veeioudik dee voesteh op jaya tot be ied.-iidische ... - Acehbooks.org

237
prinsen tegenover den Soesoehoenan op en bleef slechts de
betrekking van leenman tot leenheer over, welke die prinsen
aan de Compagnie verbond en later aan het Gouvernement zou
verbinden. En zoo kunnen wij de benaming van onafhankelijk
prins, die op de hoofden van het Mangkoe Negarasche huis
wordt toegepast, begrijpen, als zijnde in dien zin op te vatten,
dat onafhankelijkheid van de Soesoehoenans bedoeld wordt.
De Pangerang Adipati Prang Wedana had echter als
hoofd van een jonger en minder vorstendom, en in herin­
nering aan wat zijn grootvader tot nog toe verplicht was,
den Soesoehoenan de noodige eerbewijzingen te brengen a
).
Overigens openbaarde zich in niets zijne minderheid en was
hij geheel van den Soesoehoenan onafhankelijk geworden.
Dit strookt ook volkomen met de bedoeling van de Com­
pagnie, die een' derden vorst wilde hebben in het oude
Mataramsche rijk, naast en vrij van den Sultan en den Soe­
soehoenan en niet al te onmachtig, om eventueel als over­
wicht te dienen, om de balans naar de gewenschte zijde te
doen overslaan. Daartoe ook diende de subsidie van de Com­
pagnie van 4000 Sp. matten aan den ouden Mangkoe Negara,
in 1790 aan hem verstrekt, zij het dan ook, dat de ongun­
stige omstandigheden aan de drie vorstenhoven daartoe het
hare bijgebracht hadden, om hem van den Soesoehoenan
meer onafhankelijk en los van diens partij te maken en hem
aan de Compagnie door geldelijk belang te binden 2
). Deze
1) „En ik kan hier zelfs bijvoegen , dat genoegzaam al de artikelen
der eerbewijzingen van den Prins jegens den Keizer reeds in train gebragt
zijn, en de Pangerang reeds vele Saturdagen de Tournoyspelen en ook al
twee feesten tot genoegen van dien vorst bijgewoond heeft."
Zie den brief van van Overstraaten van 22 July 1796 bij de J., dl. XII,
pag. 413.
2) Zie nader hierover in aanvulling van het in het historische deel gezegde
het Diarium van Jan Greeve bij de J., XII, pag. 209 sqq.