veeioudik dee voesteh op jaya tot be ied.-iidische ... - Acehbooks.org

159
wel worden gesproken, hetgeen zijne reden daarin vindt, dat
de eigenaardige agrarische toestand de geheele bestuursin­
richting beheerscht. Dat geheele gebied is verdeeld in een
groot aantal grootere en kleinere stukken, waarvan de be­
zitters het recht van den vorst uitoefenen, zoolang hun be­
zit duurt. En onder dat recht (nl. eigendom, dat den vorst
toebehoort van het heele Soerakartasche gebied, behalve van
de keparakgronden) valt ook de beschikking over de opge­
zetenen enz., alles echter in overeenstemming en onder
eerbiediging der gewoonten en gebruiken. Dat eigenaardige
landbeheer, hetwelk wij kunnen vergelijken met het middel-
eeuwsche feodale stelsel, doet dus als het ware het geheele
gebied in een aantal afzonderlijke gebiedjes vervallen, los
van het algemeen bestuur, doch waarvan het eigendom bij
den vorst verblijft.
Hebben wij hiermee met eenige losse trekken de inrich­
ting van het Inlandsche bestuur geschetst, thans kunnen
wij overgaan tot het bespreken van den aard en den omvang
van dat bestuur en zijne verhouding tot het Ned.-Indische
Gouvernement.
De regeeringsvorm in het Solosche rijk is die eener ab­
solute monarchie. De Soesoehoenan, het eenhoofdig gezag
uitoefenende, heerschte eertijds in zijn rijk onbeperkt en met
oostersche willekeur, met recht van leven en dood over zijne
onderdanen. Geene hoogere macht was er in zijn Rijk, waar­
aan hij had te gehoorzamen, geene constitutie, waarin de
omvang en werking van dat gezag werden bepaald. En nog
bestaat die hoogere macht niet, is er geen zoodanige con­
stitutie. Doch de contracten met het Gouvernement strekken
thans als het ware tot grondwet in het Solosche Rijk, en
het toezicht, vanwege het Gouvernement op het bestuur van
den Soesoehoenan uitgeoefend, belet en voorkomt zooveel
mogelijk alle willekeur en misbruik daarbij. Aan dat abso-