veeioudik dee voesteh op jaya tot be ied.-iidische ... - Acehbooks.org

131
moest de Compagnie hare positie versterken en door goede
bejegening de regenten en onderdanen van haar eigen gebied
aan zich verbinden.
Zij moest, zooveel mogelijk onzijdig blijvende, de vorsten in
evenwicht houden; want, was zij al machtig genoeg, om de
balans te doen overslaan naar de zijde, die haar getrouw bleef
of waar zij hulp bood, zoo zou toch, wanneer zij met een hunner
in oorlog geraakte, aan den ander te veel gewicht zijn gegeven.
Voor zoodanig geval moest Mangkoe Negara het middel
in hare hand blijven, om ook dan nog den stand des evenaars
te regelen. Als laatste middel moest de vorst van Madura
tot dat einde steeds op hare hand worden gehouden.
Er moest voor worden gezorgd, dat goede communicatie­
wegen tusschen Samarang en de beide Hoven werden open­
gehouden en door fortjes werden beschermd. In haar belang
liet de Compagnie ook, behalve de vastigheden op de beide
hoofdplaatsen dier inlandsche rijken, een fort bouwen op
den weg tusschen die twee steden, alwaar zij eene bezetting
plaatste, om steeds eene vaste stelling in de bovenlanden te
bezitten.
Met zorg diende deze politiek te worden gevolgd, opdat
althans bij binnenlandsche rustverstoring de Compagnie hare
positie kon handhaven. Deze moeielijke taak was den Gou­
verneur van Java's Noord-Oostkust op de schouders gelegd.
Dat ze zoo moeielijk was, toonde genoegzaam aan, hoe ge­
ring het oppergezag der Compagnie tegenover de vorsten
gold en hoe weinig zij dezen hunne afhankelijke positie deed
gevoelen. De vorsten werden dan ook meer door haar ont­
zien dan wel met het oog op hun' staatkundigen toestand
wenschelijk was. Doch dat dit geschiedde, moest voorname­
lijk geweten worden aan het feit, dat de Compagnie hare
zwakheid te zeer gevoelde en elke mogelijke botsing daarom
trachtte te voorkomen. Zij verkreeg echter door deze politiek