veeioudik dee voesteh op jaya tot be ied.-iidische ... - Acehbooks.org

35
van Banten met andere Mohamedaansche vorsten tegen
Batavia vreesde.
Terstond ging Speelman nu over tot regeling der zaken
in Soerabaija, waar hij Couper namens den Soesoehoenan
als bevelhebber aanstelde, en zond twee brieven weg, een
aan Kraëng Galesoeng, om alsnog te trachten hem tot de
partij des Soesoehoenans over te halen, en een anderen aan
Troena Djaja, hoofdzakelijk slechts met het doel om door
zijne boodschappers de verblijfplaats en de macht van dezen
te doen bespieden. Hierna stevende hij den 18 den
Augustus
naar Japara en vond er de door hem ontvangen berichten
bewaarheid. Hij vernam daar ook, dat de jonge Soesoehoenan
nog steeds zich te Tegal bevond, waar de Begent Merta,
Laja hem zocht over te halen, geen bescherming meer bij
de Hollanders te zoeken, maar alleen door Javaansche hulp,
zoo noodig zelfs door ondersteuning van Banten, moest
trachten zich in zijn Eijk te herstellen.
De hulp der Compagnie toch, zoo spiegelde hij hem voor,
en terecht, was voor den Soesoehoenan meer tot nadeel dan
tot voordeel geweest, omdat de vijanden daardoor den op­
stand als een krijg voor het ware geloof konden doen voor­
komen en den Soesoehoenan als een bondgenoot der gehate
kafirs in verdenking wisten te brengen. Speelman stelde
daarom alle mogelijke middelen in het werk, om den Soe­
soehoenan uit Tegal weg te krijgen en naar Japara te ont­
bieden, waar hij eindelijk den 19 den
September verscheen.
Doch, zien wij, wat ommekeer er intusschen in de zaken
van Mataram had plaats gehad.
Na de ongelukkige nederlaag van de Bangerans Adipati
Anom en Singasari nabij Sidayoe in October 1676 (cf. boven
pag. 30/31) tegen de Makassaren en Madoereezen geleden,
heerschte eene groote radeloosheid aan het Hof van Mataram.
Baden Kadjoran koos openlijk de partij der opstandelingen