Wit over zwart - Rene van Maarsseveen

62
Illustraties uit drie edities van De Hut van Oom Tom. Kleine Eva doet Oom Tom een krans om,
leert hem schrijven. Frankrijk, 1853; België, 1940; Nederland, (1950).
Collectienrs 1169, 1046 en 0879
ziel en het nigra sed formosa, zwart maar schoon, van het Hooglied. Zo lezen we bij
William Blake, The Little Black Boy:
My mother bore me in the southern wild,
And I am black, but O! my soul is white;
White as an angel is the English child,
But I am black, as if bereav'd of light. 24
Een Nederlands abolitiegedicht van Nicolaas Beets luidt:
Och Neerlands machtigen en braven!
Verbreekt ons juk;
Brengt, brengt uwe arme negerslaven
Toch eindlijk, eindlijk uit den druk.
Wij zijn wel zwarten,
Maar hebben harten,
Zoo goed als gij.
En zoo uw harten beter zijn,
Verlost dan de onzen van de pijn!
Veel lijden wij. 25
Aan de afschaffing van de slavernij werden door sommige abolitionisten ook
metterdaad voorwaarden verbonden - in Amerika met name emigratie: terug naar
Afrika. Harriet Beecher Stowe sloot zich bij deze stroming aan, een visie waar ook
een aantal slavenhouders zich in kon vinden, maar die fel bestreden werd door de
Amerikaanse abolitionistische beweging. 26
Het proces van emancipatie zelf ging ook gepaard met racistische bijgeluiden. Een
yankee strijdkreet in de Amerikaanse Burgeroorlog (1860-1864) luidde: We ain't for
the nigger but we are for the war. 27 De uiteindelijke emancipatie Proclamatie in
Amerika in 1863 inspireerde de
Jan Nederveen Pieterse, Wit over zwart