Bijlage 2 - Stichting Papua Erfgoed

geen weet had van deze schandvlek uit ons koloniaal verleden
en hij zal dan ook niet op deze Rode Aarde gedoeld
hebben toen hij vroeg of Nieuw Guinea een 'homeland
for European Asians' moest worden. Na de Tweede Wereldoorlog
is ook nog overwogen om er NSBers te dumpen,
of - iets preciezer geformuleerd - om politieke delinquenten
naar Yapen te verschepen. Maar dit alles bijeen
stelde getalsmatig, niet veel voor, en wat die "raw materials"
betrof had de Hollandse koloniale bezetter de boot
volledig gemist. In de eerste helft van de 2O e eeuw was de
Nederlandsch Nieuw Guinee Petroleum Maatschappij actief,
maar bleef het, wat de aanwezigheid van bodemschatten
betrof, verder bij vermoedens — een kolossale
misvatting, naar later is gebleken. Nee, de Nederlandse
houding werd vooral gedreven door de rancune jegens
Soekarno en de wens om, in de laatste nadagen van ons
bestaan als maritieme grootheid, in dat deel van de wereld
nog een basis te hebben. Binnenskamers formuleerde
Luns zijn beleid terzake Nieuw Guinea eens in dertien
letters: "Ik ben van de heb". John Kennedy stuurde twee
adjudanten de wijde wereld in om het pad van zijn beleidslijn
te effenen: zijn broer Robert en de diplomaat
Ellsworth Bunker.
Robert Kennedy had een gloeiende hekel aan Soekarno
maar dat weerhield hem er niet van om de Nederlandse
gezagsdragers op een voor die tijd wel zeer open en directe
manier te confronteren met hun staat van dienst op
Nieuw Guinea. Hoeveel afgestudeerden waren er? Hoeveel
ziekenhuizen? In de regenteske Nederlandse bestuurscultuur
van de vroege jaren '60 werd je daar niet
populair mee. Nog lang gonsde het in Den Haag na over
het 'vlegelachtige' optreden van het broertje van de Amerikaanse
president. Maar ook in Nederland zelf groeide
het besef dat we weliswaar met recht en reden een hekel
58