veeioudik dee voesteh op jaya tot be ied.-iidische ... - Acehbooks.org

161
erkenning en onder belofte van getrouwe nakoming van de
tot nog toe gesloten contracten, en dat nooit eenige pre­
tentie op genoemd Rijk zou worden gemaakt, hetzij door
hem, hetzij door zijne nakomelingen; dat hij het voorzegde
Rijk zou regeeren naar de leggende en de te ontvangen
orders, met welke en alle andere schikkingen, die haar
HoogEdelh. tot welzijn van 't Rijk en volk indertijd mog-
ten komen te stellen, hij zich altoos beloofde zonder tegen­
spraak in allen opzichte tevreden te houden, en dat hij het
welzijn van het Rijk krachtdadig zou helpen bevorderen,
enz. enz." De vorst stond dus tegenover de Compagnie in
eene geheel afhankelijke positie sedert 1749 en was van
souverein tot volkomen afhankelijk leenman teruggebracht.
Doch gelijk boven gezegd is J
), al zeer gauw kwam hierin
feitelijk verandering, doordat de Compagnie, in het einde
der 18de eeuw zeer verwacht, haren ondergang tegemoet
ging en de aanmatiging van meerder gezag door den vorst
niet kon tegengaan. Dit komt duidelijk uit, wanneer wij
art. 1 van het contract van 1788 2
) met Pakoe Boewana IV
door de Compagnie gesloten, vergelijken met de acte obli­
gatoir, door Pakoe Boewana III verleden. Wel werd de leen­
roerigheid ten aanzien der Compagnie door den Soesoehoenan
erkend, doch de erfelijkheid van het leen in zijn geslacht
was thans daarin uitgesproken; en de gesloten contracten
zou hij wel getrouwelijk nakomen, doch van het recht van
tusschenkomst van de Compagnie in de inwendige aange­
legenheden van Mataram, door zijn' vader erkend, werd
thans niet meer gerept. Sedert Daendels en Baffles werd
echter de afhankelijke positie der vorsten weer meer in 't
oog gehouden.
1) Zie boven pag. 131, 142.
2) Zie de J., XII, pag, 133 sqq.
11