ** de
Page 108 and 109:
108 Voorbeelden van innovaties, geg
Page 110 and 111:
* Producten die volledig door ander
Page 112 and 113:
112 3 * eigen O&O, uitbesteding van
Page 114 and 115:
114 5 6 ONDERZOEK EN EXPERIMENTELE
Page 116 and 117:
116 9 Type van partner (vervolg) Be
Page 118 and 119:
118 11 BELEMMERDE INNOVATIEACTIVITE
Page 120 and 121:
120 12 * octrooiaanvragen of toegek
Page 122 and 123:
122
Page 124 and 125:
124 • reconstructie of reorganisa
Page 126 and 127:
126 54 Hydraulica en pneumatica 55
Page 128 and 129:
REEDS VERSCHENEN BIJ HET IWT-OBSERV
Page 131 and 132:
Biografie HENRI DELANGHE Henri Dela
show all

Innovatie-inspanningen van Vlaamse ondernemingen : een ... - IWT

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?