veeioudik dee voesteh op jaya tot be ied.-iidische ... - Acehbooks.org

132
tenminste, dat de verstandhouding tot elk der Hoven meestal
goed was, hetgeen haar vooral in de zorgelijke tijden van
het begin dezer eeuw zeer te stade kwam. De vorsten, die
beseften, dat zij, door tegen de Compagnie in verzet te komen,
ten slotte toch aan het kortste lijntje zouden trekken, omdat
zij ieder op zichzelf zich bij haar de zwakkere gevoelden,
werden daardoor in toom gehouden en zagen in, dat hunne
belangen met die van de Compagnie samenliepen.
„Met omzichtigheid moest met de vorsten te werk wor­
den gegaan, daar bij eiken mispas van hare zijde zij met
hare zwakke macht bekend zouden worden, 't geen onbe­
rekenbare gevolgen na zich kunnen sleepen" '). Deze wenk
van "Wiese aan Daendels werd door den Maarschalk in
den wind geslagen. Een' geheel anderen weg wilde hij in
't vervolg bewandelen, wat betreft de betrekkingen tot
de vorsten van Midden-Java. Vooreerst werd de regeling
en 't onderhouden dier betrekkingen geheel aan het
hoogste centrale gezag voorbehouden. De vertegenwoordi­
gers der Hooge Regeering aan de Hoven, wien door hem
de titel van Minister werd gegeven, zouden in 't vervolg
ook alleen aan dat centrale gezag direct ondergeschikt en
verantwoording schuldig zijn. Met langer wilde hij het ge-
doogen, dat het Gouvernement tegenover de vorsten als ge­
lijke optrad en zoo weinig van haar oppergezag gebruik
maakte -). Een nieuw ceremonieel werd door hem ingevoerd,
dat duidelijker de verhouding weergaf, doch, als zijnde ge­
heel in afwijking der tot nog toe gevolgde vormen, door de
vorsten zeer ongaarne werd aangenomen. Verzet daartegen
1) Memorie van overgave van het bestuur over Nederl.-Indië door den
Gouverneur-Generaal Wiese aan den Maarschalk Daendels; cf. de Jonge,
dl. XIII, pag. 297.
2) Raffles, History of Java, II, pag. 253.