Innovatie-inspanningen van Vlaamse ondernemingen : een ... - IWT

HOOFDSTUK 5 > Conclusies
ten, hoofdzakelijk in België en de EU of EVA.
Veel van die partners vormen tevens belangrijke
informatiebronnen voor de onderneming.
Zo leveren naast de eigen onderneming
vooral leveranciers en klanten heel wat
informatie aan. Deze worden gevolgd door
beurzen, concurrenten en conferenties.
Een belangrijk signaal is dat heel wat bedrijven
moeilijkheden signaleren wat innovatie
betreft. Bij 4% van de bedrijven kunnen
geplande innovatie-activiteiten niet van
start gaan, en bij niet minder dan 21% van
de bedrijven worden de innovatie-activiteiten
hetzij ernstig vertraagd of gaan ze
gebukt onder ernstige moeilijkheden.
De belangrijkste gevolgen en resultaten van
het invoeren van nieuwe of sterk verbeterde
producten of processen zijn: het bekomen
een betere kwaliteit van goederen of diensten,
het bereiken van een grotere markt of
een groter marktaandeel, en het realiseren
van een groter aanbod van goederen of
diensten.
Zogenaamde niet-innovatieve bedrijven
voelen geen behoefte aan innovatie-activiteiten
hetzij vanwege vroegere innovatie,
hetzij vanwege marktomstandigheden.
Deze niet innovatieve bedrijven concurreren
vooral op prijs, minder op kwaliteit, flexibiliteit
en marketing. Nochtans zijn deze bedrijven
zich bewust van het belang van innovatie
en plant een groot aantal van hen wel
activiteiten in deze zin in de toekomst.
De belangrijkste innovatiebelemmerende
factoren, zowel bij innovatieve als bij nietinnovatieve
ondernemingen, zijn een
gebrek aan personeel en financiële middelen
(zoals blijkt uit het veelvuldig aanhalen
van ‘te hoge innovatiekosten’, ‘gebrek aan
geschikte financieringsbronnen’ en ‘buitensporig
geachte economische risico’s’).
In het algemeen is er weinig interesse in
bescherming van innovatie, zeker door
octrooien. Slechts 6,3% van de bedrijven
verklaart tussen begin 1998 en eind 2000
minstens 1 octrooiaanvraag ingediend te
hebben. Er zijn wel zeer grote verschillen te
noteren naar grootte-klasse en sector.
83
IWT-STUDIES > >> 45
Hetzelfde geldt voor het eigenlijke aantal
octrooiaanvragen. Anderzijds verklaart
9,1% van de bedrijven eind 2000 minstens 1
octrooi te bezitten. Opnieuw zijn er grote
verschillen naar sector en grootte-klasse,
ook wat het eigenlijke aantal toegekende
octrooiaanvragen betreft.
Vergelijken we de resultaten van de respons
mailing (RM) met die van de respons CAPI
(RC), dan blijkt de totale algemene innovatiegraad
duidelijk hoger te zijn bij RC dan bij
RM (70,9% vs. 61,2%). Bekijken we die algemene
innovatiegraad per grootte-klasse dan
valt op dat die zowel bij RM als bij RC lager
ligt bij kleine bedrijven dan bij middelgrote
en grote bedrijven. Maar waar de percentages
voor middelgrote bedrijven min of meer
hetzelfde zijn in RM en RC (83,7% vs. 82,5%
respectievelijk), liggen de percentages voor
kleine en grote bedrijven gemiddeld 10%
hoger in RC dan in RM (kleine bedrijven:
67,4% vs. 55,4%; grote bedrijven: 95,0% vs.
83,1%). Bekijken we de algemene innovatiegraad
per laag- of hoog-technologisch dan
zijn zowel in RM als RC hoogtechnologische
bedrijven duidelijk innovatiever dan laagtechnologische,
maar verschillen opnieuw
de concrete percentages (laag-technologisch
58,0% (RM) vs. 68,0% (RC) en hoog-technologisch
73,9% (RM) vs. 82,5% (RC)).
Splitsen we de algemene innovatiegraad op
dan zien we dat er iets minder productinnovatie
voorkomt in RC dan in RM (42,9% vs
47,0%) maar dat er meer procesinnovatie
voorkomt (58,2% vs. 55,8%), alsook nog niet
afgewerkte (37,4% vs. 33,6%) of stopgezette
(13,3% vs. 7,0%) innovatieactiviteiten.
Kijken we naar productinnovatie en het
belang van nieuwe of duidelijk verbeterde
producten bij kleine, middelgrote en grote
bedrijven dan vertalen de resultaten in RM
zich in een omgekeerd U-patroon terwijl de
resultaten in RC eerder lineair oplopen. Wel
zijn in beide scenario’s kleine bedrijven duidelijk
minder innovatief. Opnieuw vindt
men in beide scenario’s dat hoogtechnologische
bedrijven veel innovatiever zijn dan
laagtechnologische maar verschillen de concrete
percentages weer (RM: 64,6% vs.
42,6% en RC; 57,4% vs. 39,2%). Het is vooral
wat betreft het nieuwigheidskarakter van