veeioudik dee voesteh op jaya tot be ied.-iidische ... - Acehbooks.org

106
ingenomenheid door den Soesoehoenan werd begroet, doch
den voogden van den jeugdigen Sultan, Mangkoe Boemi en
Dipa Negara niet onwelgevallig was), leidde tot eene rege­
ling der schadeloosstellingen, die het hof te Djocjokarta, met
name Dipa Negara, zeer verbitterde l
).
Het land ging daar gedrukt onder steeds zwaarder wordende
lasten, hun opgelegd door de Bijksgrooten, die steeds meer
noodig hadden voor hun weelderig leven, op Europeeschen leest
geschoeid. Weinig moeite zou het kosten, om die ontevreden
bevolking tot opstand over te halen. De plicht van den Besident
van Djocjokarta had moeten zijn, met alle middelen, gebruik
makende van het uitgebreide gezag, hem toegekend, die on­
tevreden stemming te doen verdwijnen, en waar Dipa Negara
met vijandige plannen omliep, hem met kracht tot de ge­
hoorzaamheid terug te roepen. In stede hiervan en niet­
tegenstaande herhaaldelijke waarschuwingen, bleef de Resi­
dent Smissaert geheel werkeloos, en, steeds op zijn landgoed
buiten de hoofdplaats vertoevende, deed hij zijne werkzaam­
heden door ondergeschikten verrichten, zoodat misbruikon
van gezag, vooral van den Rijksbestuurder, werden in de
hand gewerkt, hetgeen de Rijksgrooten en vooral de voog­
den des jongen Sultans nog meer verbitterde. Op de laatste
ure nog had 't gevaar van een' opstand kunnen worden
voorkomen, zoo de Resident beleidvol ware opgetreden. On­
voorzichtige handelingen echter verhaastten 't gevaar. Met
de vlucht der beide voogden (den 20sten J uü 1825) Dipa,
dolle in T. v. N.-I., 1867, II, pag. 281 sqq., Mijer in idem IV, 1, pag. 220 en
221 en VII, 3, pag. 45 sqq , Steyn Parvé in idem 1850, 2, pag. 23 en
voorts bij al de schrijvers over den oorlog van Java, en bij die aangehaald
bij De Louter, t. a. p., pag. 403 noot 1.
1) Het feit ook, dat het Gouvernement zelf de Djabarangkasche en Karang-
Kobarsehe landen in huur nam, werd door hen met wantrouwen en wrevel
ontvangen.