Wit over zwart - Rene van Maarsseveen

135
het neerhalen van de meest bombastische figuur door de spelers van eenvoudiger
komaf, zodat de show draaide om het doorprikken van elitaire pretenties. Men kon
zich daarbij des te meer vrijheid veroorloven, omdat dit achter zwarte maskers
gebeurde. Het bespotten van stedelijke zwarten, die in feite doende waren zich in
kleding en spraak te assimileren, was een manier om de emancipatie van zwarten te
ondermijnen. De Minstrel-shows leken een democratische volkskunst, alleen was
niet de heersende klasse het doelwit van spot, maar de would be sociale klimmers,
de zwarte dandy's. Het was een populistisch en in feite anti-emancipatoir theater.
Amerikaanse Minstrels gingen al in een vroeg stadium op tournee in Engeland,
waar het fenomeen net zo populair werd, getuige bijvoorbeeld de Black and White
Minstrel Show van de BBC. Met Al Jolson in de jaren '20, 's werelds bekendste
namaak-neger, bereikte de Minstrel-show het toppunt van zijn roem. 6 De karikatuur
van de Minstrel - grote witgemaakte lippen in een zwartgemaakt gezicht - heeft model
gestaan voor het clownstype van de Domme August.
Waren de darky melodies van de Minstrels vooral sentimenteel, de Coon songs
van na 1890 waren ruige, burleske liedjes. Coon was een scheldwoord voor zwarten
dat zoveel betekende als kluns, onnozele hals (waarschijnlijk afgeleid van
raccoon-wasbeer). Omslagen van bladmuziek werden op een agressievere manier
racistisch, met negers met lippen als watermeloenen, ogen als schoteltjes, kroeshaar
en langgerekte lichamen. Volgens het refrein van Four little curly headed Coons:
Four little curly headed coons,
Four little crazy headed coons,
Their little hearts were broke
They'd like to take and choke
This smart curly headed coon
Jan Nederveen Pieterse, Wit over zwart